Reel sektör yaşama tutunmakta zorlanıyor

“Oyunda kalmak güçleşiyor” şeklinde başlık atan Ekonomim.com’dan Merve Yiğitcan’a göre, kapanan ve konkordatoya giden şirket sayısında yüksek artışlar dikkat çekerken, yüzde 230’a yakın artış kaydeden karşılıksız çek tutarında da yeni rekor görüldü.

Zorlu finansman koşulları ve düşük taleple boğuşan reel sektörde ‘oyunda kalmak’ güçleşiyor. İlk çeyrekte kapanan şirket sayısı yüzde 27 artarken, tasfiye kararı alan şirket sayısı 7 bin 500’ü geçti. Mali yapısı bozulan 214 şirket de konkordato için mahkeme yolunu tuttu.

Gerçek kişi ticari işletmelerinde durum daha da kritik. Martta kurulan gerçek kişi ticari işletme sayısı bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 47,4 azalırken şubata göre yüzde 16,2’lik düşüş yaşandı. İlk çeyrekte kurulan şahıs şirketi sayısı ise geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 35,2 azalarak 4 bin 160 oldu. Kapanan şahıs şirketi sayısı ise geçen yıla göre bir miktar azaldı. Martta kapanan şahıs şirketi sayısı geçen yılın aynı ayına göre yüzde 17,2 azalırken; ilk çeyrekte yüzde 10,2’lik bir azalma görüldü.

Bu dönemde tasfiye kararı alan şirket sayısında da önemli artışlar var. TOBB verilerine göre, ocak-mart döneminde tasfiye kararı alan şirket sayısı geçen yılın aynı dönemindeki 6 bin 54 seviyesinden yüzde 24 artışla 7 bin 521’e çıktı. Mart ayında tasfiye kararı alan şirket sayısı ise geçen yılın aynı ayındaki 1761 seviyesinden yüzde 7 artarak 1885’e çıktı. 2023’ün tamamında 28 bin 691 şirket tasfiye kararı almıştı.

Konkordatolar 3 ayda 2023’ün yarısına yaklaştı

Mali yapısı hasar alan firmaların konkordato taleplerinde de artış var. Konkordatotakip.com’un EKONOMİ için derlediği bilgilere göre, geçen yılın tamamında 519 konkordato başvurusu yapılırken, bu yılın ilk çeyreğinde geçici mühlet kararı verilen dosya sayısı 214’ü buldu. Ocakta 93, şubatta 63, martta ise 63 adet başvuru yapıldı. İlk çeyrekte konkordato kesin mühlet kararı verilen dosya sayısı 107 olurken, bu dönemde 114 dosya için konkordatonun reddi kararı verildi. Konkordatoya başvuran ancak başarılı olamayan 23 firma için ilk çeyrekte ifl as kararı verilirken, tasdik kararı verilen dosya sayısı ise 34 oldu. Türkiye Bankalar Birliği (TBB) verilerine göre, ilk çeyrekte karşılıksız çek tutarı bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 228 artarak 28 milyar TL’ye çıktı. Çeki karşılıksız çıkan keşideci sayısı da yüzde 69 artarak 7 bin 800’ü geçti. Karşılıksız işlemi yapılan çek adedi ise yüzde 61 artarak 49 bine ulaştı. Ocak-mart döneminde karşılıksız işlemi yapılan çek tutarının ibraz edilenlere oranı da yüzde 2,1 ile zirveyi gördü.

Tekstil alarm veriyor

Türkiye’de ilk defa 2018 yılında uygulanmaya başlayan konkordato işlemlerinde en fazla başvuru inşaat sektöründen gelirken, bu yılın ilk çeyreğinde tekstil sektörünün öne çıktığı görüldü. Yılın ilk 3 ayında tekstilde 14, halıda 4, iplik imalatında 2, giyimde 1, deride de 1 şirket olmak üzere sektörün genelinde 22 şirket konkordatoya başvurdu. Ocak-Nisan döneminde Sateks, Erciyes Tekstil, Tirebolu 42, Ted Kağıtçılık, GKN Kargo, Oskar Holding, Yıldız Kimya, Hünnap İlaç, Özsoy İnşaat, CNC Tekstil, Durtaş Tekstil, Hazar Tekstil, MSA Tekstil, Emek Kumaş ve Tellioğlu Grup dikkat çeken konkordatolar oldu.

A hafta önce, Gaziantep ve Düzce’deki Organize Sanayi Bölgelerinde beş fabrikada faaliyet gösteren ve Türkiye’nin en büyük polyester elyaf üreticisi olan Gama Recycle’ın konkordato ilan ettiği bildirildi. Şirketin apar topar satılacağı öğrenildi.

Aylık 3000 ton polyester elyaf üretim kapasitesiyle Türkiye’nin en büyük geri dönüşüm polyester fabrikası olarak bilinen Gama Recycle, üretimi durdurdu.

İflas kararıyla birlikte, şirkette çalışan binlerce kişinin işten çıkarılacağı öğrenildi. Şirketin bu duruma nasıl bir çözüm bulacağı ise şu an için belirsizliğini koruyor.

Bu hafta başında ise,  Sabri Öztürk’ün 1984 yılında Demiryolu Caddesindeki bir  atölyede temellerini attığı Sateks Tekstil ile 1995 yılında Mustafa Öztürk tarafından kurulan Erciyes Tekstil, ekonomik sıkıntıları aşamayınca konkordato için mahkemenin kapısını çalmak zorunda kaldı. Bursa 1. Asliye Ticaret Mahkemesi de iki firma hakkında önemli bir karara imza attı. Firmaların konkordato taleplerini kabul eden mahkeme, 16 Nisan 2024 tarihinden itibaren 3 aylık geçici mühlet verildiğini bildirdi. Firmaların konkordato komiseri ise mali konularda uzman olduğu belirtilen Can Arpaçay atandı.

Aylık 600 ton üretim kapasitesinde, yıllık 4800 ton üretimi olan polyester, pamuk, viskon, naylon, bobin ve muf boya üzerine hizmetlerini sürdüren Sateks yatırımlarını yurt içinde iç piyasa satış ve fason olarak, yurtdışında ise bir çok ülkeye ihraç yaparak Türk ekonomisinin gelişmesine destek oluyor. Tekstil sektörünün aranan şirketlerinden biri haline gelen Sateks, İngiltere, Almanya, İtalya, Hong-Kong ve Bulgaristan gibi ülkelere halen ihraç yapıyor.

8 Nisan’da Ağırlıklı olarak takviye edici gıda üretimi yapan Hünnap İlaç ve Sağlık Şirketi iflasın eşiğinde bulunuyor. 10 yıl önce iş insanı Abdullah Sarı tarafından temeli atılan şirket konkordato talebinde bulundu.

Türkiye’nin çay markalarından Tirebolu 42, konkordato başvurusunda bulundu. Başvurusu kabul edilen kuruma 1 yıl süre tanınmasına karar verildi