ANALİZ:  Deprem nedeniyle üretimde geçici sert daralma…

Deprem nedeniyle üretimde geçici sert daralma…

Sanayi üretimi, depremin yıkıcı etkisi ile, 2023 Şubat ayında mevsimsel etkilerden arındırılmış aylık %6,0 daraldı (Ocak %1,9, Aralık %1,7). Takvim etkilerinden arındırılmış veri de yıllık %8,2 (Ocak %4,5, Aralık %-0,4) daralma ile benzer bir performans gösteriyor.

İSO PMI, MÜSİAD SAMEKS endeksleri gibi öncü göstergeler bu olumsuz tablonun kalıcı olmayacağını söylüyor. Şirketlerden aldığımız bilgiler de ekonominin yeniden inşa faaliyetleri ile Mart ayından başlayarak kademeli olarak artacak bir güçlenmeye işaret ediyor.

Açıklanan veriler depremin üretim üzerinde yıkıcı etkisinin öngördüğümüzden çok daha sert olduğunu gösteriyor. İmalat sektörünün geniş kapsamlı gruplarına bakıldığında en ağır kaybın %9,3 daralma ile ara malında olduğu görülüyor. Dayanıksız tüketim malı %5,0 gerileme ile ikinci en sert daralan grup. Dayanıklı tüketim malı (-%3,2), sermaye malı (-%2,8) ve enerji (-2,3) görece daha az küçülüyor.

Sektörler itibariyle aylık rakamlar deprem bölgesinde üretimin yoğun olduğu tekstil (-%11,9), deri (-%11,0), ana metal (-%13,8) gibi sektörlerde üretimdeki daralmanın daha sert olduğunu gösteriyor. Büyümeye duyarlı kimya (-%9,0), metalik olmayan mineraller (-%12.7), motorlu kara taşıtı (-%4,4), mobilya (-%4,6) sektörlerinde üretim sert daralıyor.

İSO imalat PMI manşet endeksi Mart ayında 50,9 seviyesine yükselerek ılımlı bir iyileşmeye işaret ediyor. Önceki aya  göre 5,3 puan artarak 52,6 seviyesine yükselen MÜSİAD’ın SAMEKS imalat sanayi endeksi küçük şirketlerdeki toparlanmanın daha hızlı olacağını gösteriyor.

Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) verileri üretim kaybının bölgesel olduğunu, ülke geneline etkinin sınırlı kalacağını teyit ediyor. Mart ayında %4,4 artış ile tüm zamanların en yüksek ihracat rakamına ulaşıldı. Depremin vurduğu Güneydoğu Anadolu’da Maraş, Elazığ, Adıyaman dışındaki illerde ihracat eski seviyelerine yaklaşıyor.

Sektörel PMI verileri on sektörün beşinde üretimin Mart ayında yeniden büyümeye geçtiğini gösteriyor. En güçlü artış son üç aydır ilk kez güçlenen tekstil sektöründe yaşanıyor. Ağaç ve kağıt ürünleri, makine ve metal ürünler, elektrikli ve elektronik ürünler, kara ve deniz taşıtları diğer güçlü sektörler. Gıda sektörü üretimin belirgin şekilde daraldığı tek sektör.

Beklentilerden zayıf gelen sanayi üretimi verisine rağmen 2023 yılı için büyüme tahminimizi %4 olarak güncelledik. Öncü göstergelerde Mart ayındaki toparlanma ve deprem sonrası devasa yeniden inşa faaliyetleri büyümenin güçleneceğini gösteriyor.

Kaynak:  İş Yatırım, Serhat Gürleyen, Araştırma Direktörü