G-7 zirvesi borç tehdidini “sümen altı” edecek

İtalya’da toplanan G-7 finans şefleri belki de gündemdeki en acil konuyu ele almayacak: Balon gibi şişen kendi  Hazineleri’nin borçları.  Hızla yükselen borç dağı ve Uluslararası Para Fonu’nun (IMF) geçen ay “sürdürülebilir bütçe politikalarını yeniden tesis etmenin “şimdi zamanı” olduğuna” dair beyanına rağmen, konu G-7 merkez bankacıları ve maliye bakanlarının resmi gündeminde yer almıyor.

ABD, İngiltere ve Avrupa Birliği’nde yaklaşan seçimler ve ev sahibi ülke İtalya’daki istikrarsız mali durum göz önüne alındığında, konunun hassasiyeti çok yüksek. Velakin, yüksek borçlanma maliyetleri bütçe ve sosyal harcamalara  zarar verip kısır döngüye giderken, kolektif bir kararlılığın olmayışı gelecek için karamsarlık yaratıyor.

BNP Paribas Fortis’in baş ekonomisti ve “Kamu maliyesine odaklanan 5 Trendde Yeni Dünya Ekonomisi” adlı  kitabın ortak yazarı Koen De Leus, “Borç kesinlikle G-7’de, göz ardı edilen “odadaki fildir” dedi. Ancak bu sorunu şimdi, seçim öncesi çözmek zor çünkü seçmene kolay  gelecek bir yol yok.”

Perşembe günü akşam yemeğiyle başlayacak ve resmi olarak Cuma günü başlayacak toplantıda, İtalya Maliye Bakanı Giancarlo Giorgetti tarafından gündeme alınan  konular arasında dondurulmuş Rus varlıklarından elde edilen gelirlerin Ukrayna’ya yardım için kullanılması, uluslararası vergilendirme ve yapay zekanın etkileri başı çekiyor.

Bu tür zirveler ülkenin karşılaştığı zorlukları gizleyemez. Yatırımcılar, İtalyan tahvillerinin Alman Bund’larına faiz makasını  iki yılın en düşük seviyesine indirerek yeni Başbakan Giorgia Meloni’ye nefes alma alanı verdi. Ne yazık ki, salgın dönemindeki ev yenileme vergi indirimlerinin maliyetli mirası nedeniyle görünüm bozuluyor. Geçen hafta Scope Ratings, İtalya’nın sadece üç yıl içinde Avrupa’nın en yüksek kamu borcu/GSYİH yığınına sahip olacağını tahmin etti. Pazartesi günü IMF, “planlanandan daha hızlı” eylem çağrısında bulunan yıllık bir değerlendirme yayınladı.

Yükselen borç seviyelerine ilişkin kaygı, düşük de olsa temerrüt riskini canlı tuttuğu için tahvil piyasalarında hissediliyor, getiriler yükseliyor. Dev sabit getirili kıymet fonları devlet tahvili almayı reddederek,  genişleyici maliye politikası üzerinde baskı yaratabilirler. Bu fonlar  özellikle Avrupa’nın 2009-2010 PIIGS borç krizi sırasında yıkıcı oldular. Piyasalarda faiz düzey ve farklılıkları şu anda bu stres seviyelerine yakın değil ancak endişeler yükseliyor.

M&G Investments portföy yöneticisi Rob Burrows, “Çok borcunuz varsa, sürekli sorunlarla karşılaşırsınız” dedi. “Geceleri beni uyutmayan ve bundan nasıl kurtulacağımızı düşündüren sorunlardan biri bu vurdumduymazlık”.

IMF’nin geçen ayki tahmini, G-7’nin borçlarının pandemi sonrası dip seviyenin ardından bu yıl yeniden artacağını ve bunun 2029’a kadar devam edeceğini gösteriyor. Bu süre içinde ortalama G-7 bütçe açığı/GSYİH yalnızca hafif bir şekilde %4,6’ya daralacak.

Fon, mevcut gevşek politikaların devam etmesi durumunda borcunun otuz yıl içinde neredeyse ikiye katlanacağını ve beş yıl içinde milli gelirin %134’üne ulaşacağını öngördüğü ABD’yi parmakla gösterdi.

İngiltere ve Fransa da artan borçla karşı karşıya ve her iki ülke de bu hafta IMF’den bu konuda bir şeyler yapma tavsiyesi aldı. Bu arada Japonya’nın borç yığınının GSYİH’nın %250’si gibi  göz yaşartıcı  bir seviyede istikrar kazandığı görülüyor. G-7 içerisinde yalnızca Almanya ve Kanada borçları azaltacak.

Her ülkenin durumu farklılık gösterse de, artan borçlanmayı açıklayan ortak temalar yaşlanan nüfus ve iklim değişikliğiyle bağlantılı olarak artan yükümlülükler, Rus saldırganlığını caydırmak için artan savunma maliyetleri ve seçmenlerin harcama kısıtlamalara yönelik alerjisi yer alıyor.

Mali zorlukları tartışmak konusundaki suskunluk G-7 ile sınırlı değil. G-20’ler Grubu, Çin’in zirve deklarasyonunda bu konuya değinilmesine itiraz etmesi üzerine Şubat ayındaki toplantılarında kasıtlı olarak suskun kaldı.

Kaynak:  G-7 Finance Chiefs Are Once Again Sidelining Their Debt Load