Türkiye’nin Fiber Altyapı Dönüşümü Nasıl Sağlanmalı?

Türkiye’deki internet hızı dönem dönem tartışma konusu olurken, gerekli hızda büyümeyen fiber altyapı da bir yandan çözüm bekliyor. TELKODER bu konuda BTK (Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu) tarafından 2 Ocak 2024 tarihinde onaylanan Türk Telekom (TT) fiber dönüşüm teklifinin daha yararlı olabilmesi için yeniden gözden geçirilmesi gerektiğine dikkat çekiyor.

TELKODER tarafından yapılan açıklamada, “Ülkemizi ilgilendiren bu önemli konuda rekabetin korunması kapsamında, sadece Türk Telekom’un değil, tüm işletmecilerin fiber altyapı kurabilmesi ve tüketicileri bu altyapılardan yararlandırabilmeleri mutlaka gözetilmelidir. Fiber dönüşüm konusunda AB ve dünya ülke örnekleri incelenmeli, ülkemizde bu alanda faaliyet gösteren işletmecilerin görüşleri alınmalı ve söz konusu kurul kararı güncellenmelidir. Bu yapıldığı takdirde ülkemizde altyapının fibere dönüştürülmesi daha hızlı yapılacaktır” denildi.

Diğer yandan, kurulmuş olan fiber kablolar üzerinden tüm işletmecilerin ücreti karşılığında yararlanmasını sağlayacak SAYE (Sanal Ayrıştırılmış Yerel Erişim) adı verilen düzenleme yaklaşık 10 yıldır BTK gündeminde olmasına rağmen hala yayınlanmamış bulunuyor. Fiber dönüşümle birlikte adil rekabet imkânı sağlayacak bu düzenlemenin de bir an önce yayınlanması gerekiyor.

Günümüzde gelişmiş dijital ekonomilerin gücünü fiber altyapıdan aldığı göz önüne alındığında TELKODER’in konuya ilişkin yaptığı açıklamanın devamı ise şöyle:

Avrupa Birliği (AB) ve diğer gelişmiş ülkeler, haberleşme altyapılarının yenilenmesi ve genişbant hizmetlerinin yaygınlaştırılması konusunda önemli adımlar atıyor. Fiber optik altyapı, yüksek hızlı internet erişimi sağlamak için son derece etkili bir teknoloji ve ülkeler bu teknolojiyi benimsiyor. AB ülkeleri, genellikle “Dijital Gündem” veya “Dijital Tek Pazar” gibi programlar aracılığıyla genişbant erişimini teşvik ediyor ve fiber altyapının yaygınlaştırılmasını destekliyor. Bu çabalar, rekabeti artırmak, ekonomiyi güçlendirmek ve vatandaşlara yüksek hızlı internet erişimi sağlamak amacıyla yürütülüyor.

Ülkemizde de internet hizmetlerinin vatandaşlarımıza daha hızlı olarak sunulabilmesi için fiber altyapının sağlıklı ve güçlü biçimde kurulması uzun yıllardır gündemimizde yer alıyor. TELKODER olarak ülkemizin haberleşme altyapısının hızla fiber altyapıya dönüştürülmesini destekliyor ve bu yöndeki çalışmalarımızı uzun süredir sürdürüyoruz. Ancak, bu konuda BTK (Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu) tarafından 2 Ocak 2024 tarihinde onaylanan Türk Telekom (TT) fiber dönüşüm teklifinin daha yararlı olabilmesi için yeniden gözden geçirilmesi gerektiğini düşünüyoruz. BTK tarafından onaylanan TT Fiber Dönüşüm teklifinde göze çarpan önemli eksiklikler ise şöyle:

• Planlama içeriğinin ve takvimin net olmaması: TT’nin fiber dönüşüm teklifi, planlama ve takvimsel netlik açısından yetersiz bulunuyor. Bu durum, işletmecilerin süreci yönetmede sıkıntılar yaşayacağına ve tüketicilerin mağduriyet yaşamalarına yol açabileceğine işaret ediyor.
• Dağınık bir dönüşüm süreci: AB özeline bakıldığında bölgesel bazlı bir fiber dönüşüm süreci işletilirken, TT’nin teklifinde dağınık bir şekilde tüm Türkiye çapında dönüşüme başlayabileceği belirtiliyor. Bu durum, fiber dönüşüm sürecinde koordinasyonu güçleştirebilir.
• Dönüşüm sürecinin işletmeciler arasında ayrım gözetmemesi: TT fiber dönüşüm programının belirlenmesi, dönüşüm planının makul süreler içermesi ve uygulamalarda şeffaflık sağlanması gerekiyor. Ayrıca, dönüşüm öncesinde ve sonrasında ortaya çıkacak ücretlerin adil bir şekilde belirlenmesi önem taşıyor.
• Mülkiyet ve sahiplik konusu: Dönüşüm planının belirsizlikleri arasında, “eve kadar Optik Bağlantı Kablosu – OBK” mülkiyetinin kime ait olacağı net bir şekilde ifade edilmiyor. Ayrıca, IP VAE Referans Teklifi topolojisinde bina içine döşenen kabloların sahipliği ile ilgili belirsizlikler bulunuyor.
• TT Geliştirmeleri tamamlanmalı: Fiber dönüşüm sürecinin doğru bir şekilde ilerleyebilmesi için TT tarafından yapılması gereken geliştirmelerin tamamlanması gerekiyor.
• Makul Fiyatlar belirlenmeli: TT tarafından belirlenen ücretler özellikle yüksek hızlarda katlanarak artıyor. Bu durum yüksek hızlı internet tarifelerinin yaygınlaşmasını zorlaştırıyor.

TELKODER’in açıklamasına ilişkin ek değerlendirmelerde bulunan, iletişim ve iş birliğinin önemine vurgu yapan  TELKODER Yönetim Kurulu Başkanı Halil Nadir Teberci, fiber dönüşüm sürecinin şeffaf bir şekilde yönetilmesi gerektiğini hatırlatarak, “Fiber konusunda atılan her türlü adımı destekliyoruz. Fiber dönüşümü ile ilgili BTK kurul kararını olumlu karşılıyor ve emeği geçenlere teşekkürlerimizi sunuyoruz. Ancak fiber dönüşüm sürecinin AB örneklerinde olduğu gibi doğru şekilde yapılabilmesi için BTK hem dönüşüm takvimini netleştirmeli hem de fiber altyapı paylaşımı (SAYE-Sanal Ayrıştırılmış Yerel Erişim) düzenlemesini hayata geçirmelidir. Ayrıca, Türk Telekom’un sunduğu fiber dönüşüm teklifi üzerindeki belirsizliklerin giderilmesi ve daha şeffaf bir sürecin işletilmesi adına gerekli adımların atılmasını bekliyoruz. BTK’ya bu doğrultuda işletmecilerin görüşlerinin dikkate alması için bir çağrıda bulunuyoruz.” dedi.