Küresel Ekonomide Belirsizlik Derinleşiyor: WEF Başekonomistler Görünümü Mayıs 2025

Ticaret Savaşları, Yapısal Kırılmalar ve Yapay Zeka Dönüşümü Gündemin Başında

Dünya Ekonomik Forumu’nun (WEF) Mayıs 2025 tarihli Başekonomistler Görünümü raporu, küresel ekonomi için yüksek belirsizlik ve kırılganlığın öne çıktığı bir dönemde yayımlandı. Rapora göre yıl başından bu yana küresel görünüm ciddi biçimde kötüleşti ve ankete katılan tüm başekonomistler, dünya ekonomisinin daha da zayıflayacağı konusunda hemfikir.

ABD Politikalarındaki Değişim Kalıcı mı?

Ankete katılan ekonomistlerin %79’u, ABD’nin son dönemde aldığı sert ekonomik kararların geçici değil, yapısal bir değişimin işareti olduğunu düşünüyor. Bu oran, 2024 sonundaki %61’lik seviyeye kıyasla ciddi bir artışı temsil ediyor.

ABD’nin nisan ayı başında birçok ülkeye karşı uygulamaya koyduğu rekor düzeyde ikili gümrük tarifeleri, küresel belirsizliğin merkezinde yer alıyor. Her ne kadar bu tarifelerin 90 günlük bir süreyle askıya alınması piyasalarda kısa vadeli bir rahatlama sağlamış olsa da, özellikle finansal piyasalarda görülen bu toparlanmanın kalıcı olup olmayacağı halen belirsiz.

ABD Ekonomisinde Zayıflama, Avrupa’da Temkinli Toparlanma

Rapora göre ABD ekonomisinde 2025’in geri kalanında düşük ya da çok düşük büyüme bekleniyor. Bunun yanı sıra, enflasyonun artacağı ve doların değer kaybedeceği öngörülüyor. Avrupa’da ise büyüme halen zayıf seyrediyor olsa da, genişlemeci mali politikalar ve para politikasındaki gevşeme nedeniyle iyileşme sinyalleri görülüyor.

Çin, büyümeyi desteklemek amacıyla mali genişlemeye yönelmiş durumda. Ancak başekonomistler, hem iç hem dış kaynaklı zorluklar nedeniyle Çin’in 2025 için belirlediği %5 GSYH büyüme hedefini tutturup tutturamayacağı konusunda bölünmüş durumda.

Ticaret Savaşları Enflasyonu ve Belirsizliği Körüklüyor

Ekonomistler, artan gümrük tarifeleri ve devam eden ticaret gerilimlerinin küresel ticaret hacmini baskılayacağı ve enflasyonu artıracağı konusunda genel olarak hemfikir. Ayrıca, uzun süreli belirsizliğin karar alma süreçlerini felce uğratarak ve politika koordinasyonunda zafiyet yaratarak dünya ekonomisinde kalıcı hasarlar bırakabileceği belirtiliyor.

Yapay Zekâ: Risk mi, Fırsat mı?

Tüm bu gelişmelerin yanı sıra, yapay zekâdaki (AI) hızlı ilerleme küresel ekonomiye yeni bir katman daha ekliyor. 2025’te ticari düzeyde yıkıcı bir etki yaratması beklenen AI uygulamaları hakkında görüşler karışık: Ekonomistlerin %45’i yapay zekânın 2025’te ticari anlamda büyük etki yaratacağını düşünüyor.

Bununla birlikte, ekonomistlerin üçte biri önümüzdeki on yılda yapay zekânın küresel GSYH’ye 5 puana kadar katkı sağlayabileceğini öngörüyor. Bu, mevcut durgun büyüme oranları göz önüne alındığında oldukça önemli bir potansiyel artış anlamına geliyor.

Ancak iş gücü piyasası açısından tablo karmaşık. Ekonomistlerin %47’si net istihdam kayıpları beklerken, yalnızca %19’u net kazanç öngörüyor. Bu durum, yapay zekânın kısa vadede büyüme sağlasa da uzun vadede talep ve yaşam standartlarında düşüş yaratmaması için dengeli ve kapsayıcı bir strateji gerektiğine işaret ediyor.

Şirketler ve Devletler Yeniden Konumlanıyor

Yüksek ekonomik oynaklık ve teknolojik dönüşümün oluşturduğu ikili baskı, hem şirketleri hem de devletleri hızlı uyum sağlamaya zorluyor. Ankete katılan tüm başekonomistler, şirketlerin gümrük tarifelerine karşı tedarik zincirlerini ve lojistik ağlarını yeniden yapılandırmalarını bekliyor.

Büyük çoğunluk, stratejik yatırım kararlarının erteleneceğini öngörüyor. Ayrıca, organizasyonel çevikliğin artırılması, tedarik zincirlerinin çeşitlendirilmesi ve iş gücünün AI entegrasyonuna uygun şekilde yeniden becerilendirilmesi gerektiği vurgulanıyor.

Sonuç: Belirsizlik Yüksek, Dayanıklılık ve Teknoloji Belirleyici

WEF’in raporu, dünya ekonomisinin yüksek belirsizlik ve dönüşüm çağında olduğunu açıkça ortaya koyuyor. Gerek ticaret savaşlarının ekonomik etkileri, gerekse yapay zekâ teknolojisinin yaygınlaşması, hem hükümetleri hem de şirketleri çok boyutlu stratejik kararlar almaya itiyor.

Küresel aktörlerin dayanıklılıklarını artırmaları ve yenilikçi teknolojileri ekonomik gerçekliklerle uyumlu hale getirmeleri, bu yeni dönemin kazananlarını belirleyecek.

Atilla Yeşilada ve Güldem Atabay tarafından kaleme alınan özel raporlarımıza abone olmak ister misiniz? Abonelik ücretlidir. Koşulları öğrenmek için bize e-mail atın: [email protected]