Emre Balıca:  Açgözlülük Endeksi

Merhaba sevgili okurlar,

Bir hafta ara verdim yazmaya ama bunun için bazı haklı sebeplerim vardı. İlk düşündüğüm şey 2023 yılına ait son yazımı yine son haftanın da kritiğini yapacak biçimde hazırlayabilmekti. Ama bu düşüncemden bağımsız gerçekleşen bazı sağlık sorunları yazıyı zaten son haftaya yetiştirtecekmiş.

Sağlık problemi yaşadığınız zaman ilk duyduğunuz cümle “her şeyin başı sağlık” oluyor.

Oluyor olmasına da sağlığınızı elde edeceğiniz paranız yoksa sağlık bu ülkede hiç oluyor. Üşenmedim TÜİK verilerinden ülkedeki sağlık harcamaları verilerine baktım. En son yayınlanan veri seti 2022 yılından. Ve bir önceki yıla göre %71’lik bir yükseliş ile toplam sağlık harcamaları 600 milyarın üzerinde. Yapılan hastane yatırımlarını düşünürsek bu yükselişleri normal karşılamak lazım. Normal olmayanı giderek hastalanan bir toplum haline geliyor oluşumuz. Sadece bedeni hastalıklar değil. Ruhsal hastalıklarımız da giderek artıyor. Hastanelerdeki görüntüleri görünce daha iyi anlıyor insan.

Neyse.

Yazımın sebebi bu değil haliyle. Yıl kapanırken ekonomiden bahsetmek. Ama haliyle bahsetmeye kalktığında ruh sağlığında titreme oluyor insanın.

Geride kalan hafta hatırlarsanız VIX korku endeksinden bahsetmiştim. Ve hatta yazının içinde rakamsal olarak da 12 seviyelerinde olduğunu söylemiştim. Yazımın takip ettiği hafta da endeks 14’lü seviyelerin üzerine kendini kısa bir süre için attı. Ama yıl kapanışına doğru yine 12’lere geriledi.

VIX’i seyredin dostlar. Bize bir yönün işaretini yakacak. Dedi dersiniz.

Ya da demezsiniz. Çünkü endekse vakit mi var ülkedeki ekonomiden. Yılın son haftaları halka arz tutkunlarının içinden geçildi. Gerçi genel olarak borsa yatırımcı son hafta gözleri yaşlı fiyat bulmaya çalışıyordu. Halka arzların rüzgarında 8 milyon yatırımcıyı aştık, rekor kırıyoruz diyenler rüzgar terse dönüp yatırımcının sayısı son iki hafta da 7,5 milyona yaklaşınca ses çıkarmıyorlar. Halk arz kavramını bile sulandırmayı beceren piyasa sürecimiz yeni hisse zedelerini yarattı bile. Şimdi sabır çekmeyi bilenler bekleyecek, bilmeyenler zarara bakmaksızın tövbe edip kaçacaklar.

Yılın kazanç şampiyonu belli oldu değil mi?

Altın ilk sırayı aldı. Arkasından döviz. Euro önde arkasında dolar. Faize hiç girmeyeyim.

Altın yatırımcısı muhtemeldir önümüzdeki sene de kazançlarını sürdürecek gibi gözüküyor. FED’in kararlı kararsızlığı güvenli liman arayan yatırımcının kafasını allak bullak etse de altın en avantajlı ürün gibi duruyor şu an.

Bu arada asıl atlamadan dijital altın Bitcoin yılın asıl kazandıranı oldu. Ama biz daha kafada oturtamadığımız için sanal parayı ben direk altından başladım saymaya.

Az kaldı az. Hem yazının sonlanmasına.

Hem yılın sonlanmasına.

2023’ü anlatırken geriye baktığımızda herhalde en doğru şey değişen ekonomi yönetimi diyebiliriz. Yılın başlarındaki parlayan gözler ve “nas” ile ilerliyor olsaydık, konuştuğumuz şey TÜİK’in bile saklayamayacağı enflasyon rakamı ve bir o kadar yükselen dolar, euro olurdu.

Kendime not almışım. Yazmadan geçemem.

Endeks diye başınıza bir tane daha gösterge salayım. Geçen sefer korku bu sefer açgözlülük endeksi. Bu endeks de CNNMoney’in bize kattığı bir endeks değeri. Piyasa da oldukça takip edilen başka bir endeks türü. Bunu değerlendirirken VIX ile okumak daha sağlıklı olacaktır. Çünkü bu endeksin de içinde korku dediğimiz duygunun işlev kazandığı veriler var.

Endeks 0-100 arasında alınan değerlerden oluşur. Kademeli olarak aşırı korku, korku, nötr, açgözlülük ve aşırı açgözlülük olarak derecelenir.

Yine duyguların yorumlanması yatırımcının risk iştahını nasıl yönlendirdiğini gösteriyor. Tahmin edeceğiniz gibi aşırı bölgelerde panik satışlar ya da aşırı alımlar meydana gelebilir. Bu durumda piyasa düzeltmelerini takip etmek bir fırsat sağlayacaktır.

Açgözlülük endeksi Kripto paralar ile ilgilenenler için daha aşina oldukları bir endeks. Ancak genel piyasalar içinde kullanım alanı olduğunu bilmenizi isterim.

Haliyle bu tip endeks değerleri yurt dışı piyasaları yansıttığı için insan sormadan edemiyor kendine. Borsa İstanbul’da açgözlülük ve korku ne seviyede diye?

Hadi artık iyice uzattığımın farkındayım. Yıl oldu 2024 neredeyse.

Sevgili okurlar,

Cebimizdeki paranın her geçen gün değer kazandığı, düşlerimize ulaşmanın bankadaki hesabımızdan eft yapmak kadar yakın olduğu, yatırımcısı olduğumuz piyasada hem en yüksek fiyattan sattığımız ve hep en düşük fiyattan yerine koyduğumuz, Atatürk’ün gösterdiği muasır medeniyetler seviyesine ulaşma yolunda adım adım yürüdüğümüz nice güzel yıllarımız olsun.