Türk milyarder bir gecede iflas etti!

Türkiye’nin ekonomik tarihinde iz bırakan en sıra dışı hikâyelerden biri, Samsun’un küçük köylerinden doğan Menteşoğlu Holding’e ait. Mütevazı bir başlangıçla yükselen bu dev şirket, 1980’lerde Koç Holding’i bile geride bırakarak ülkenin en büyük ihracatçılarından biri oldu. Ancak ardı ardına gelen skandallar, holdingin trajik sonunu hazırladı.

Mütevazı Başlangıç: Salyangozla Kurulan Hayal

1940’lı yıllarda Samsun’un kırsalında yaşayan Menteşoğlu ailesi, geçimini derelerden topladıkları salyangozları satarak sağlıyordu. El yapımı süpürgelerle başlayan ticaret serüveni, 1962 yılında 500 bin lira sermaye ile kurulan Menteşoğlu Şirketler Grubu’yla başka bir boyuta taşındı. Aile, köylülerden topladığı salyangozları ihraç ederek kısa sürede ihracat zincirine dahil oldu.

Farklı Ürünler, Büyük Pazarlara Açılış

Şirket, zamanla portföyüne kurbağa bacağı, at ve eşek eti gibi sıra dışı ürünler de ekledi. 1970’lerde Avrupa’dan gelen taleplerle deniz ürünlerine yöneldi. Japonya başta olmak üzere uzak pazarlara deniz salyangozu, deniz patlıcanı ve köpek balığı gibi ürünler ihraç etmeye başladı.

Zirvede Bir Holding

1980’li yıllara gelindiğinde Menteşoğlu Holding, 43 fabrika ve 30 binden fazla çalışanıyla Türkiye’nin en büyük sanayi kuruluşları arasına girdi. 1987 yılında 256 milyon dolarlık ihracat geliriyle Koç Holding’in önüne geçti. Hasbi Menteşoğlu, nam-ı diğer “Hasbi Ağa”, Samsunspor’un başkanlığıyla da gündemdeydi.

Skandallar Zinciri: Hayali İhracat ve Soruşturmalar

1990’lara girildiğinde holdingin yükselişi ani bir frenle durdu. Hayali ihracat ve kaçakçılık iddiaları, kamuoyunda büyük yankı uyandırdı. Aynı dönemde Samsunspor’un trajik trafik kazası da Menteşoğlu’nu derinden etkiledi. Holdingin borçları 325 milyar liraya ulaştı, fabrikalar birer birer kapandı.

Çöküş ve Son

Hasbi Menteşoğlu tutuklandı, ancak açılan davalar zaman aşımı nedeniyle sonuçsuz kaldı. Yıllarca Türkiye’nin ihracat şampiyonları listesinde yer alan Menteşoğlu Holding, bir gecede tarih oldu. 2002 yılında, 64 yaşında vefat eden Hasbi Menteşoğlu’nun hikayesi, girişimcilikle cesaretin, ancak aynı zamanda yönetimsel zaafların nelere yol açabileceğinin ders niteliğinde bir örneği olarak hafızalarda kaldı.