Borsa
Tasarruf sahibine 3 kapı açık bırakıldı: Döviz, altın ve Borsa
Hükümet her gün bir öncekini tutmayan ve uzun vadeli amaçlara hizmet etmeyen icraatları ile ekonominin genel dengesini bozuyor. Hükümet ve…
Hükümet her gün bir öncekini tutmayan ve uzun vadeli amaçlara hizmet etmeyen icraatları ile ekonominin genel dengesini bozuyor. Hükümet ve ekonomiye güven her ankette bir tık daha düşüyor. Ama, bu analiz sosyo-politik üzerine değil. Yatırım üzerine. Özeti de şu: Muhafazakar, yani temkinli tasarruf sahibine sadece 3 alan bırakıldı. Bunlar döviz, altın ve Borsa. Anlatayım.
Bugün 1 Haziran 2021. Henüz 31 Mayıs’ta sona eren mevduatta stopaj muafiyeti uzatılmadı. Belki, gece yarısı Başkanlık Kararnamesi ile geriye dönük olarak hata düzeltilir. Ama, stopaj başlarsa, mevduatın net getirisinden takriben 2 puan araklanacak. Vatandaş zaten TÜFE’nin %17 olduğuna inanmıyor. Bankaların ortalama mevduat faizi de %17 civarında. Yani, stopaj da kesilirse, REEL mevduat getirisi eksiye dönecek. Sonuçta, vatandaş daha az mevduat tutacak.
Zaten stopaj muafiyeti uzatılsa da, enflasyonun düşeceği yok. Sene sonunda TÜFE %15-16’nin altına gerilemez. Vatandaş dövizde müthiş bir oynaklık varken, parasını niye düşük getirili TL’de tutsun?
DİBS adını verdiğimiz devlet tahvilleri %18 civarında getiri ile mevduata göre biraz daha randımanlı, ama vade riski var. Bir zamanlar yüksek gelirli bireysel yatırımcının çok tercih ettiği bu menkul kıymet artık sadece fonların elinde kaldı. Talep düşünce, Hazine de daha yüksek faize mahkum edildi ama dedim ya, tutarlı icraat Saray’ın derdi değil. Tek amaç bu günü de krizsiz atlatmak.
Hızlı para kazanmayı seven tasarruf sahibi için bir yatırım alanı kripto-paralar. Velakin, devlet kirli ve haris parmaklarını “düzenleme” bahanesiyle oraya da attı:
Ekoayrıntı.com’a göre, Bakan Elvan yaptığı açıklamalarla artık verginin kesin bir şekilde geleceğinin sinyallerini verdi. Kripto paralarla ilgili de soruları yanıtlayan Bakan henüz tasarıyı Cumhurbaşkanı’na sunmadı. Hazine ve Maliye Bakanının yaptığı açıklamalara bakılırsa düzenlemelerin sonuna gelinmiş.
Cumhurbaşkanı’na Sunulacak
Öncelikle kripto para borsalarına sermaye şartı getirilecek. SPK, Gelir İdaresi, BDDK ve Merkez Bankası uyum içinde kendilerine biçilen görevleri yerine getirecek. Tüketicinin korunması için soğuk cüzdan şartları ve teminat miktarı gibi kural setleri büyük ölçüde ortaya çıktı. Kripto para borsaları dünyadaki standartlara Türkiye’de de uymak zorunda olacak.
Şirketler elde ettikleri komisyon geliri üzerinden düzenli olarak vergi ödeyecek. Kripto varlıklar gruplandırılacak ve hepsi için ayrı mevzuatlar hazırlanacak. NFT, Stabil Coin veya Kripto Paralar farklı gruplar altında isimlendirilecek.
Borsalarda işlem yapan kullanıcılar yakından takip edilecek özellikle 10 bin liranın üzerinde işlem yapan kullanıcılar MASAK tarafından incelenebilecek. Türkiye’de çok fazla olmasa da kripto paralara yatırım yapan şirketler bulunuyor, bunlarla ilgili vergilendirmeler ayrı bir başlıkta ele alınacak.
Haberde eksik olan, kripto-para kazançlarının da vergi beyannmesine dahil edilmesi. Bu durumda, bu piyasaya ilgi iyice azalacak.
Konut fiyatları almış başını gidiyor, birnic el taşıt da ha keza. Geriye ne kaldı? Borsa, altın ve döviz. Temkinli yatırımcı altın ve dövize yönelecek. Dolarizasyon yeniden azarken, Türkiye’nin altın ithalatı da coşup cari denge hesaplarını bozacak.
Borsa ucuz ve 6 ay – 1 yıl vadeyi gözeterek yatırım yapmak yüksek getiri sağlayabilir. Ama, Türk yatırımcısı bu denli sabırlı ve soğukkanlı olabilir mi? Halka arzlardan kolay para kazanma hırsı beni korkutuyor. İkinci tercih ise sığ tahtalı, geçmişi ve yönetim kalitesi hakkında çok az bilgi olan düşük piyasa kapitilizasyonlu senetler. Bunlar da manipülasyona açık.
Hükümetin yanlış adımlarının 2 önemli sonucu var. 1Ç’de başlayan özel sektör sabit sermaye yatırımları hamlesinin sürmesi için, şirketlerin uzun vadeli krediye ihtiyacı var. Mevduatın yavaş büyümesi sabit yatırımları da örseleyebilir. Yani, ekonominin kıt kaynakları verimsiz alanlara yönelir. İkincisi, yatırım alanlarını daralttıkça, kalanlarında biriken yüzer-gezer para mali paniklerin de yolunu hazırlar.
Enflasyonla mücadele ve köklü bir yapısal reform programı ile birikimleri artırmak ve sermaye piyasalarına yönlendirmek tek akılcı çözüm. Ama Saray’da “akılcı çözüm” artık hakaret anlamı taşıyor.
FÖŞ
Cemre Yoldaş yazdı: BORSADA YATIRIMCIYI ÖLDÜREN DÖNGÜ
Erol Taşdelen: İŞBANK, GARANTİ BBVA, YAPI KREDİ ve AKBANK ilk çeyrekte ne yaptı?
