Piyasa Bülteni: Pelosi’nin ‘çantasında’ ne var?

Yarın acaba ne yazacağım diye kara kara düşünürken, mali piyasalar yeni bir gündem maddesi ile kendilerini meşgul etmeyi  her gün başarıyor. Dünün de hikâyesini ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Pelosi yazmış oldu.  

Pelosi’nin çıkmış olduğu Asya turunda, Tayvan’ı da ziyaret etme konusunda ısrar edince, çok da gerekli olmayan bir diplomatik krizi kucağımızda bulurken, küresel piyasalar âdeta dün tüm gün diken üzerinde oturdu. Farkındaysanız, son dönemlerde jeopolitik risk algısı ciddi bir şekilde artış gösteriyor: Ukrayna, Tayvan, Kosova… Bu ‘yeni’ başlığa da önümüzdeki dönemde yatırım yaparken sıraladığımız kriterlerin arasında üst sıralarda yer vermeye özen göstereceğiz.

Çin daha önce birçok kez, kendi toprağı olarak kabul ettiği Tayvan’ı ziyaret etmemesi konusunda Pelosi’yi uyarmasına rağmen, dün Pelosi’nin uçağı milyonlarca kişinin yakından takip etmesi ile Tayvan’a, Tayvan Hava Kuvvetleri eşliğinde ve 4 adet Amerikan savaş gemisinin de bölgeye uzaktan destek sağlaması ile indi. Flightradar24 aplikasyonu aşırı talep ile dün devre dışı kalırken, Çin, Tayvan etrafındaki hava sahasını sivil uçuşlara kapattığını açıkladı.

ABD, Çin’in “askeri güç gösterilerinden” korkmayacağını söyleyerek aslında (Demokratlar) iç siyasette de bir adım atarken, Çin’e de gözdağı verilmiş oldu. Çin, 25 yıl içinde Tayvan’a yapılan en üst düzey ABD ziyaretini Tayvan Boğazı’nda barış ve istikrara tehdit olarak kınayarak, bir dizi askeri tatbikatla karşılık verdi. Çin, ABD’nin Pekin büyükelçisini çağırırken, Tayvan’dan yapılan birçok tarımsal ithalatın askıya alındığını duyurdu. Kısa sürede somut bir adım yerine gövde gösterisi şeklinde bir tepkinin geliştiğini de not etmek gerekiyor. Lâkin, net olan tek şey var o da Tayvan Boğazı’nda tansiyon artık daha yüksek seyredecek.

Kasım seçimleri öncesi çok zayıf bir profil çizen ABD Başkanı Biden, dün El-Kaide’nin lideri al-Zawahiri’yi düzenlenen bir drone saldırısı ile öldürdüğünü bizzat canlı yayında kamuoyu ile paylaşılması ardından Pelosi’nin de 25 yıl sonra bölgeye yaptığı ilk ziyareti, ABD’den gelen art arda açılımlar olarak ele almak istiyoruz.

Pelosi, Çarşamba günü Tayvan parlamentosuna hitap ederken, Tayvan’ı dünyanın en özgür toplumlarından biri olduğu için takdir ediyoruz” dedi. Pekin’i çileden çıkaran ziyaret sırasında cumhurbaşkanı ve insan hakları aktivistleri ile de görüşeceği açıklanırken, özerk adaya ABD’nin sarsılmaz bağlılığını gösterdiğini söyledi. Pelosi, parlamentolar arası işbirliğinin artırılması çağrısında da bulundu. Amerikan çip endüstrisini Çin ile rekabet edebilmek için güçlendirmeyi amaçlayan yeni ABD mevzuatının “ABD-Tayvan ekonomik işbirliği için daha fazla fırsat sunduğunu” söyledi. Not etmek gerekirse, Güney Kore ardından Tayvan mikroçip üretiminde ikinci sırada yer alıyor!

Tayvan’a giden son ABD Meclis Başkanı 1997 yılında Newt Gingrich’ti. 1997’den sonra, ilk kez üst düzey bir Amerikalı siyasetçinin Tayvan’a gitmesine Çin büyük tepki gösterirken ve jeopolitik risk algısı bozulurken, dün piyasaların kaydettiği satıcılı seyir arkasında sadece Tayvan konusunun da bulunmadığını not edelim.

FED cephesinden 3 yetkili, izlenen ‘politikayı’ daha kısıtlayıcı hale getirme ihtiyacı konusunda kararlı olduklarını söyledi. FED politika yapıcılarının, faiz oranlarını ekonomik aktiviteyi önemli ölçüde frenleyecek ve 1980’lerden bu yana en yüksek enflasyona engel olacak bir düzeye çıkarmak konusunda kararlı ve “tamamen birleşmiş” durumda olduklarını söyledi.

San Francisco FED Başkanı Daly, merkez bankasının enflasyonu düşürme çalışmalarının neredeyse bitmediğini ve enflasyonu kırk yılın en yüksek seviyesinden düşürmek için hâlâ “uzun bir yol” olduğunu söyledi. FED’in 2023’ün ilk yarısında rotayı tersine çevireceği ve faiz oranlarını düşürmeye başlayacağı beklentileri, FED fon vadeli (futures) işlem fiyatlarına yansıdığı gibi önemli ölçüde azalırken, önümüzdeki ay 75 baz puanlık bir artış olasılığı önemli ölçüde yükseldi. FED’in izlediği politika duruşuna en hassas ve duyarlı olan 2 yıl vadeli devlet tahvil getirisi, 20 baz puan artarak yaklaşık iki ayın en yüksek seviyesini gördü. Not etmek gerekir ki, 2 yıl vadeli getiri ile (%3,02) ; 10 yıl vadeli getiri (%2,71) arasındaki fark açılmaya devam ediyor.

Asya borsaları dün güne %2 civarında düşüşle başlaması ardından, Avrupa ve ABD borsaları da günü düşüşle tamamladı. Risk iştahını zayıf seyrettiği dünkü günde, piyasaların barometresi konumunda VIX (korku endeksi) son günlerde yukarı yönlü bir seyir izlese de, henüz piyasaların aşırı bir şekilde tedirgin olmadığın gösterdi.

Dünya borsalarının yönünü eksiye çevirmesi ile BİST100 endeksi de dün günü %0,3 oranında ekside tamamladı. USDTRY kuru ise alışık olduğumuz üzere bir günü daha kamunun kontrolünde psikolojik eşik olan 18’in hemen altından tamamladı.

Bugüne dönersek, menüde sabah saatlerinde TÜİK Temmuz ayı enflasyon rakamları ilk sırada yer alıyor. Anketlere göre aylık TÜFE artışının %3 civarında sonuçlanması bekleniyor. Bu yönde bir gerçekleşme ile yıllık manşet TÜFE enflasyonu %80 seviyesini aşacaktır. Enerji başlığı ile boğuşan ve elektrik faturalarının şirazesinden çıktığı KKTC’de ise İstatistik Kurumunun enflasyon rakamları (Haziran’da %110 devirmişti) merakla bekleniyor.

Makroekonomik veri takvimi bugün yoğun görünüyor. Her ne kadar içeride enflasyon verileri ilk sırada olsa da; dışarıda ise OPEC+ toplantısı takip edilecek. Brent cinsi ham petrolün varil fiyatı psikolojik seviye 100 dolar civarından güne başlıyor. Almanya, ABD ve Euro Bölgesinde hizmetler PMI verileri, Euro bölgesinde ise perakende satışlar, ABD ISM verileri yakından takip edilecek.

Tahıl anlaşması kapsamında Ukrayna’dan yola çıkan ilk gemi İstanbul Boğazına ulaştı. Bu haberle birlikte uluslararası tahıl fiyatlarında bir miktar düşüş kaydedildi. Buğdayın bushel fiyatı bu sabah 778 centten işlem görüyor. Teknik mânâda daha da aşağıda 750 cent seviyesine dikkat edilebilir.

Asya borsalarında dünkü sert satışlar ardından bu sabah hafif de olsa hâkim renk yeşil. Pasifiğin diğer ucunda da benzer bir tablo görülüyor. FED’in enflasyonu dizginlemek konusunda kararlı duruşu ile kısa vadeli tahvil faizlerinde görülen yükseliş, kıymetli madenler üzerinde bir nebzde de olsun baskı kurmuş gibi görünüyor. Gümüşte yukarıda 20,80 ; altında ise 1,835 dolar hedefi ile uzun pozisyonlarımızı korumaya devam ediyoruz. USDTRY cephesinde ise 17,88 seviyesinden kâr al çalıştırarak çıktığımız uzun pozisyonlar ardından şimdilik kenarda bekleyerek gelişmeleri takip etmeyi tercih ediyoruz.

iktisatbank.com