Sosyal Medya

Döviz

ANALİZ: “TÜİK’e göre dünyada” bile TÜFE üç haneye koşuyor

İstanbul Ticaret Odası’nın (İTO) İstanbul Ücretliler Geçinme İndeksi, haziranda yıllık %94,19, ENAGrup Tüketici Fiyat Endeksi haziran ayında %175,55 iken TÜİK’in…

ANALİZ: “TÜİK’e göre dünyada” bile TÜFE üç haneye koşuyor

İstanbul Ticaret Odası’nın (İTO) İstanbul Ücretliler Geçinme İndeksi, haziranda yıllık %94,19, ENAGrup Tüketici Fiyat Endeksi haziran ayında %175,55 iken TÜİK’in açıkladığı TÜFE enflasyonu %78,62 ile yine inandırıcı olmaktan uzak görünüyor. TÜİK’in açıkladığı Yİ-ÜFE ise % 138,3.

Buna karşın TÜİK serisi içinde de enflasyonun detaylarını incelemekte fayda var.

Fakat incelemeye geçmeden önce, mevcut iktidar ve mevcut para politkası ile Türkiye’de TÜFE enflasyonun üç haneye vararak burada kalıcı olacağını vurgulamak gerekli. 2023 için AKP’nin “enflasyonda düşüş vaadi” mevcut dinamikler içinde imkansız görünüyor.  Yurtdışında artan faizler, yavaşlayan büyük ekonomiler ve beraberinde normalleşen emtia fiyatlarının 2023 ortalarında ABD ve AB gibi belli başlı büyük ekonomilerde enflasyondaki artış hızının yavaşlatacak olmasına rağmen. 

TÜFE %78,6 ile şok hızda yükselmeye devam ediyor

TÜFE enflasyonu haziranda %4,95 olarak açıklanmasıyla, sene başından bu yana artış %42,35’e, yıllık tırmanış da %78,62’ye ulaşmış durumda.

Enflasyonda TÜİK verisiyle dahi zirveyi görmediğimizin kanıtı da çekirdek enflasyon seyrinde saklı.  Çekirdek B (İşlenmemiş gıda ürünleri, enerji, alkollü içkiler ve tütün ile altın hariç TÜFE) enflasyonu mayıstaki yıllık %61,6 seviyesinden yükselerek haziranda %64,4’e ulaşmış durumda.  Haziran 2021’de Çekirdek B endeksinin %18 olduğu göz önüne alınırsa, son 12 aydaki soluksuz ve hızlı yükselişinin yanlış para politikası ile nasıl bir enflasyon dalgasına dönüştürüldüğü çok daha net anlaşılıyor.

Cumhurbaşkanı’nın ifade ettiği üzere, 2023 bahar aylarında TÜFE enflasyonunda anlamlı bir gerilemeye geçiş ve o noktadan sonra düşmeye başlaması bu para ve maliye politikası ile mümkün değil.

Detaylara dönersek:

Yapılan enflasyon düzeltmelerinin esasta nasıl alım gücünde açılan yaraya çare olmadığı örneğin TÜİK verisiyle dahi gıda fiyatları enflasyonunun yıllık %94’e ulaşmasından anlaşılıyor.  Temmuz ayında emekli ve memur maaşlarına baskı altında tutulan TÜİK manşet enflasyonuna göre yapılacak düzeltmenin de gerçek enflasyonun gerisinde kalarak alım gücünde açılan gediğe çare olmayacağı ortada.

Üstelik aylık gıda fiyatları enflasyonu da %2,09 artışla yaz ayları için umulan negatif enflasyonun gerçekleşmeyeceğini, artan maliyetlere bağlı üretim, verim düşüşlerinin yanında ürün fiyatlarındaki yükselişin önünün kesilemeyeceğini anlatması açısından önemli.  Sonbahardan itibaren ve özellikle 2023’te gıda fiyatları enflasyonunun 3 haneye çıktığını göreceğiz.

Yurt içi üretici fiyat endeksi (Yİ-ÜFE) yıllık %138,31’le enfasyondaki yükselişin kalıcı olduğunu göstermekte

Yİ-ÜFE haziranda bir önceki aya göre %6,77, bir önceki yılın Aralık ayına göre %61,68, bir önceki yılın aynı ayına göre %138,31 ve on iki aylık ortalamalara göre %88,77 arttı.

Enerji fiyatlarının dünya piyasalarında artması önemli bir etken. Ancak enerji fiyatlarındaki artış TL’ye değer kaybettirmeyi hedefleyen yanlış para politikasıyla birleşince ortaya korkunç bir maliyet enflasyonu yaratmakta. Sadece iki yaz önce Yİ-ÜFE’nin %6,2 olması, geçen haziranda ise %43 seviyesindeyken Haziran 2022’de Yİ-ÜFE’nin %138,3’e fırlamış olması, ara malı ÜFE’nin yıllık %126 olması TÜFE’nin de aşağıya dönmesini engelleyen büyük bir enflasyon ivmesi.

GA.

TÜFE yıllık değişim oranları (%), Haziran 2022

 

———————-

Yİ-ÜFE yıllık değişim oranı (%), Haziran 2022

BAKMADAN GEÇME

Benzer Haberler