Daralan Fed Bilançosu Yokuş Yukarı Bir Görev: Jackson Hole Sunumu

Jackson Hole’da toplanan Federal Rezerv yetkilileri, niceliksel gevşemenin yararları ve Fed’in şişirilmiş bilançosunu sorunsuz bir şekilde azaltma yetenekleri hakkında kötümser bir değerlendirme çalışması açıkladılar.

New York Üniversitesi profesörü Viral Acharya ve ortak yazarları, Jackson Hole, Wyoming’deki yıllık toplantı sırasında Cumartesi günü sunulan bir makalede “Merkez bankası bilançosunun küçültülmesinin tamamen iyi huylu bir süreç olması olası değil. Çalışmamız, niceliksel genişlemenin esasının dikkatli bir şekilde yeniden gözden geçirilmesini önermekte” dedi.

Parasal genişleme veya QE, 2008 mali krizi sırasında Fed tarafından başlatılan ve 2020’de pandeminin yayılmasıyla tekrar başlatılan büyük tahvil alım kampanyaları yoluyla piyasa verilen dolar arzını ifade eder.

Ortak yazarları arasında Chicago Üniversitesi’nden Raghuram Rajan’ın da bulunduğu makale, yüksek enflasyonu frenlemek için faiz oranlarını yükseltirken bilançolarını küçültmeye başlayan -nicel sıkılaştırma olarak bilinen bir süreç- ABD’li politika yapıcılar için bir uyarı niteliğinde.

Makale, QE sırasında ticari bankalardaki likidite taleplerine ne olduğunu ve bilanço küçüldüğünde bu taleplerin düşüp düşmediğini analiz etti. Çalışma, likidite talebinin çok büyüdüğünü ve miktarsal sıkılaştırma (QT) sırasında çok fazla düşmediğini tespit etti. Bu, sistemde rezerv seviyesinin önerdiğinden daha az likidite olduğu ve gelecekteki gerginlik dönemlerinde finansal istikrar için etkileri olacağı anlamına geliyor.

Fed’in tahvil alımı, uzun vadeli borçlanma maliyetlerini düşürürken borç vermeyi artırarak ekonomiyi desteklemek için tasarlandı. Ancak çalışma, bankaların bu fırsattan yararlanmadığını da tespit etti.

Sönümleme Etkisi

“Bunun yerine, QE dönemi boyunca yükümlülüklerinin vadesini, mevduat içinde bile kısaltıyorlar. Bu davranış, QE’nin çalışabileceği en azından bu kanalın etkinliğini azaltıyor” diye yazdılar.

Makale, pandemi sırasında neler olduğunu, ayrıca Fed’in daha önceki QE kampanyasını ve 2017’den 2019’a kadar bilançoyu küçültme deneyimini analiz etti.

Fed’in bilançosu, pandeminin 2020’de Hazine ve ipotek destekli menkul kıymetler satın alarak büyümesiyle finansal sistemi nakit ile doldurduğu için iki katından fazla artarak 8,9 trilyon dolara ulaştı.

Varlıkları satın aldığı kurumların hesaplarını kredilendirerek alımları finanse etti ve böylece trilyonlarca dolarlık ek rezerv yarattı. Yazarlar, bunların ticari bankalara park edildiğini, bunun da vadesiz mevduatları ve kredi limitlerini genişleterek ekstra ücretler üretmek için kullanıldığını yazdı.

Ancak bankalar, Fed’in 2017’de QT’ye geçtiğinde likiditeleri üzerindeki bu limitleri azaltmadılar.

Fed, varlıkların bilançodan yavaşça azalmasına izin vererek o zamanlar kademeli bir yaklaşım benimsedi. Yine de, rezervlerin çok kıtlaşması nedeniyle gecelik piyasa oranları 2019’un sonlarında keskin bir şekilde arttığında, yetkilileri süreci durdurmaya ve bilanço boyutunu biraz daha yukarı itmeye zorladığında sorunlarla karşılaştı.

Bu sefer bilanço çok daha hızlı küçülüyor. Haziran ayında başlayan proje, önümüzdeki aydan itibaren yılda 1 trilyon dolarlık bir hıza ulaşacak.

Acharya ve Chicago Üniversitesi’nden ortak yazarlar Rajan ve Rahul Chauhan ve Frankfurt Finans ve Yönetim Okulu’ndan Sascha Steffen “Bu asimetrik davranışın, likidite koşullarının sıkılaştırılmasını ve nicel sıkılaştırma devam ederken ara sıra piyasalarda stres yaratacağını savunuyoruz” diye yazdı. “Bu tür davranışlar, bankacılık sistemini stres sırasında daha büyük likidite infüzyonları için merkez bankasına bağımlı hale getirebilir” dediler.

Fed, mali genişleme kaynaklı enflasyonu düzeltemez: Jackson Hole sunumu

ABD merkez bankasının Cumartesi günü yıllık Jackson Hole konferansında sunulan bir başka makaleye göre, Federal Rezerv, genişlemeci maliye politikasına dayanan enflasyonist baskıları frenleyemeyecek.

Makalenin yazarları, Johns Hopkins Üniversitesi’nden Francesco Bianchi ve Chicago Fed’den Leonardo Melosi “Enflasyondaki son artışın yaklaşık yarısının mali kökleri olduğu gerçeği, bugün politika yapıcılar için bazı özel zorluklar ortaya koymakta. Mali genişleme kaynaklı enflasyon sadece son derece ısrarcı olma eğiliminde değil, aynı zamanda farklı bir politika tepkisi de gerektiriyor, “diye yazdı.

ABD merkez bankası mart ayında faiz oranlarını yükseltmeye başladı ve o zamandan beri birçok yetkili bunu yapmaya başlamak için çok yavaş olduklarını söyledi. Ancak Bianchi ve Melosi, daha erken sıkılaştırmaya başlamanın enflasyon için fazla bir fark yaratmayacağını savunuyor.

“Enflasyon mali genişleme kaynaklı bir yapıya sahip olduğunda, para politikası tek başına etkili bir yanıt vermeyebilir. Bunu göstermek için, para politikasını daha önce sıkılaştırmanın ABD enflasyonundaki pandemi sonrası artışı önleyip önleyemeyeceğini soruyoruz” diye yazdılar.

“Faiz oranlardaki artış, enflasyonda sadece mütevazı bir düşüşle sonuçlanacak, bu da üretimde büyük bir düşüş pahasına gerçekleşecek. Burada büyük bir fedakârlık oranı ortaya çıkıyor, çünkü enflasyon mali bir yapıya sahip olduğunda, merkez bankası düşüşünden tek başına sorumlu değil.”

Bloomberg, Forbes, Jackson Hole