İş yerlerinde ‘Mobbing’ 2023’te yüzde 40 arttı

Mobbing, son yıllarda yaygınlaşan bir terim.

Kısaca iş yerinde psikolojik tacizi ve baskıyı tanımlamak amacıyla kullanılıyor.

Kimi zaman şiddete dahi yol açabilen ciddi anlaşmazlıklara, iş kayıplarına hatta psikolojik rahatsızlıklara dahi neden olan mobbing, çalışma hayatının önemli sorunları arasında yer alıyor.

İş yaşamındaki olumsuz etkilerinden dolayı Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO), 2019 yılında işyerinde taciz ve şiddetin önlenmesi noktasında bir sözleşmeyi kabul etti.

Sözleşme 2021 yılının haziran ayında da yürürlüğe girdi. Ancak Türkiye halen sözleşmeyi imzalamış değil.

Mobbing ile Mücadele Derneği, bu soruna dikkat çekip, mücadele etmek amacıyla kurulmuş bir sivil toplum örgütü.

14 ilde temsilciliği bulunan dernek mobbing mağdurlarına psikolojik ve hukuki destek vermekle kalmıyor bu konudaki şikayetleri de takip ediyor. Dernek, mobbingle baş edebilmek için eğitimler de veriyor.

Yine Türkiye’de her yıl 1 ve 7 Şubat tarihleri arasındaki “Mobbing ile Mücadele Haftası”nda bu soruna dikkat çeken etkinlikler düzenleniyor.

Mobbing ile Mücadele Haftası’na sayılı günler kala geride bıraktığımız 2023 yılı içerisinde mobbingle mücadelede son durumu anlamak için Mobbing ile Mücadele Derneği Başkanı İlhan İşman’ı aradık. İşman, derneklerine 2023 yılı içerisinde yapılan başvurulardan derledikleri verileri ilk kez PD ile paylaştı.

MOBBING ŞİKAYETLERİ %40 ARTTI

İşman, “2023’te mobbing arttı mı azaldı mı?” sorumuza önce “Maalesef azaldı demek isterdim ama maalesef arttı. Derneğimize gelen başvuru sayısı 2022 yılına göre %40 arttı” diye sözlerine başladı ve şöyle devam etti:

“Gözlemlerimiz o dur ki bu sayının daha fazla olduğu kanaatimiz var. Ancak hala müstakil bir mobbing ile Mücadele Kanununun olmaması, İLO’nun 190 sayılı Çalışma Yaşamında Şiddet ve Tacizin Önlenmesi Sözleşmesinin ülkemiz tarafından hala imzalanmamış olması, maalesef çalışma yaşamının önündeki en önemli sorunlar olarak karşımızda duruyor. Bu durum mağdurların hak arama konusundaki umutlarını maalesef olumsuz yönde etkilemektedir.”

“İŞİMİ KAYBEDERİM KORKUSU” MOBBINGLE MÜCADELEYE ENGEL

İşman, mobbingle mücadelede en önemli engellerden birinin de ekonomik kriz olduğunu ve insanların işini kaybetmemek için dişini daha fazla sıktığını söyleyerek, “Bu ekonomik ortamda insanlar ne olursa olsun işlerini kaybetmemek için mücadele vermektedirler. Nereye kadar? Bu sürecin bu şekilde sürdürülebilmesi mümkün değildir. Maalesef ülkemizde şiddet kültürü her geçen gün artmaktadır” iddiasında bulundu.

İşman, 2023/16 Sayılı Cumhurbaşkanlığı Genelgesi’nde şiddetle mücadele için ilgili kurumlara toplumsal farkındalık ve duyarlılığı artırmak üzere eğitim ve bilinçlendirme çalışmaları yapılması ve tedbirlerin alınması talimatlarının gönderildiğini hatırlatarak, buna karşın şiddetle yeterince mücadele edilmediğini öne sürdü.

MOBBING ŞİKAYETLERİNİN %81’İ ÖZEL SEKTÖRDEN

Bu tespitlerin ardından İşman ile 2023 yılına dair veri ve tespitlere geçtik.

İşman, derneklerine gelen başvurulara bakıldığında özellikle özel sektörden başvuruların arttığını gözlemlediklerini söyleyerek “Kamu sektöründen gelen başvurular da olmakta birlikte özel sektör açık ara önde gidiyor” diyerek oranları şöyle sıraladı:

– Başvuruların  % 81’i özel sektör çalışanlarından (102.937 başvuru)

– % 19’u kamu çalışanlarından (24.027 başvuru) gelmiştir.

ERKEKLER DAHA ÇOK ŞİKAYET ETTİ

İşman, cinsiyetlere göre bakıldığında da başvuru oranlarını şöyle açıkladı:

Erkekler: 72.788 ( % 57)

Kadınlar: 54.176 (% 43)

EN ÇOK ŞİKAYET SANAYİ, MAĞAZA VE RESTORANDA ÇALIŞANLARDAN

“Peki en çok mobbing şikâyeti hangi meslek gruplarından geliyor?” diye sorulunca da İşman, şöyle cevaplandırdı:

“En çok mobbing şikâyeti sanayi sektöründen geliyor. Sırayla da mağaza ve restoran sektörleri, hizmet sektörü, özel sağlık kurumları, turizm sektörü, iletişim hizmetleri, özel güvenlik hizmetleri, bankacılık, finans, özel eğitim kurumları, inşaat sektörü ve nakliye sektörü olarak sıralayabiliriz.

MESLEK GRUPLARINDA İŞÇİLER İLK SIRADA, YÖNETİCİLER İKİNCİ

İşman, yine mobbing mağduru çalışanların meslek dağılımlarına bakıldığında başvuruda bulunan ilk 15 meslek grubu içerisinde işçilerin % 10,71 oran ile ilk sırada olduğunu söyledi.

İkinci sırada yer alan kesim ise çok kişi açısından şaşırtıcı gelse bile %8,21 ile yönetici ve yönetici yardımcıları.

Onları üçüncü sırada %5.56 ile özel güvenlik görevlileri, %4.83 ile öğretmenler, %4,21 ile de temizlik işçileri takip ediyor.

Sıralama sonrasında satış danışmanı, hemşire, operatör, devlet memuru, mühendis, muhasebeci, satış temsilcisi, stajyer avukat, teknisyen olarak devam ediyor.

“MOBBİNG KURUMLAR İÇİNDE BULAŞICI BİR HASTALIK GİBİ”

Mobbing milli bir mesele olduğunu ve sadece bireysel bir saldırı olmayıp, toplumun huzurunu doğrudan etkileyen bir saldırı olduğunu öne süren İşman, “Mobbing, kurumlar içinde bulaşıcı bir hastalık gibidir. İyileştirici önlemler alınmazsa kurumun bütün yaşamsal organlarına yayılır” şeklinde konuştu.

HER İKİ ÇALIŞANDAN BİRİNİN PSİKOLOJİK SAĞLAMLIĞI NEGATİF

Deloitte Türkiye’nin “Akıl sağlığını destekleyici kurumsal uygulamalar, Türkiye Farkındalık seviyesi ve ihtiyaçlar 2023” araştırmasına göre; her 2 çalışandan 1’inin psikolojik sağlamlığı negatif, çalışanların %88’i de bugüne kadar herhangi bir psikolojik destek almadığını söylediğini hatırlatan İşman sözlerini şöyle tamamladı:

“Çalışanların %79.9’u zihinsel olarak iyi hissetme halinin iş hayatına olumlu yansıyacağını ifade ederken, çalıştığı kurum tarafından psikolojik destek sağlanması durumunda kuruma sadakatinin %54,6 artacağını belirtmiş. Yetenek yönetimi, liderlik, organizasyon, ödüllendirme ve değişim yönetimi alanlarında kurumların iş hedeflerine uygun çözümler bulunması ancak ve ancak işyerlerinde mobbingin önlenmesi ile mümkün.”

Ali Kemal ERDEM

patronlardunyasi.com