FATF gri listesinden çıkmak yatırım çekmeye yeter mi?

Türkiye, OECD bünyesinde kurulu Mali Eylem Görev Gücü’nün (FATF) gri listesinden çıkarıldı.

Gri listedeki ülkeler, kara para aklama ve terörizmin finansmanını engelleme konusunda yükümlülüklerini yerine getirmeleri beklentisiyle değerlendirmeye alınıyor.

FATF Türkiye’yi, bu yükümlülükleri yeterince karşılamadığı gerekçesiyle Ekim 2021’de listeye almıştı.

Hazine ve Maliye Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, “Türkiye’nin gri listeden çıkması finansal sistemimize güveni daha da artıracak. Türkiye terörizmin finansmanı ve kara paranın aklanmasıyla mücadelesini bundan sonra da uluslararası standartlara tam uyum içinde kararlılıkla yürütecektir” açıklamasında bulundu.

Prof. Günçavdı: “Türkiye gri listeden çıkmak için mafyaya karşı onlarca operasyon gerçekleştirdi”

Türkiye önce gün TBMM’de kabul edilen Kripto Varlıklar Yasası da dahil olmak üzere uzun süredir gri listeden çıkmak için FATF standartlarını yerine getirmeye çalışıyordu.

İstanbul Teknik Üniversitesi Öğretim Üyesi Öner Günçavdı, İçişleri Bakanlığı’nın son dönemde kara para aklama, uyuşturucu kaçakçılığı ve organize suç örgütleri ile mücadele çerçevesinde gerçekleştirdiği operasyonların ana amaçlarından birinin gri listeden çıkmak olduğu söyledi.

VOA Türkçe’nin sorularını yanıtlayan Prof. Günçavdı, “Türkiye gri listeden çıkmak için mafyaya karşı onlarca operasyon gerçekleştirdi. Tüm bunlar bize Türkiye’nin Batı ittifakında kalma arzusunda olduğunu gösteriyor. Avrupa’nın ortak savunma sisteminde daha güçlü rol alma arzusu olduğu da anlaşılıyor. Amerikan seçimlerinde Trump’ın başkan seçildiği senaryoda bu savunma sisteminde Türkiye’nin önemi de artacaktır. Bu sistemde yer almak için kara para ve kayıt dışıyla mücadelede çeşitli koşulları yerine getirmesi gerekiyor. Mesele, uluslararası ve ulusal suç örgütü liderlerinin Türkiye’deki varlıklarıyla açıktan mücadele etmek. İktidar Batı değerlerinde kalmayı tercih etti ama iktidar içindeki kimi kanatların bu durumdan hoşlanmadığı da aşikâr” dedi.

“Hukukun iyi işlemediği, kurallı ekonominin hüküm sürmediği bir ülkeye yabancı yatırımcılar gelmez”

Türkiye’nin gri listeden çıkması uzun zamandır talep ettiği uluslararası yatırımlara hızla kavuşmasını sağlar mı? Prof. Günçavdı, tek başına gri listeden çıkmanın uluslararası yatırımları çekmek için yeterli olmadığı görüşünde.

İşletme Fakültesi Öğretim Üyesi, “Türkiye’nin gri listeden çıkması tabii ki önemli bir gelişme . Özellikle sıcak para girişi için Türkiye hakkındaki olumsuz algı düzelebilir. Ancak sanayi yatırımları için aynı cümleleri kuramam. Hukukun iyi işlemediği, kurallı ekonominin hüküm sürmediği bir ülkeye yabancı yatırımcılar gelmez. O yüzden çok hızlı bir sermaye akışının o kadar kolay olmadığını düşünüyorum” ifadelerini kullandı.

Türkiye, 1989 yılındaki G-7 Zirvesi sonrası kurulan FATF’nin gri listesine ilk kez 2011’de girmiş ve 2014’te listeden çıkmıştı.

Prof. Güneş: “Listeden çıkmanın yatırım konusunda çok şey değiştireceğini sanmıyorum”

Marmara Üniversitesi İngilizce İşletme Fakültesi Öğretim Üyesi Hurşit Güneş, bu listede yer almanın ülkenin itibarına zarar verdiğini söylüyor.

VOA Türkçe’ye kısa bir değerlendirmede bulunan Prof. Güneş, “Türkiye’nin bu kadar uzun süre gri listede kalması itibarını zedeliyor. Bu kadar uzun süre kalmadan bu sorun çözülmeliydi. Listeden çıkınca yatırım gelir mi? Kimse kapıda beklemiyor. Çok şey değiştireceğini zannetmiyorum. Asıl kritik nokta Türkiye’nin CDS’leri (risk primi). Risk primi düşüyor. Reytingleri artıyor. Ama hâlâ istenen yatırımlar gelmiyor. Dolayısıyla gri listeden çıkar çıkmaz da yatırımlar doluşmaz. Başta hukuk sistemi olmak üzere güven verici yapısal reformlara ihtiyaç var” diye konuştu.

Türkiye neden FATF’nin gri listesinde yer alıyordu?

FATF Başkanı Raja Kumar’ın selefi olan ve 2020-2022 yıllarında FATF başkanlığı üstlenen Marcus Pleyer, Ekim 2021’de yaptığı açıklamada, Türkiye’nin terörizmin finansmanı ile kara para dolaşımının engellenmesi konusunda yetersizliklerine işaret etmişti.

Pleyer, “Türkiye karmaşık kara para aklama vakalarıyla etkin bir şekilde başa çıktığını ve Birleşmiş Milletler’in terör organizasyonu olarak tanımladığı IŞİD ve El Kaide gibi örgütlerin mali finansmanına soruşturma açmakta kararlı olduğunu göstermelidir” ifadelerini kullanmıştı.

Eski İçişleri Bakanı Süleyman Soylu, Türkiye’nin bu çabasına rağmen gri listeye alınmasının “siyasi karar” olduğunu öne sürdü.