Sosyal Medya

Dr. Fulya Gürbüz

Dr. Fulya Gürbüz: Ekonomi Gündemi – Enflasyon, imalat PMI, nakit bütçe, reel sektör net döviz pozisyonu

1 – 5 Ağustos haftasında, Temmuz ayına ilişkin olarak TL’deki değer kaybına bağlı olarak enflasyon oranlarında yükseliş, reel efektif döviz kurunda…

Dr. Fulya Gürbüz: Ekonomi Gündemi – Enflasyon, imalat PMI, nakit bütçe, reel sektör net döviz pozisyonu

1 – 5 Ağustos haftasında, Temmuz ayına ilişkin olarak TL’deki değer kaybına bağlı olarak enflasyon oranlarında yükseliş, reel efektif döviz kurunda bozulma, gerileyen küresel tarım emtia fiyatlarının etkisiyle BM küresel gıda fiyatlarında düşüş, Türkiye dahil küresel imalat sektörü PMI verilerinde küçülme görebiliriz. İngiltere Merkez Bankasından 25-50 baz puan arasında faiz artışı bekleniyor. Mayıs ayı finansal kesim dışı net döviz pozisyonu, Temmuz ayı nakit bütçe dengesi ve ABD işgücü verileri takip edilecek.

1 AĞUSTOS 2022, PAZARTESİ

TEMMUZ AYI KÜRESEL İMALAT SEKTÖRÜ PMI VERİLERİ – S&P GLOBAL

Temmuz ayı öncü verilerine göre küresel öncü PMI verileri Euro Bölgesi, ABD ve İngiltere imalat sektörlerinde üretim, yerel ve ihracat siparişlerinde düşüş, girdi ve çıktı fiyatlarında yükselişe işaret etmişti. Çin resmi imalat sektörü PMI verileri Temmuz ayında artan Covid-19 vakaları ve akabinde kapatmalara bağlı olarak üretim, yeni siparişler, yeni ihracat siparişleri, satın alımlar ve istihdamın önceki aya göre düştüğüne işaret etti. Çin resmi hizmet sektörü Temmuz ayı PMI verisi ise yavaşlayarak da olsa artışını sürdürdü.

Kaynak: S&P Global, Eurostat

TEMMUZ AYI TÜRKİYE İMALAT SEKTÖRÜ PMI VERİLERİ – S&P GLOBAL, İSO

İstanbul Sanayi Odası ve S&P Global’den elde edilen Haziran ayı imalat sektörü PMI endeksi 48,1 seviyesine gerileyerek daralmaya devam etmişti. PMI verileri, imalat sektöründe zorlu bir talep ortamına işaret etmiş; yeni siparişler, üretim ve satın alma faaliyetleri ivme kaybetmiş, istihdam ise artmaya devam etmişti. Girdi maliyetleri ve nihai ürün fiyatlarında enflasyon yüksek seyrini korumuştu. Geçen hafta açıklanan verilere göre dayanıklı tüketim malı ve yatırım malları imalatında kapasite kullanım oranları önceki aya göre dikkate değer artışlar gösterdi. Bunda perakende ticarette son üç aylık iş hacminde (satışlarda) artış olması ve mevcut mal stoklarında hafif artış olması etkili oldu. SAMEKS endeksleri de Temmuz ayında hizmet sektörü satın alımlarında hızlanma ve stoklarında azalmaya işaret etse de imalat sektörü üretimi ve yeni siparişlerinde sert düşüş var. Dolayısıyla Temmuz ayında hizmet sektöründeki talep artışının imalat sektörünü desteklediğini anlıyoruz. Söz konusu gelişmenin İSO imalat PMI verisiyle desteklenip desteklenmediğini takip edeceğiz.

Kaynak: İSO, S&P Global

2 AĞUSTOS 2022, SALI

MAYIS AYI FİNANSAL KESİM DIŞINDAKİ FİRMALARIN DÖVİZ POZİSYONU – TCMB

Nisan 2022’de varlıklar aylık 0,3 milyar dolar artışla 164,6 milyar dolara, yükümlülükler aylık 5,9 milyar dolar azalışla 269,6 milyar dolara gerilemişti. Böylece sektörün Net Döviz Pozisyonu Açığı aylık 6,2 milyar dolar düşüşle 105,0 milyar dolar olmuştu. Sektörün kısa vadeli döviz varlıkları 143,5 milyar dolar ile önceki aya göre değişmezken kısa vadeli döviz yükümlülükleri 2,4 milyar dolar artışla 83,0 milyar dolara yükselmişti. Böylece, sektörün kısa vadeli net döviz pozisyonu fazlası aylık 2,3 milyar dolar düşüşle 60,6 milyar dolara geriledi. Sektörün kısa vadeli döviz yükümlülüklerinin toplam döviz yükümlülüklerine oranı ise Nisan ayında %30,8’lik değeriyle 2013 yılı seviyelerine yükseldi. TCMB tarafından açıklanan veriye göre yükümlülükler “yurt içi finansal kesim ve yurt dışında yerleşiklere karşı önceden belirlenmiş bir vadede anapara ve/veya faiz ödemesi gerektiren döviz cinsinden ve dövize endeksli yükümlülükleri” kapsarken, varlıklar “döviz cinsinden ve dövize endeksli varlıklar” olarak tanımlanmaktadır.

Kaynak: TCMB

3 AĞUSTOS 2022, ÇARŞAMBA

TEMMUZ AYI ENFLASYON VERİLERİ – TÜİK

Dolar/TL’nin %9’a yakın artış kaydettiği Haziran ayında TÜFE, gıda ve ulaştırma fiyatlarının öncülüğünde aylık %4,95, yıllık %78,62 artış kaydetmişti. Dolar/TL’nin %2,1 artış kaydettiği Temmuz ayında TÜFE’nin Reuters anketine göre aylık ortalama %2,9, yıllık ortalama %80,5 artması beklenirken, yıl sonu TÜFE beklentisi %70 oldu. TCMB’nin yılın üçüncü Enflasyon Raporunda 2022 sonu TÜFE tahmini %60,4’e yükseltildi. Yurt içi üretici fiyatları enflasyonu (Yİ-ÜFE) ise Haziran ayında aylık %6,77, yıllık %138,31 artış kaydetmişti.

Kaynak: Turkey Data Monitor

TEMMUZ AYI REEL FAİZ ORANLARI – TURKEY DATA MONITOR

Turkey Data Monitor hesaplamalarına göre Haziran 2022’de 12-ay geriye dönük gerçekleşen reel faiz eksi yüzde 29,55’e, 12-ay ileriye dönük beklenen reel faiz ise eksi yüzde 8,75’e yükselmişti.

Kaynak: Turkey Data Monitor

4 AĞUSTOS 2022, PERŞEMBE

İNGİLTERE MERKEZ BANKASI (BOE) PARA POLİTİKASI TOPLANTISI – http://www.bankofengland.co.uk

Ticari bankaların BOE’de tuttukları mevduat için BOE’nin ödediği faiz oranını gösteren politika faizi artan enflasyonist baskıların etkisiyle 15 Haziran tarihli toplantısında 25 baz puan artışla %1,25’e yükseltilmişti. Ekim 2021’den bu yana aralıksız yükselen tüketici fiyat enflasyonu  (TÜFE) Haziran 2022’de tarihi zirve olan yıllık %9,4 seviyesine yükseldi. Temmuz ayı öncü PMI verileri, girdi maliyetlerindeki artış hızının son 18 ayın en düşük artış hızını kaydettiğine işaret etti. BOE, Ekim 2022’de TÜFE’nin %11 seviyesini geçeceğini tahmin ediyor. Orta vadede %2 enflasyon hedefine ulaşana kadar BOE son toplantısında, gelecek toplantılarda mevcut verilere göre hareket edeceğini vurguladı. Piyasalardaki beklenti BOE’den 25-50 baz puan arasında artırım olacağı yönünde.

Kaynak: Bank of England

TEMMUZ AYI BM GIDA FİYAT ENDEKSLERİ – http://www.fao.org/worldfoodsituation/foodpricesindex/en/

Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) verilerine göre BM Gıda Fiyat Endeksi Haziran ayında aylık %2,3 düşüşle 154,2 seviyesine gerilemişti. Aylık bazda bitkisel yağlar %7,6, tahıl fiyatları %4,1, süt ve süt ürünleri fiyatları %4,1, şeker fiyatları %2,6, düşmüş; et fiyatları %1,7 yükselmişti. Temmuz ayında tarım ürünleri arzındaki artışın etkisiyle tarım emtia fiyatlarında genel olarak aşağı yönlü hareketin sürdüğünü gördük. Söz konusu etki BM Gıda Fiyat Endeksinin düşmesine sebep olabilir.

Kaynak: Food and Agriculture Organization of the UN

TEMMUZ AYI REEL EFEKTİF DÖVİZ KURU (REDK) – TCMB

2003 baz yılı TÜFE Bazlı Reel Efektif Döviz Kuru Haziran ayında aylık 2,2 puan düşüşle 53,3 seviyesine gerilemişti. Endeks tarihi düşük seviyesini 47,8 değeri ile Aralık 2021’de kaydetmişti. Temmuz ayında %2’nin üzerinde artış kaydeden Dolar/TL dikkate alındığında REDK’de düşüşün devam etmesi beklenebilir. TCMB açıklamasına göre nominal efektif döviz kuru, “Türkiye’nin dış ticaretinde önemli paya sahip ülkelerin para birimlerinden oluşan sepete göre, Türk lirasının ağırlıklı ortalama değeridir ve ağırlıklar ikili ticaret akımları kullanılarak belirlenmektedir”. Reel efektif döviz kuru ise TCMB tarafından “nominal efektif döviz kurundaki nispi fiyat etkileri arındırılarak” hesaplanmaktadır.

Kaynak: TCMB

HAFTALIK PARA VE BANKA VERİLERİ (29 TEMMUZ) – BDDK, TCMB

Rusya’nın Ukrayna’yı işgal etmeye devam ettiği 22 Temmuz ile biten haftada piyasadaki likiditeyi gösteren parasal göstergeler (M1, M2, M3) önceki haftaya göre %1 üzerinde büyürken, dolaşıma çıkan para son 2 haftadır geriliyor. TL cinsi mevduat faizleri ortalama %16-21 aralığına yükseldi, TL cinsi kredi faiz oranları %18-35 aralığına yükseldi. TL mevduatları önceki haftaya göre %2,1, kredi hacmi %1,0 artış kaydetti. Yabancı para kredi hacmi ise haftalık 1,1 milyar dolar artışla 142,2 milyar dolara yükseldi. Gerçek kişilerin döviz mevduatları (DTH) 131,8 milyar dolar ile önceki haftaya göre 0,3 milyar dolar yükseldi, tüzel kişilerin 78,6 milyar dolar ile önceki haftaya göre 0,4 milyar dolar arttı, böylece yurt içi döviz mevduatları haftalık 0,7 milyar dolar artışla 210,3 milyar dolar oldu. Yurt dışı döviz mevduatları 26,9 milyar dolar ile önceki haftaya göre 0,6 milyar dolar arttı. Bankacılık sistemi yabancı para net genel pozisyonu önceki haftaya göre 0,2 milyar dolar artışla 3,6 milyar dolara yükseldi. Merkez Bankasında tutulan uluslararası rezervler 98,3 milyar dolar ile önceki haftaya göre 1,0 milyar dolar geriledi; altın rezervleri 38,6 milyar dolar ile önceki haftaya göre 0,8 milyar dolar geriledi, brüt döviz rezervleri 59,7 milyar dolar ile önceki haftaya göre 0,2 milyar dolar düştü. Merkez Bankasının net rezerv açığı önceki haftaya göre 3,1 milyar dolar artışla 64,1 milyar dolara yükseldi. Yurt dışında yerleşik kişilerin mülkiyetindeki hisse senedi ve devlet iç borçlanma senedi (DİBS) stokları toplamı 16,9 milyar dolar ile bir önceki haftaya göre 0,5 milyar dolar arttı. Yurt dışı yerleşikler hisse senetlerinde 77 milyon dolarlık net satış, DİBS’te 4 milyon dolarlık net satış yaptı, böylece yılbaşından bu yana yurt dışı yerleşikler hisse senetlerinde 3,5 milyar dolarlık, DİBS’te 2,1 milyar dolarlık net satış gerçekleştirdi.

Kaynak: Turkey Data Monitor

5 AĞUSTOS 2022, CUMA

TEMMUZ AYI ABD İŞGÜCÜ VERİLERİ – U.S. BUREAU OF LABOR STATISTICS

ABD’de işsizlik oranı Haziran 2022’de %3,6 (grafikte mavi çubuklar) ile önceki aya göre değişiklik göstermemiş, ortalama saatlik kazançlar (siyah çubuklar) yıllık %5,1 seviyesine gerilemişti. İşgücüne katılma oranı ise Haziran ayında aylık 1,1 yüzde puan düşüşle %62,2 olarak gerçekleşmişti. Aşağıdaki grafikte görüleceği üzere işsizlik oranı (mavi çubuklar) pandemi öncesi seviyesine gerilerken, para politikasında dikkate aldığı çekirdek Kişisel Tüketim Harcamaları Fiyat Endeksi (PCE) (açık gri çubuklar) Haziran ayında %4,8 seviyesinde bulunuyor.

Kaynak: Turkey Data Monitor

TEMMUZ AYI NAKİT BÜTÇE VERİLERİ – HAZİNE VE MALİYE BAKANLIĞI

Haziran ayında nakit bütçe verilerinde 198,0 milyar TL gelir, 224,6 milyar TL gider kaydedilmiş, nakit bütçe dengesi 26,6 milyar TL açık vermişti. Böylece 2022 yılının ilk 6 ayında toplam 55,8 milyar TL nakit dengesi fazlası, 12-aylık toplama göre 47,9 milyar TL nakit dengesi açığı kaydedilmiştir. 2021 yılında 142,1 milyar TL nakit açığı gerçekleşmişti.

Kaynak: Turkey Data Monitor

 

Dr. Fulya Gürbüz

fulyagurbuz.com

BAKMADAN GEÇME

Benzer Haberler