Sabah BÜLTENİ: FED’in faiz artırımı ile işi bitti. Önümüze bakalım!

Küresel mali piyasalar haftanın son iş gününü iyimser bir seyir izleyerek tamamladı. İyimserliği de ABD’de açıklanan önemli veriler şekillendirdi. Her yeni ayın ilk cuması açıklanan ve ABD ekonomisinin gidişatı hakkında en önemli ipuçlarını verdiğine inanılan tarım dışı istihdam raporu beklentilere oranla daha zayıf geldi. Tarım dışı bordrolu çalışan sayısının 180bin artması beklenirken gerçekleşme 150bin kişi; işsizlik oranı ise %3,8’de kalması beklenirken gerçekleşme %3,9 seviyesinde oldu.

Öte yandan, istihdam verisi sonrası açıklanan hizmet sektörü ISM/PMI verisi de yaz aylarından bu yana en düşük seviyesinde gerçekleşti. Hâl böyle olunca -zayıf makroekonomik veriler- piyasalar FED’in faiz artırımının artık sonun gelindiğine iyice ikna olarak ‘önlerine’ bakmaya başladılar. Şöyle ki, geçen haftalarda %5 seviyesini aşan ve 16 yılın zirvesini test eden doların piyasa faizi (Amerikan 10 yıllık tahvil getirisi) %4,50 ile son 5 haftanın en düşük seviyesine geriledi. Risk iştahının bir göstergesi olarak zaten yukarıya gitme görünümü içinde olan bitcoin 35bin doları aşarken, haftalık kapanışını 1,0630 seviyesinin üzerinde yapan EURUSD paritesi soluğu 1,0730 ile neredeyse son 2 ayın zirvesinde tamamladı. Teknik mânâda EUR’da yukarıda 1,0763 seviyesi önemli bir direnç vazifesi görebilir.

Daha basit bir yaklaşımla, son 2 aydır faiz oranlarını sabit tutan FED, dizginleri gevşetmeden enflasyonla savaşında da herhangi bir cephe kaybetmek adına sözlü yönlendirme safhasına geçse de, piyasalar penceresinden bakıldığında, FED’in artık faiz artırmayacağına kesin kanaat getirilmiş durumda. Bu nedenle cuma günü açıklanan veriler sonrasında ABD Doları küresel bazda değer kaybederek son 6 haftanın en düşük seviyesine gerilerken, değeri dolar ile ölçülen pek çok enstrüman da değer kazandı.

İsrail-Filistin savaşı tüm acımasızlığı ile sürüyor ve toplam can kaybı 10 bini kişi aştı. İsrail, pazar günü Gazze’de artan ateşkes çağrılarını reddederken,  üç haftadır hayatını kaybeden çocuk sayısı dünyada son üç yılda öldürülen çocuk sayısını geçti (bu ayıp bütün dünyaya yeter!). Bu arada Amerikan Dışişleri Bakanı Blinken bölge ziyareti kapsamında bugün Türkiye’yi ziyaret ederek Dışişleri Bakanı Sn. Fidan ile görüşecek. Sn. Cumhurbaşkanı Erdoğan, Türk Devletleri Teşkilatı Devlet Başkanları Konseyi 10. Zirvesi’ne katıldığı Kazakistan’dan dönüşünde “Netanyahu muhatap alınabilir biri değil” dedi.

 

İsrail’e karşı dünyada protestolar ivme kazanırken, altının ons fiyatı ise cuma günü ABD verisi ardından psikolojik 2,000 dolar seviyesini bir kez daha test etmesi ardından, yeni haftaya 1,985 dolar seviyesinden karşıladığını görüyoruz.

Bir diğer güvenli liman olan petrolün varil fiyatının ise son 17 iş gününde %10’a yakın gerilemesi ardından, Suudi Arabistan ve Rusya’nın ek gönüllü petrol üretimi kesintilerine devam edeceklerinin doğrulanması ile yeni haftaya nefes alarak başladı. Hatırlanacağı üzere dünya ham petrolünün yaklaşık üçte birini sağlayan Ortadoğu’da arzın kesintiye uğrayacağı endişesi ve İran’ın ‘ışığın altına’ oturtulması ile 94 dolara dayanan brent cins ham petrol, ABD’nin Venezuela petrolü ve diğer emtialara yönelik bazı yaptırımları askıya alması ile yönünü aşağıya çevirmişti.

Türkiye ve KKTC cephesinde ise cuma günü açıklanan enflasyon rakamları takip edildi. TÜİK verilerine göre aylık TÜFE artışı %3,4 ile piyasa beklentilerinin altında kalırken yıllık enflasyonu %61,4 seviyesine getirdi. KKTC İstatistik Kurumu verilere göre ise aylık TÜFE %1,92 artış kaydederken,  yıllık enflasyon ise %78,60 seviyesine geriledi (Ekim 2022 %121). Elbette işin magazin boyutunu bir kenara bırakırsak ve Ayşe Teyze’nin enflasyon sepetinde en önemli kalem olan gıda enflasyonuna bakarsak, Türkiye ve KKTC’de gıda enflasyonu dünyanın yaklaşık 7 katı kadar yüksek olduğunu da not edelim.

USDTRY kuru kamu kontrolünde 28,40 seviyelerine yükselirken, 2 yıl vadeli gösterge bileşik faiz %37,6 seviyesine kadar yükseldi. BİST100 endeksi ABD istihdam verisi ardından havanın yumuşaması ile haftanın son iş gününü %0,6 oranında yükselişle tamamladı. Yabancı indinde Türkiye’nin risk 5 yıl vadeli risklerini yansıtan CDS risk primi 365 baz puan seviyesine gerileyerek son 2 yılın en düşük seviyesini test etti.

Hazır Türkiye’den söz etmişken, hafta sonu gözler ana muhalefet partisi CHP’nin 38. Olağan Kurultayını takip etti. Yeni genel başkan Özgür Özel, 13 yıldır başkan koltuğunda oturan Kılıçdaroğlu’nu ikinci turda 812’ye karşı 536 oyla geçerek CHP’nin 8. başkanı oldu.

ABD’de faiz artırımlarının sonuna gelindiğine yönelik kuvvetlenen inanışlara paralel ABD borsaları haftanın son iş gününü yükselişle tamamladı. Risk iştahı denince akla gelen Nasdaq endeksi %1,4 yükseldi. S&P 500 geçen hafta ~ %6 artışla Kasım 2022’den bu yana en büyük kazancını kaydetti. MSCI Dünya hisse senedi endeksi geride bıraktığımız hafta genelinde %5’den fazla yükseliş kaydederek eylül ayı ortasından bu yana en yüksek seviyeyi test ederek etkileyici bir performans sergiledi.

 

ABD hükümetinin borçlanmasının beklenenden daha az olması ve FED’in faiz artırım döngüsünün sonuna yaklaştığı yönündeki işaretlerin ardından 10 yıllık tahvil faizinin %4,5 seviyesine gerilemesi ve doların piyasa kuru olan DXY’nin de sert bir şekilde son 6 haftanın en düşük seviyesine gerilemesi ile yeni gün başlangıcında Asya borsalarında da etkileyici bir performans göze çarpıyor.

Gösterge endeks Tokyo borsası %2,5 yükselirken, Kore borsasında yükseliş %4 seviyesini aştı. Not etmek gerekirse, vadeli işlemler FED’den önümüzdeki yıl 95 baz puan faiz indirimi bekliyor.

Bu haftanın veri akışı hem içeride hem de dışarıda sakin olduğunu not edelim. FED Başkanı Powell’ın perşembe günkü konuşması takip edilecektir. Havanın temkinli iyimser tarafta olmasını bekliyoruz. Yavaş da olsa biten faiz artırım döngüsü ardından ‘yeni’ dönemi düşünmek gerektiğini not ederek bugün de bültenimizi sonlandıralım.

 

 

Kıbrıs İktisat Bankası günlük bülteninden alıntıdır

Yazar:  Hazine Grup Müdürü Emre Değirmencioğlu