Cari açıkta sürpriz iyileşme: 12 aylık denge yatay seyrediyor

Mayıs ayında Türkiye’nin cari işlemler dengesi beklentilerin altında 684 milyon dolar açık verirken, dış ticaret dengesindeki yumuşama ve turizm gelirlerindeki güçlü artış belirleyici rol oynadı. Böylece Nisan ayında kaydedilen 7,9 milyar dolarlık dev açığa kıyasla önemli bir iyileşme sağlandı. İşte Gedik Yatırım’ın analizi.

Beklentiler 800–825 milyon dolar bandında şekillenirken, gerçekleşen rakam sürpriz şekilde bu aralığın altında kaldı. Dış ticaret açığının 12,1 milyar dolardan 6,6 milyar dolara gerilemesi ve turizm gelirlerinin 3,1 milyar dolardan 4,4 milyar dolara yükselmesi, cari dengeyi destekleyen ana kalemler oldu.

Geçen yılın aynı döneminde 591 milyon dolar açık verilmişti. Böylece, 12-aylık birikimli cari açık sınırlı bir artışla 16 milyar dolara ulaştı. Bu rakamın GSYH’ye oranı yaklaşık %1,2 seviyesinde ve Mayıs 2023’teki %5,5’lik zirveye (56 milyar dolar) kıyasla oldukça ılımlı bir görünüm arz ediyor.

Rezervlerde 13,5 Milyar Dolarlık Toparlanma

Mart ve Nisan aylarında toplam 28 milyar doları bulan sermaye çıkışı ve sertleşen cari açık, TCMB’nin rezervlerini 40 milyar dolar aşağı çekmişti. Ancak Mayıs ayında gerek cari açıktaki düşüş, gerekse sermaye girişleriyle birlikte rezervlerde 13,5 milyar dolarlık bir toparlanma yaşandı.

Mayıs’ta finansman tarafında dikkat çeken gelişme, toplam 14,1 milyar dolarlık sermaye girişi oldu. Bu girişin 1,3 milyar dolarlık bölümü net hata ve noksan kaleminden geldi. En güçlü kalem ise bankaların yurtdışı muhabir hesaplarından yapılan 4,8 milyar dolarlık girişti. Bu kalemin büyük bölümünün carry-trade kaynaklı olduğu değerlendiriliyor.

Öte yandan özel sektör kredilerinde (net) Nisan’daki 9,4 milyar dolarlık çıkışın ardından Mayıs’ta 2,1 milyar dolarlık artış kaydedildi. Portföy yatırımları tarafında ise toplam 3,9 milyar dolarlık güçlü bir giriş yaşandı: DİBS’lere 2,6 milyar dolar, Eurobond’lara 0,9 milyar dolar, hisse senetlerine 0,4 milyar dolar. Ayrıca, yurtdışı yerleşiklerin banka mevduatlarında 2,5 milyar dolarlık artış da finansman dengesini destekledi.

Haziran’da Tekrar Yükseliş Bekleniyor

Ticaret Bakanlığı’nın açıkladığı öncü verilere göre Haziran ayında dış ticaret açığı 8,2 milyar dolara yükseldi. Bu da, turizm gelirlerindeki güçlü seyire rağmen, yaklaşık 1,5 milyar dolarlık cari açık anlamına geliyor. 2024’ün Haziran ayında 830 milyon dolar cari fazla verildiği dikkate alındığında, 12-aylık birikimli açık Temmuz’da 18 milyar doların üzerine çıkabilir.

Cari açıkta yükseliş eğilimi önümüzdeki aylarda baz etkisiyle sürebilir. Ancak yılın tamamı için cari açığın ılımlı seviyelerde kalması bekleniyor. 2024 yıl sonu itibarıyla cari açığın 22 milyar dolar civarında gerçekleşmesi ve GSYH’ye oranla %1,5 seviyelerinde kalması öngörüldü.

Dış Ticarette Riskler Devam Ediyor

Önümüzdeki döneme dair belirsizlikler ise tamamen ortadan kalkmış değil. ABD’nin uygulamaya koyduğu yeni gümrük tarifeleri, küresel emtia fiyatlarındaki dalgalanmalar ve büyüme görünümündeki belirsizlikler Türkiye’nin dış ticaret dengesi üzerinde hem yukarı hem de aşağı yönlü riskler barındırıyor.