BETAM: Şubat ayında işsizlikte önemli değişimler

Türkiye işgücü piyasasında Ocak ayından Şubat ayına önemli değişiklikler kaydedilmiştir. Genel işsizlik oranı bir ayda yüzde 12,7’den yüzde 13,4’e 0,7 yüzde puan yükselmiştir.

Mevsim etkilerinden arındırılmış aylık verilere göre Şubat 2021’de Ocak 2021 ile kıyaslandığında, istihdam edilenlerin sayısı 22 bin azalarak 27 milyon 477 bin kişi olarak kaydedilmiş, işgücü ise 226 bin artarak 31 milyon 712 bine yükselmiştir (Şekil 1, Tablo 1). Bu gelişmelerin sonucunda  2021 Şubat ayında işsiz sayısı 250 bin kişi artmış, işsizlik oranı da yüzde 0,7 puan artarak yüzde 13,4’e yükselmiştir.

TÜİK’in 10 Mart’tan itibaren aylık veriler yayınladığını hatırlatalım. Aylık verilerin bir önceki seriye kıyasla daha keskin hareketler göstermesi beklenebilir. Yine de bu boyutta bir artışın yeni seride dahi çok nadir olduğunu belirtmekte fayda görüyoruz.

Şubat’ta işsizlikte görülen bu sıçramanın arkasında hem işgücündeki kuvvetli artışın hem de istihdamdaki sınırlı kaybın olduğunu anlaşılmaktadır.

Bu ay işgücü piyasasının dışına çıkmış ama yine de işgücüne yakın duran kişilerin bir kısmının iş aramaya başladığı görülmektedir. Bu durum daha geniş kapsamlı alternatif işsizlik oranlarının gerilemesinden de anlaşılabilir.

İşgücüne katılımın hem kadınlarda hem erkeklerde arttığı görülmektedir. Ancak kadınlardaki artış daha yüksektir. Diğer taraftan özellikle sanayide istihdam kayıpları gözlemlenmektedir.

Sanayi istihdamı bir ayda 166 bin kişi gerilemiştir. İnşaat ve hizmetler sektörlerindeki istihdam artışlarının bu kaybı tam olarak karşılamadığı söylenebilir. Toplamda Şubat ayında istihdam 22 bin kişi azalmıştır.

Net istihdam kayıplarının erkekler arasında yoğunlaştığı görülmektedir. Yine de kadın işgücündeki kuvvetli artış sebebiyle kadın işsizlik oranları erkek işsizlik oranlarından hızlı artmış, işsizlik oranlarındaki toplumsal cinsiyet farkı genişlemiştir.

Alternatif işsizlik oranlarındaki gelişmeler 

Alternatif işsizlik oranları, işgücü arzından yeterince faydalanılamayan çalışan (zamana bağlı eksik istihdam) ya da işgücü dışına çıkmış ama aslında çalışmak isteyen ve çalışmaya hazır kişileri (potansiyel işgücü) de içermektedir.   

Genel işsizlik oranı Ocak’tan Şubat’a yüzde 12,7’den 13,4’e yükselirken üç alternatif işsizlik oranlarının tamamında azalış görülmektedir. Mevsim etkilerinden arındırılmış verilere göre “Zamana bağlı eksik istihdam ve işsizlerin bütünleşik oranı” Ocak ayından Şubat ayına 0,3 yüzde puan gerileyerek yüzde 20,1’den yüzde 19,8 seviyesine düşerken, “Potansiyel işgücü ve işsizlerin bütünleşik oranı” 0,4 yüzde azalarak yüzde 22,9’dan yüzde 22,5’e gerilemiştir. Bu iki alternatif işsizlik oranın bileşiminden oluşan “Atıl işgücü oranı” ise yüzde 29,5’den yüzde 28,3’e gerileyerek 1,2 yüzde puan düşmüştür.

Potansiyel işgücündeki azalış bu olguyu teyit etmektedir. Potansiyel işgücü Ocak’tan Şubat’a 441 bin azalmıştır. Dolayısıyla tahmin edilebileceği gibi “Potansiyel işgücü ve işsizlerin bütünleşik oranı” olarak adlandırılan alternatif işsizlik oranı Ocak’tan Şubat’a yüzde 22,9’dan yüzde 22,5’e gerilemiştir. 

Azalan çalışma saatlerindeki değişimler dikkate alınarak hesaplanan diğer alternatif işsizlik oranı  (“zamana bağlı eksik istihdam ve işsizlerin bütünleşik oranı”) Aralık’tan Ocak’a yüzde 17,9’dan 20,1’e yükselmiş, Şubat’ta ise 19,8’e gerilemiştir. Bu iki alternatif işsizlik oranının bileşiminden oluşan işsizlik oranı ise (“atıl işgücü oranı”) Ekim’den bu yana süregelen artışlarını tersine çevirmiş ve yüzde 28,3’e gerilemiştir.

BETAM