Türkiye’deki yerleşik kişilerin yurt dışına yaptığı doğrudan yatırım miktarı arttı

PwC Türkiye’nin “Yurt Dışı Yatırımları Araştırması”na göre, Türkiye’deki yerleşik kişilerin doğrudan yatırım miktarı 2021 ve 2022 yıllarında ortalama 4,7 milyar dolar seviyesine çıktı.

Bu araştırma kapsamında farklı sektörlerde önde gelen şirketlerle yurt dışı yatırımları incelendi. Şirketlerin üst düzey yöneticilerine yatırımlarını ve gelecekteki planlarını sordular, böylece yatırım eğilimleri analiz edildi.

Raporda, katılımcıların yüzde 66’sının tercihini Avrupa (%30), Kuzey Amerika (ABD ve Kanada, %18) ve Avrasya (%18) bölgelerinden yana kullandığı belirtildi. En çok yatırım yapılan ülkeler arasında Almanya, Romanya, ABD ve Rusya’nın toplam payının yüzde 54 olduğu gözlendi. Katılımcılar, yatırım lokasyonunu belirlemede “Coğrafi Konum Avantajı”, “Yatırım Ortamı” ve “Pazar Büyüklüğü/Alternatif Pazara Ulaşım” faktörlerini en önemli bulduklarını ifade ettiler.

Araştırmaya katılanlar, yurt dışı yatırımlarının temel motivasyonlarını “Pazara Ulaşım” (%17), “Döviz Bazlı Gelir Elde Etme” (%12) ve “Müşteriye Fiziki Yakınlık” (%11) olarak sıraladılar.

Raporda ayrıca, katılımcıların yaklaşık yüzde 89’unun mevcut yurt dışı yatırımlarının katkısından memnun ya da çok memnun oldukları belirtildi.

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın verilerine göre, 2013-2022 yılları arasında Türkiye’deki yerleşik gerçek ve tüzel kişilerin yıllık ortalama doğrudan yatırım tutarının 3 milyar dolar olduğu görüldü. Yatırım miktarının 2000’li yılların başından 2008’e kadar hızla arttığı, ancak 2008’deki küresel ekonomik krizle düşüşe geçtiği gözlendi. 2014-2015 yıllarında yurt dışına yapılan doğrudan yatırım miktarının 5 milyar dolarla en yüksek seviyeye ulaştığı, 2016-2020 arasında ise yıllık ortalamanın 3,3 milyar dolar civarında seyrettiği belirtildi. Ancak 2021 ve 2022’de bu miktarın ortalama 4,7 milyar dolara yükseldiği gözlemlendi.

MADENCİLİK VE TAŞ OCAKÇILIĞI ÖNE ÇIKTI

Türkiye’deki yerleşik gerçek ve tüzel kişilerin yurt dışında yaptıkları yatırımları sektörel olarak incelendiğinde, madencilik ve taş ocakçılığı sektörleri öne çıktı. Bu sektörler, 2002 ile 2023 yılları arasında gerçekleştirilen 16 milyar dolarlık yatırımla, tüm sektörler içinde yüzde 25 paya sahip olarak dikkat çekti. Ardından, 14 milyar dolarlık yatırım ve yüzde 22’lik bir payla imalat sektörü geliyor.

“Holding şirket faaliyetleri, bankacılık, sigorta, reasürans ve emeklilik fonları” kapsamındaki “finans ve sigorta” sektörü, yatırımların yüzde 19’unu oluşturarak 12 milyar dolarlık bir sermaye pozisyonuna sahip. Ayrıca gayrimenkul sektörü, yatırımların yüzde 9’unu temsil ederek 5 milyar dolarlık bir sermaye pozisyonu elde etmiş durumda. İnşaat sektörü ise yüzde 4’lük bir payla 2 milyar dolarlık bir sermaye pozisyonunu oluşturuyor ve toplam yatırımlar içinde önemli bir yer tutuyor.