Sosyal Medya

Ekonomi

Demokrasi dünya genelinde üst üste sekizinci kez geriledi, Türkiye son çeyrek dilimde

Uluslararası Demokrasi ve Seçim Yardımı Enstitüsü ya da Uluslararası IDEA, katılım oranının düşmesi ve sonuçlara giderek daha fazla itiraz edilmesi…

Demokrasi dünya genelinde üst üste sekizinci kez geriledi, Türkiye son çeyrek dilimde

Uluslararası Demokrasi ve Seçim Yardımı Enstitüsü ya da Uluslararası IDEA, katılım oranının düşmesi ve sonuçlara giderek daha fazla itiraz edilmesi nedeniyle seçim güvenilirliğinin tehdit altında olduğunu söyledi.

Her üç seçimden birine bir şekilde itiraz edildiği belirtildi.

35 üye hükümeti bulunan kuruluş, oy kullanma çağındaki nüfusun ortalama yüzde 65,2’sinin 2008’de oy kullanırken 2023’te yüzde 55,5’e gerilediğini söyledi. Uluslararası IDEA Genel Sekreteri Kevin Casas-Zamora, “Seçimler, demokratik gerilemeyi sona erdirmek ve gidişatı demokrasinin lehine çevirmek için en iyi fırsat olmaya devam ediyor” dedi. “Demokrasinin başarısı pek çok şeye bağlıdır, ancak seçimler başarısız olursa bu tamamen imkansız hale gelir.”

Kurum’a göre geçen yıl hükümetin sindirmesi, dış müdahale, dezenformasyon ve yapay zekânın kampanyalarda kötüye kullanılması nedeniyle güvenilir seçimlerde ve parlamento denetiminde neredeyse son yarım yüzyıldaki en kötü düşüş yaşandı.

Stockholm merkezli kuruluş, 1975’ten günümüze 158 ülkedeki demokratik performansı ölçen Demokrasinin Durumu Küresel Raporu’nda, ülkelerin %47’sinin son beş yılda temel demokratik göstergelerde düşüş yaşadığını ve bunun küresel demokrasinin gerilemesinin sekizinci yılına işaret ettiğini belirtti.

Küresel olarak, 2020 ve 2024 yılları arasındaki seçimlerin yaklaşık %20’sinde kaybeden adaylardan veya partilerden biri sonucu reddetti ve seçimler aynı oranda mahkeme itirazlarıyla karara bağlandı.

Rapor, 2023’ün özgür ve adil seçimler ve parlamento denetimi söz konusu olduğunda en kötü yıl olduğunu söyledi. Dış müdahale, dezenformasyon ve kampanyalarda yapay zeka kullanımı tehditleri vardı. Düşüşler hem geleneksel olarak güçlü demokrasileri hem de dünyanın dört bir yanındaki kırılgan hükümetleri kapsıyor.

Türkiye, Demokrasinin Küresel Durumu (GSoD) çerçevesinin üç kategorisinde (Haklar, Hukukun Üstünlüğü ve Katılım) düşük aralıkta bir performans sergilemekte, Temsil konusunda ise orta aralıkta bir performans göstermekte. Demokrasi performansının çoğu faktöründe ülkelerin en alt yüzde 25’i arasında yer alıyor. Türkiye, 2018-2023 yılları arasında performansında kayda değer bir değişim yaşamamıştır, ancak on yıllık bir süre zarfında Katılım hariç üç GSoD kategorisinde de önemli düşüşler yaşadığı not ediliyor.

Afrika’da demokratik performans son beş yılda genel olarak sabit kalırken, Sahel bölgesinde, özellikle de ordunun seçilmiş hükümetleri verdikleri sözleri tutmamakla suçlayarak iktidarı ele geçirdiği Batı Afrika ülkelerinin giderek artan listesinden biri olan darbeden etkilenen Burkina Faso’da kayda değer düşüşler yaşanmıştır.

IDEA, Burundi ve Zambiya’nın kayda değer gelişmeler kaydettiğini belirtmiştir. Batı Asya’da ülkelerin üçte birinden fazlası kötü performans gösterirken, Avrupa’da hukukun üstünlüğü ve sivil özgürlükler gibi demokratik unsurlarda yaygın düşüşler görüldü. Ancak Karadağ ve Letonya’da kayda değer ilerlemeler kaydedildi.

Çalışma, Amerika kıtasının çoğunlukla istikrarı koruduğunu, ancak Guatemala, Peru ve Uruguay gibi ülkelerin özellikle hukukun üstünlüğü ve sivil özgürlükler alanlarında düşüşler yaşadığını belirtti. Örgüt, Asya-Pasifik bölgesindeki çoğu ülkede küçük düşüşler veya istikrar görüldüğünü, Fiji, Maldivler ve Tayland’da kayda değer iyileşmeler olduğunu yazdı. Ancak, Taliban’ın 2021’de iktidarı ele geçirmesinden bu yana hiçbir ülke tarafından meşru yönetici olarak tanınmadığı Afganistan’da ve askeri yönetime karşı muhalefetin iç savaşa dönüştüğü Myanmar’da önemli düşüşler yaşandı.

BAKMADAN GEÇME

Benzer Haberler