Para nereden kaçıyor?  Nereye gidiyor?

Gedik Yatırım’ın haftalık piyasa değerlendirmesine göre, 13 Haziran haftasında Türkiye piyasalarında dikkat çekici rezerv hareketleri, yatırım tercihlerinde değişimler ve döviz dönüşlerine dair sinyaller öne çıkıyor. Swap hariç net rezervlerde 2,9 milyar dolarlık artış görülürken, yurt dışı yerleşikler DİBS ve hisse senetlerine yöneldi.

Buna karşılık 18 Haziran itibarıyla rezervlerde tekrar düşüş gözlemlendi. DTH’lerde 2,9 milyar dolarlık artış ve TL mevduatlarda 434 milyar TL’lik sıçrama dikkat çekerken, yatırım fonlarındaki aktif büyüklük yeniden yılın başındaki seviyelere yaklaştı. 2024’ün başına göre dolarizasyon oranı ise %59’dan %42,9’a gerileyerek önemli bir çözülmeye işaret etti.

Para nereden kaçıyor?  Nereye gidiyor?

13 Haziran haftasında swap hariç net rezervlerde 2,9 milyar $’lık artış, yurtdışı yerleşiklerin 580 milyon $’lık DİBS alımı ve DTH’lardaki 2,9 milyar $’lık artış öne çıkıyor. Ayrıca,

TCMB Analitik Bilanço verilerine göre, swap hariç rezervlerde 18 Haziran itibariyle 3,9 milyar $’lık azalış olduğunu hesaplıyoruz. Haftalık hareketleri şöyle sıralayabiliriz:

➢ Parite etkisinden arındırılmış DTH bireysellerin 130 milyon $, kurumsalların ise 2,8 milyar $ alışı ile yaklaşık 2,9 milyar $ artış gösterdi. Döviz mevduatlar geçtiğimiz son 3 haftada yaklaşık 4,5 milyar $ gerileme göstermişti.

➢ KKM haftalık 5 milyar TL (0,2 milyar $) çıkışla 566,3 milyar TL’ye geriledi. KKM hesaplarında Ağustos 2023’te ulaşılan tepe noktadan çözülme 2,8 trilyon TL’ye (122,2 milyar $’a) ulaşmış durumdadır.

➢ DTH + KKM’nin toplam mevduat içerisindeki payı ise bir önceki hafta olan %41,2’den %41 seviyesine gerilemiştir. DTH ve KKM hesaplarının toplam mevduat içindeki payı KKM hesaplarının zirve yaptığı Ağustos 2023’te %68,4 seviyesine kadar yükselmişti.

➢ TL mevduatlar haftalık 434 milyar TL artış göstererek yaklaşık 13,9 trilyon TL seviyesine yükselmiştir.

➢ Yabancı para krediler haftalık 1,7 milyar $ artarken, Mart 2024 sonundan bu yana %40’lık artışla 54,2 milyar $ gelişim göstererek 188,9 milyar $’a ulaştı.

➢ Yıllıklandırılmış 13-haftalık ortalama kredi büyümesine baktığımızda ise, ticari krediler %22’den %19,5’a, tüketici kredileri ise %37,9’ten %37,6’ya gerilemiştir.

➢ Yurtdışı yerleşiklerin 13 Haziran ile biten haftada DİBS’te yaklaşık 580 milyon $’lık alımlarıyla stok değer yaklaşık 10,8 milyar $’a ulaştı. Hisse senetlerinde ise 475 milyon $’lık alım gerçekleşti ve stok değeri 28,4 milyar $ oldu. Hazine Eurobondu tarafında ise ilgili haftada 42,5 milyon $’lık satış gerçekleşti ve stok değeri 112 milyar dolar seviyesinde seyretti.

➢ 13 Haziran haftasında brüt rezervler 155,9 milyar $’dan 159,3 milyar $’a artış gösterdi. Aynı haftada net rezervler ise 52,2 milyar $’dan 2,6 milyar $ artış göstererek yaklaşık 54,8 milyar $’a ulaştı. Swap hariç net rezervler ise 2,9 milyar $ artış göstererek 35,5 milyar $’a yükseldi. Böylece 14 Şubat-2 Mayıs arasında kabaca 57,6 milyar $ azalan swap hariç net rezervler son 6 haftada yaklaşık 21,7 milyar $ artmış oldu. Swap hariç net rezervlerin 2024 mart sonundaki dip seviyesi ise -65,5 milyar $ idi.

➢ TCMB’nin analitik bilançosuna göre, 18 Haziran itibariyle (bu haftanın ilk 3 gününde) brüt rezervlerde yaklaşık 3,3 milyar $, net rezervlerde 5 milyar $ ve swap hariç net rezervlerde ise yaklaşık 3,9 milyar $ azalış hesaplamaktayız.

➢ Para Piyasası Fonu (PPF) büyüklüğü 13 Haziran haftasında 7,5 milyar TL artarak 972 milyar TL oldu. PPF’ler 14 Mart itibariyle yaklaşık 1,42 trilyon TL aktif büyüklüğe sahipti. Serbest Şemsiye Fonu altındaki PPF büyüklüğü ise geçen hafta 47 milyar TL artarak 952 milyar TL’ye yükseldi. PPF+ Serbest Şemsiye Fonu olarak baktığımızda Mart ortasından sonraki 3 haftada fon büyüklüğü 500 milyon TL küçülmüştü. Şimdi yeniden mart ortasındaki seviyeye yaklaştığını görmekteyiz. Tüm döviz fonlarının aktif büyüklüğü ise 805 milyon $’lık artışla yaklaşık 58,2 milyar $’a yükseldi. 2024 başında bu seviye 25 milyar $ civarındaydı. Yatırım fonlarını da dahil ederek hesapladığımız dolarizasyon oranı, 13 Haziran haftasında %43,1’den %42,9’a gerilemiştir. Bu oran 2024 yılı başında kabaca %59 idi.

Kaynak:  Gedik Yatırım

Atilla Yeşilada ve Güldem Atabay tarafından kaleme alınan özel raporlarımıza abone olmak ister misiniz? Raporlarımız kurumsal müşterilere yöneliktir. Abonelik ücretlidir. Koşulları öğrenmek için bize e-mail atın: [email protected]