Döviz
Trump Yönetimi Küresel Dolar Kullanımını Yaygınlaştırmayı Hedefliyor
ABD Başkanı Donald Trump’ın yönetimi, Çin’in öncülük ettiği “doların küresel hakimiyetini zayıflatma girişimlerine” karşı, dolarizasyonu (başka ülkelerin ABD dolarını resmi para birimi olarak benimsemesi) teşvik etmeye hazırlanıyor. Beyaz Saray ve Hazine Bakanlığı yetkilileri, ünlü ekonomist Prof. Steve Hanke ile yaz aylarında bir araya gelerek sürecin çerçevesini tartıştı. Hanke’ye göre Washington, doların uluslararası gücünü pekiştirmek için yeni bir stratejik döneme hazırlanıyor.
Özet:
ABD Başkanı Donald Trump’ın yönetimi, Çin’in öncülük ettiği “doların küresel hakimiyetini zayıflatma girişimlerine” karşı, dolarizasyonu (başka ülkelerin ABD dolarını resmi para birimi olarak benimsemesi) teşvik etmeye hazırlanıyor. Beyaz Saray ve Hazine Bakanlığı yetkilileri, ünlü ekonomist Prof. Steve Hanke ile yaz aylarında bir araya gelerek sürecin çerçevesini tartıştı. Hanke’ye göre Washington, doların uluslararası gücünü pekiştirmek için yeni bir stratejik döneme hazırlanıyor.
Beyaz Saray ve Hazine Dolarizasyon Stratejisini Masaya Yatırdı
ABD Hazine Bakanlığı, Ulusal Ekonomik Konsey ve Beyaz Saray temsilcileri yaz boyunca dolarizasyon politikalarını değerlendirmek üzere Johns Hopkins Üniversitesi profesörü Steve Hanke ile iki ayrı toplantı gerçekleştirdi.
Hanke, Financial Times’a yaptığı açıklamada, “Bu politika çok ciddiye alınıyor, süreç devam ediyor ama henüz nihai bir karar alınmadı,” dedi.
Toplantılarda ele alınan temel fikir, doları ulusal para birimi olarak kullanmaya teşvik edilecek ülkeler üzerinden Washington’un küresel mali nüfuzunu güçlendirmek. Bu yaklaşım, Çin’in son yıllarda BRICS ülkeleri üzerinden ulusal para ile ticaret girişimlerine karşı doğrudan bir yanıt olarak değerlendiriliyor.
“Amaç Doların Küresel Rolünü Güçlendirmek”
Hanke, toplantılardan birinde Beyaz Saray’la bağlantılı “siyasi bir figürün” doların uluslararası konumunun korunmasına dair endişelerini dile getirdiğini aktardı:
“Bu görüşmeler, doların küresel rolünü güçlendirme çabasının bir parçası. Aynı zamanda ABD’nin dolar destekli stablecoin kullanımını genişletme stratejisiyle de örtüşüyor.”
Hanke, yönetimin talebiyle “ilgili tüm konuların detaylı şekilde incelendiğini” belirtti. Beyaz Saray sözcüsü Kush Desai de Hanke ile yapılan temasları doğruladı ancak “henüz resmi politika kararı alınmadığını” vurguladı.
“Başkan Trump, doların gücünü ve etkisini koruma konusundaki kararlılığını defalarca dile getirdi. Yönetim, bu önceliğe ilişkin farklı uzman görüşlerini dinlemeye devam ediyor,” dedi Desai.
Arjantin, Türkiye ve Diğer Aday Ülkeler
Steve Hanke’ye göre ABD yönetimi, dolarizasyon için “doğal aday” olarak Arjantin, Lübnan, Pakistan, Gana, Türkiye, Mısır, Venezuela ve Zimbabve gibi ülkeleri değerlendiriyor.
Arjantin, geçmişte 1991–2002 yılları arasında “döviz kuruna bağlı para kurulu sistemi” uygulamıştı. Ancak bu sistem, 2001’deki borç kriziyle çöktü.
Washington, Buenos Aires’e Ekim ayında 20 milyar dolarlık finansman desteği sağlamış olsa da, Hanke bunun doğrudan dolarizasyona yönelik bir adım olmadığını söyledi. Yine de, Arjantin’de sık sık tekrarlanan peso krizleri nedeniyle bazı ekonomistler dolarizasyonu “kaçınılmaz son” olarak görüyor.
Arjantin Örneği: Dolarizasyon Gerçekçi mi?
Arjantin’de dolarizasyon, 2023 seçimlerinde liberter lider Javier Milei’nin kampanyasının merkezindeydi. Ancak mevcut ekonomi bakanı Luis Caputo, “ülkenin yeterli dolar rezervi olmadığını” belirterek bu seçeneği kısa vadede gündemden çıkardı.
Buna rağmen bazı yatırımcılar dolarizasyonun “tek kalıcı çözüm” olduğunu savunuyor. Elliott Management’tan Jay Newman, “Aksi halde ekonomiye giren her dolar, elitler tarafından yurt dışına kaçırılıyor,” dedi.
Uluslararası Para Fonu (IMF) ise tam tersine, dolarizasyonun Arjantin’i düşük büyüme ve dışa bağımlılığa mahkûm edeceği görüşünde.
Çin’in Hamlesine Karşı “Dolar Cephesi”
ABD yönetiminin dolarizasyon ilgisi, aynı zamanda Pekin’in yükselen piyasalarla kurduğu yerel para birimi anlaşmalarına tepki niteliğinde.
Çin, BRICS genişlemesiyle birlikte Brezilya, Güney Afrika, Suudi Arabistan ve Rusya ile dolar dışı ticareti artırırken, Washington bu eğilimi “jeopolitik bir tehdit” olarak görüyor.
Trump yönetimi, dolarizasyonu desteklemenin yanında, dolar bazlı dijital para birimlerinin (stablecoin) yaygınlaşmasını da teşvik etmeyi planlıyor.
Türkiye Listede
Hanke’nin ABD yetkilileriyle paylaştığı ülkeler arasında Türkiye de bulunuyor.
Ekonomistler, kronik yüksek enflasyon ve TL’deki güven erozyonu nedeniyle Türkiye’nin teorik olarak “dolarizasyon baskısına açık” olduğunu söylüyor.
Ancak mevcut politika yönelimi ve sermaye kontrolleri dikkate alındığında, resmî dolarizasyonun kısa vadede olası olmadığı vurgulanıyor.
“Dolar Gücünü Korumak ABD’nin Önceliği”
Trump yönetiminin hedefi, Çin’in alternatif finans ağları kurma girişimlerine karşı “dolar merkezli ekonomik düzeni” korumak.
Hanke’nin ifadesiyle:
“Dolarizasyon, yalnızca finansal değil, siyasi bir araç. ABD, doların küresel gücünü savunmak için ekonomik müttefiklerini yeniden tanımlıyor.”
Atilla Yeşilada ve Güldem Atabay tarafından kaleme alınan özel raporlarımıza abone olmak ister misiniz?
Raporlarımız kurumsal müşterilere yöneliktir. Abonelik ücretlidir. Koşulları öğrenmek için bize e-mail atın: [email protected]
