Çiftçiler zorda: Gübre fiyatı 7 bin TL!

Çiftçilerin buğday mesaisi başladı. Bu dönemde en çok kullanılan DAP gübresinde ise fiyat yeni bir tırmanışta. 7 bin liraya dayanan gübre fiyatı, ekim zamanı öncesi endişe veriyor.

Ziraat odaları, çiftçilerin bu fiyatlarla yeterli alım yapamayacağını ve beslenemeyen toprakla, gelecek yıl verimin düşük olabileceğini ifade ediyor. Üretici destek istiyor.

Milliyet’ten Duygu Erdoğan’ın haberine göre ekim ve kasım ayı süresince gelecek sezonun buğday ekimi yapılacak. Çiftçiler toprağı hazırlamaya başladı, ilk yağışla birlikte ekim başlayacak. Ancak tam bu zamanda üreticinin temel girdilerinden olan gübrede son günlerde yeniden tırmanışa geçen fiyatlar endişe yaratıyor.

Ekim zamanı en çok kullanılan DAP gübresinde fiyat bir yılda yüzde 150’ye yakın arttı. Ağustosta 6 bin 400 lira seviyesinde olan DAP gübresinin fiyatı önceki gün itibarıyla 6 bin 900 liraya çıktı. Bu fiyat 2020 Eylül’de 2 bin 780 lira, 2020 Kasım’da 3 bin 200 lira, 2021 Mayıs’ta ise 4 bin 600 lira idi. Bu tablo karşısında üreticinin daha az gübre kullanmak durumunda kalacağı ve gelecek yılın verimliliğinde kayıp yaşanabileceği ifade ediliyor.

Destek çağrısı var

Ziraat odaları, buğday arpa gibi ürünlerin ekim döneminde devletin fiyatı sübvanse edecek ya da desteklemeyi artıracak modeller geliştirmesi çağrısı yapıyor. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Temmuz 2021’e ilişkin ‘Tarımsal Girdi Fiyat Endeksi’ne göre, yıllık en fazla artış yüzde 62.43 ile gübre ve toprak geliştiriciler alt grubunda oldu. Gübre fiyatı ayrıca aylık yüzde 6.16 artışla, aylık bazında da en çok artış gösteren girdi kalemi çıktı.

Tarım Bakanlığı’nın 2021 Ağustos ayı ‘Tarımsal Veriler’ raporuna göre ise, DAP gübresinde fiyat artışı yüzde 142’ye dayandı.

‘1 kg buğdayla, 1 kg gübre alalım’

Zincir marketlerde ‘fiyat farklarına’ ilişkin denetimleri hatırlatan Tarım Yazarı Ali Ekber Yıldırım, gıda fiyatlarındaki artışın pek çok nedeni olduğunu, öncelikle doğru bir tarım politikası oluşturulması gerekliliğinden bahsetti.

Yıldırım, “Girdi fiyatları artarken ürünün fiyatı aynı oranda artmadığı için çiftçi zarar ediyor. Zarar eden çiftçi üretimi azaltıyor veya tamamen çekiliyor. Üretim azalınca fiyat artıyor… Girdi fiyatları mutlaka düşürülmeli. Girdiler üzerindeki vergiler kaldırılmalı, destekler artırılmalı. Hammaddesi doğalgaz olan azotlu gübrelerde dünyada yaşanan doğalgaz krizi nedeniyle günlük, anlık zamlar geliyor. Kimyevi gübre üretiminde kullanılan ana hammaddeler Türkiye’de yok. Yüzde 95 ithal ediliyor” dedi.

Verimde kayıp endişesi

Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Öğretim Üyesi Süleyman Soylu, gübre çeşitlerindeki fiyat artışının üreticiyi zorladığını belirtirken, “Çiftçi ister istemez ihtiyacı kadar gübreyi kullanamayabilir. Etkili bir bitki beslenmesi olmazsa verimde kayıplar olur” dedi.

Yüreğir Ziraat Odası Başkanı Mehmet Akın Doğan, girdi fiyatlarının çiftçi lehine sübvanse edilmesi gerektiğini söylerken, “1 kilo buğday ile en azından bir kilo organik gübre alınabilmeli” yorumunu yaptı.

Ne kadar gübre kullanmak lazım?

Polatlı Ziraat Odası Başkanı Zekai Köseoğlu, 1 dekar toprağın 20 kilo gübreye ihtiyacı olduğunu anlatırken, “Yani 140 liralık bir gübre demektir. 1 dekara devlet desteği ise 16 lira. Fiyat böyle sürerse üretici gübre ihtiyacının ancak yarısını sağlayabilir. Çiftçimiz üretmeye her koşulda devam ediyor. Yeterli destekler ile üretimi ve gıda geleceğimizi güvence altına alabiliriz” dedi.

Karatay Ziraat Odası Başkanı Rıfat Kavuneker, ‘Arz talep durumunu bu dönemde fırsata çevirmek isteyenler var, spekülatörlere caydırıcı cezalar verilmeli’ derken, çiftçilere çeşitli firmalardaki fiyatlara da bakmalarını önerdi. Gübre ve tohum fiyatlarının desteklemelerinin artırılması gerektiğini kaydeden Kavuneker, “Çiftçinin borçları zaten yüksek, bu yükün altından tek başına kalkamaz. Uluslararası piyasalarda fiyat yükseliyor, döviz farkı da var ancak bu girdi maliyetleri için sürdürülebilir bir çözüm bulmak zorundayız” diye konuştu.