Kasım’da Küresel Piyasa Çöküşü mü Geliyor?

ABD Başkanı Donald Trump, Çin mallarına 1 Kasım’dan itibaren yüzde 155’e kadar ek gümrük vergisi uygulayabileceğini açıklayarak küresel ticaret gerilimini yeniden alevlendirdi. Açıklama, Avustralya ile imzalanan kritik maden anlaşmasının hemen ardından geldi.

Trump’tan Sert Mesaj: “Çin Yıllarca ABD’yi Sömürdü”

Trump, Pazartesi günü Beyaz Saray’da Avustralya Başbakanı Anthony Albanese ile bir araya geldiği toplantıda “Çin yıllardır ABD’yi sömürüyor, o günler bitti” dedi.
Trump, şu ifadeyi kullandı:

“Çin şu anda yüzde 55 vergi ödüyor, 1 Kasım’da eğer anlaşma sağlanmazsa bu oran yüzde 155’e çıkacak.”

Buna karşın Trump, Çin Devlet Başkanı Şi Cinping ile ay sonunda Güney Kore’de yapılacak APEC Zirvesi’nde görüşeceğini belirterek, ilişkilerde “yapıcı bir diyalog” için umutlu olduğunu dile getirdi.

ABD–Avustralya Maden Anlaşması Çin’e Karşı Yeni Cephe

Trump’ın açıklamaları, Avustralya ile imzalanan 8,5 milyar dolarlık kritik maden anlaşmasının hemen sonrasında geldi.
Bu anlaşma, Çin’in küresel tedarik zincirindeki hakimiyetine karşı atılan stratejik bir adım olarak görülüyor.

Anlaşma kapsamında iki ülke, önümüzdeki altı ay içinde toplam 2 milyar dolarlık yatırım yapacak.
Amaç, savunma, havacılık ve elektrikli araç üretiminde kullanılan nadir toprak elementlerinin çıkarılması ve işlenmesinde Batı’nın Çin’e bağımlılığını azaltmak.

Piyasalarda Sert Dalgalanma: Kripto Çakıldı

Trump’ın sert vergi açıklamaları, küresel piyasalarda derin sarsıntı yarattı.
Hisse senetleri ve kripto varlıklarında sert satış dalgası yaşandı.

CoinGlass verilerine göre, son 24 saatte 329 milyon doların üzerinde kripto pozisyonu tasfiye edildi.
Bunların 91,5 milyon doları Bitcoin, 86 milyon doları ise Ethereum pozisyonlarından geldi.

Bitcoin fiyatı 107.800 doların, Ethereum ise 3.900 doların altına geriledi.
Bu çöküş, haftalık kazançları silerken yatırımcı güveninde ciddi bozulmaya yol açtı.

Trump’ın 155% Vergi Resti Küresel Ticareti Tehdit Ediyor

Trump’ın yüzde 155’e varan yeni tarife tehdidi, hâlihazırda yürürlükte olan yüzde 55’lik vergilerin üzerine eklenecek.
ABD yönetimi 11 Ekim’de, Çin’e yönelik ileri yazılım ihracatına ek kısıtlamalar ve yüzde 100 ek gümrük vergisi getirmişti.
Bu adımlar, piyasalar tarafından küresel büyüme üzerinde yeni bir tehdit olarak algılandı.

Son 24 saat içinde 1,6 milyon kripto yatırımcısının pozisyonu kapandı ve toplamda 19,3 milyar dolar değerinde varlık tasfiye edildi — bu, kripto tarihinin en büyük günlük likidasyonlarından biri.

ABD–Hindistan Cephesinde Yeni Ticaret Hamlesi

Hint medya kuruluşu Mint’in haberine göre, ABD ve Hindistan, Rus petrolü alımlarını sınırlamak karşılığında ticaret anlaşmasına yaklaştı.
Anlaşma kapsamında, ABD’nin Hindistan ihracatına uyguladığı gümrük vergilerinin yüzde 50’den yüzde 15–16’ya düşürülmesi gündemde.

Hindistan ise karşılık olarak ABD menşeli GDO’suz mısır ithalat kotasını artırmayı ve iki tarafın tarifeleri belirli aralıklarla gözden geçirmesine olanak tanıyacak bir mekanizma kurmayı öneriyor.

Trump, bu anlaşmanın detaylarını paylaştığı açıklamasında, Hindistan Başbakanı Narendra Modi’nin Rus petrolü alımını azaltmayı kabul ettiğini söyledi.
Ancak Yeni Delhi’den yapılan resmi açıklamada bu görüşmenin varlığı doğrulanmadı.

Enerji Gerilimi: Rus Petrolü Washington–Yeni Delhi Hattını Zorluyor

Rus petrolü, ABD–Hindistan ilişkilerindeki en önemli pürüzlerden biri.
Trump, Ağustos ayında Hindistan ihracatına yüzde 25 ek vergi getirerek toplam tarifeyi yüzde 50’ye çıkarmış, bu da ilişkilerde ciddi bir kırılmaya neden olmuştu.

ABD tarafı, Hindistan’ın Rus petrolüne olan bağımlılığını azaltmak istiyor.
Ancak Hindistan, “enerji arz güvenliği” gerekçesiyle, bu alımları bir anda sonlandırmanın piyasalarda büyük dalgalanmalara yol açacağını savunuyor.

Resmî verilere göre Hindistan, 2022’den bu yana Çin’in ardından Rus petrolünün ikinci en büyük alıcısı haline geldi.
Bu yılın ilk yarısında günlük 1,6 milyon varil Rus petrolü ithal eden ülke, 2020’de sadece 50 bin varil seviyesindeydi.

Sonuç: Piyasalar Trump’ın Riskli Oyunu ile Sarsılıyor

Trump’ın Çin’e yönelik yüzde 155 gümrük vergisi tehdidi, Avustralya ile yapılan stratejik anlaşma ve Hindistan’a baskı hamlesi, Washington’un ticaret diplomasisini yeniden agresif bir çizgiye taşıdı.

Bu sert söylemler, özellikle Asya ve gelişen piyasalarda satış baskısını artırırken, küresel yatırımcıları “Kasım’da olası bir piyasa çöküşü” senaryosuna karşı temkinli olmaya zorluyor.

Trump ise mesajını net veriyor:

“Ya anlaşma yaparız, ya da Çin bedelini öder.”

Atilla Yeşilada ve Güldem Atabay tarafından kaleme alınan özel raporlarımıza abone olmak ister misiniz? Raporlarımız kurumsal müşterilere yöneliktir. Abonelik ücretlidir. Koşulları öğrenmek için bize e-mail atın: [email protected]