Genel
The Observer: Türk ve Suriye hükümetleri depreme müdahalede yetersiz kaldı
Türkiye ve Suriye’de geniş alanları yerle bir eden ürkütücü ölçeğinde deprem felaketin küresel yankıları oldu. Kurtarıcıların enkazın altındaki sesleri sessizce…
Türkiye ve Suriye’de geniş alanları yerle bir eden ürkütücü ölçeğinde deprem felaketin küresel yankıları oldu. Kurtarıcıların enkazın altındaki sesleri sessizce dinlemek için çalışmalarını kısa süreliğine durdurması gibi, trajedinin şok dalgaları da uzak ülkelerdeki sıradan vatandaşların günlük yaşamlarına bir an için ara vermesine neden oluyor. Böyle afetlerde eski önyargılar yıkılır, alaycı aldırmazlık alışkanlıkları kırılır. Herkes kurbanların eziyetini hissedebilir. Ortak insanlığımıza hitap eden yardım çığlıkları evrensel olarak duyuluyor.
Tıbbi tesislerin, temiz içme suyunun, temel gıda maddelerinin, güvenli barınakların, sanitasyonun ve kışın ortasında ısınmanın olmaması en acil problemi teşkil ediyor. Bu acil meydan okumanın nasıl karşılanacağı, ilk günlerde performansları hayal kırıklığı yaratan Türk ve Suriye hükümetlerine bağlı olacak. BM genel sekreteri António Guterres, “Daha fazla yardım yolda, ancak çok daha fazlasına ihtiyaç var” uyarısında bulundu. Dünya Sağlık Örgütü, 1,4 milyonu çocuk olmak üzere 23 milyon kişinin uzun vadeli yardıma ihtiyacı olabileceğini tahmin ediyor.
Hatay’ın eski başkenti Antakya gibi yerle yeksan olmuş Türk şehirlerinde, yeniden inşanın nasıl başlayabileceğini düşünmek bile zor. Şehrin tarihi merkezinin çoğu, batılı bir muhabirin sözleriyle, sanki bombalanmış gibi yerle bir oldu. Hükümet liderliğinin ve organize kurtarma planlarının yokluğu, dondurucu koşullar, elektrik ve yakıt yokluğu ve daha fazla binanın çökme riski, sefaleti ve çaresizliği anlaşılır bir halk öfkesine dönüştürmek için işbirliği yapıyor.
Suriye’nin hükümet kontrolündeki bölgelerinde de Beşar Esad’ın Şam’daki gayrimeşru rejiminin yetersiz yanıtı karşısında ıstırap ve öfke birbirine karışıyor. İç savaşta büyük acılar çeken Suriye’nin ikinci büyük kenti Halep, bir kez daha korkunç bir darbe aldı. Aynı şekilde Esat karşıtlarının elindeki İdlib’de Suriye, Rusya ve İran güçleriyle yarım kalan savaşın etkisi depremlerle daha da arttı. Yaklaşık 2,7 milyon insan zaten dış yardıma bağımlıydı. İhtiyaçları artık akut. Daha da kötüsü, yaralılar ve hastalar hastane ve kliniklerden yoksun. Neden? Çünkü Ruslar onları bombaladı ve personelini öldürdü.
Türkiye'nin cumhurbaşkanı Erdoğan'ın da, kamu tepkisinin hızı ve etkinliği ile ilgili şüpheler yanında, standartların altında binlerce apartman ve ofis bloğunun inşasına izin veren ihmalkar resmi düzenleme, planlama, uygulama ve sayısız “ imar affı” hakkında yanıtlaması gereken sorular var. Önceki depremler, daha sıkı imar gözetimi vaatleri getirdi. Endemik boyuta varan üst düzey yolsuzluk, bu sözlerin tutulmamasını sağladı. Özel bir deprem fonu kuruldu ama paranın nereye gittiğini kimse söylemeyecek. Erdoğan kendini Türkiye'nin gelmiş geçmiş en kudretli lideri olarak lanse ediyor. Yani iyi veya kötü, olanlardan ve olacaklardan tek mesul de o.
Sorumluluk alacak mı? Adıyaman iline yaptığı ziyarette konuşan Erdoğan, yetkililerin yeterince hızlı hareket etmediğini kabul etti. Ancak tipik huyuyla, büyük ölçüde başkalarını suçladı, yani haklı eleştirilerini siyasi amaçlı olarak nitelendirdiği muhalefet partilerini. Demokratik hesap verebilirliğin olmaması, Erdoğan'ın otoriter yönetiminin alamet-i farikası. Bu felaket tek adam rejiminin yıpratıcı etkilerini herkesin görebileceği şekilde ortaya koydu. Üç aylık olağanüstü hal ilan etmesiyle aynı zamana denk gelen, halkın liderine olan güvenini kaybetmesi olgusu, Mayıs'taki seçimleri erteleyebileceğine dair korkuları artırdı.
The Observer yazarlar heyetinin görüşü, kısmi tercüme
