Yağız Kutay Işık Yazdı: “Enine büyüyen Türkiye”

Bir insanın kilo alma süreci ülkenin büyümesine benzer. Doğru şartlarda yapılmazsa bünyeye zarar verir. En basitinden alması gerekenden daha fazla kilo alanları düşünün. Veya tek yönlü beslenmeyle alınan kilolar uzun vadede büyük sorunları beraberinde getirebilir. Belli noktada beslenme süreci egzersizle desteklenmezse alınan kilolar kişinin yaşamını doğrudan etkiler. Yataktan kalkarken bile kendini hatırlatır. Bu bağlamda son açıklanan büyüme verilerine bakalım.

İktisadi büyümenin temelinde bahsi geçen konuda ülke reel olarak nüfus oranından daha fazla büyüyorsa insanların cebine giren para artar. Türkiye 2022 yılının 1.çeyreğinde %7,3 büyüdü.

Avrupa’nın Çini

3 Aralık 2021’de Erdoğan’ın açıklamasını sizlerle paylaşacağım. Lütfen yazının sonuna kadar sabredin.

“Ekonominin 4 sacayağı bulunuyor. Bunlar; enflasyon, ihracat, faiz ve üretim. Enflasyon ekonomik göstergeler doğrultusunda gelişiyor. Ancak ihracat ve faiz belirlenebiliyor. Türkiye’yi üretimle büyütmek, faiz kıskacından çıkarmak ve bunun tamamen bitirilmesi için ‘ekonomide yeni dönemi’ başlattık. Kararları da bu yönde alıyoruz. Bu kararlar yeni Ekonomi politikasının uygulanması noktasında önemli. Altı aylık bir süreç öngörüyoruz. Zor olanı seçtik ama 4-5 aya toparlanacağız, 6 ay sonra ise meyvelerini yiyeceğiz. Vatandaş da bunu hissedecek. Üretimle yabancı yatırımcıların dikkatini çekeceğiz. Çin böyle büyümüş. Biz onlardan daha avantajlıyız. Biz pazara daha yakınız.” dedi.

Bu açıklamanın üstünde 1.5 sene geçti. Bakalım cari açığımız ne alemde

Nisan 2022’de;

– İhracat 24,6 arttı. (23,4 milyar dolar)

– İthalat %35 arttı. (29,5 milyar dolar)

– Mal ve hizmet ihracatı 2022 yılı birinci çeyreğinde %16,8 arttı.

– İthalat %2,3 arttı

Perşembe açıklanan Mayıs ayı dış ticaret verilerine göre:

– İhracat 19 milyar, ithalat 29.7 milyar dolar. Dış ticaret açığı da 10.7 milyar dolar.

Ocak-Nisan 2022 döneminde;

– İhracat %21,6, ithalat %40,2 arttı

– Dış ticaret açığı % 130 arttı 32,5 milyar $ oldu.

– İhracatın ithalatı karşılama oranı %82,9’dan %72’ye düştü.

Tüketerek büyüydük

Ülkemizin uzun vadede dikiş tutturamamasındaki en önemli engellerden birisi ürerime dayalı büyümeye geçmeyi başaramamasıdır. Tüketime dayalı büyüme bize beraberinde enflasyonu getirmesi doğal bir sonuçtur. Ege Cansen Hoca ekonomimizin çıkışa geçebilmesi için tasarrufumuzu arttırmamız gerektiğini söyler.

Bu rakamların ardından büyümeye ilk çeyrekte en yüksek katkının tüketimden geldiği görüldü.

“Negatif reel faiz harcamayı teşvik ediyor“

Hane halkı tüketimi ilk çeyrekte büyümeye 11,6 puan katkı yaptı. Tüketimi 3,5 puanla net ihracat izledi. Devlet harcamaları ve yatırımların büyümeye katkısı ise sınırlı kaldı. Stoklar ise büyümeden 8,2 puan götürdü.

Yerleşik hane halklarının tüketim harcamaları, 2022 yılının ilk çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre zincirlenmiş hacim endeksi olarak %19,5 arttı. Devletin nihai tüketim harcamaları %0,9, gayrisafi sabit sermaye oluşumu %1,1 arttı.

Herkes aynı oranda mı büyüdü?

Açıklanan büyüme verilerin çarpıcı noktası emeğin oranı. En soldaki sütunda 2020 yılının ilk çeyreği rakamlarına göre ücretlinin oranı %39,1’di. 2022 1.çeyrekte %31,5’e düştü. Üstelik bu süre zarfında ülke hep büyüdü.

Peki soruyorum bu satırları okuyan fanilere;

Emeğin değeri azalırken pasta büyüyorsa kimin yediği dilim büyüyor?

“E peki 2021 son çeyrekte ücretlinin oranı %25,8 iken, bu çeyrekte artmış” diye soranlarımız olacaktır. Bir sonraki çeyrekte tekrar konuşalım bunu. Hatta bir sonraki çeyreğe kadar beklemeye de gerek yok.

Asgari ücrete ne kadar zam yapıldı?

%50.

Enflasyon kaç?

%70.

Fakirleşme kaçınılmazdır…

Sermayenin oranı tırmanışına devam ediyor:

2020 (1.çeyrek) %41,7

2021 (1.ç) %45,6

2022(1.ç) %47,6

Bir şeyin ismini ne kadar duyarsan kendisi yoktur. Katma değer kavramında da öyle.

Ocak-Nisan dönemlerinde toplam imalat sanayi içinde yüksek teknolojili ürün ihracatının payı

2021 %3,6

2022 %3,0

Büyüme verilerinin gerçekliği tartışması bir yana; gelir dağılımda adalet bir gün her iktidara lazım olur. Bebek sahilindeki skandal, Galata’nın önünde kendini yakan vatandaş veya hem insanların sefil gezdiğini itiraf eden ve bundan rahatsızlık duymamasının dışında vergiyi halkın yaşam tarzına müdahale aracı olarak kullanan bir cumhurbaşkanı varken sen ne anlatıyorsun diyebilirsiniz. Haklısınız.