ANALİZ: Cari açık “yaz düzlüğüne” girdi- büyük resimde değişen yok

TCMB ödemeler dengesi raporuna göre martta 5,55 milyar dolar olan cari açık nisanda 2,74 milyar dolarla  beklenti 3,06 milyar doların altında kaldı. 12 aylık cari işlemler açığı da 25 milyar 710 milyon dolara yükseldi. aylık cari açık beklentinin altında kalsa da geçen seneye kıyasla açılan cari açık ödemeler dengesinde bozulmanın devam ettiğini gösteriyor.

İlk bakışta, turizm sezonunun pandeminin büyük ölçüde hafiflemesiyle döviz gelirlerini artırmasının cari açıktaki hızlı artışı yavaşlattığı gözleniyor.  Dış ticaret açığındaki büyüme ise cari açığın sürükleyicisi. Fakat finansman tarafındaki sıkıntılar, yabancı yatırımların hem doğrudan hem finansal yatırımlar halinde Türkiye’den uzak durması TL üzerinde devam eden baskıların da açıklayıcısı. 

İlk dört ayda 25,7 milyar dolara ulaşan 12 aylık cari açığın bu sene 45 milyar dolara uzanması olası görünüyor.  Hükümetin geçen perşembe açıkladığı ve tüketimi yavaşlatmaya yönelik adımlar cari açığın gidişatı üzerinde sınırlı etki yaratacak boyutta. Petrol fiyatlarının yükselmeye devam edeceği beklentisi, şimdiye dek yükselen enflasyona rağmen desteklenene tüketimin yavaşlatılmasının etkilerine baskın olacaktır.  

Diğer yandan, turizm sezonunun nisan-ekim döneminde döviz girişlerini geçen yılın üzerine taşıması, cari açıktaki bozulmanın hızını yavaşlatıcı nitelikte.  Bu da zaten beklentilerin içinde.  Mevcut para politikası ve makroihtiyati önlem uygulamaları çerçevesinde, yükselen cari açık TL’nin değer kaybetmesinde temel neden olarak karşımızda.  Dolayısııyla, cari açık/GSMH’nin %5,5 civarına yükseleceği 2022’de, para politikasında hatalar TL talebini canlı tutacak.  Bu da TL’nin değer kaybı sürecini destekleyen en önemli faktör olarak yılın kalan kısmında belirleyici olacak. 

TCMB bültenine göre:

Cari işlemler açığı, bir önceki yılın aynı ayına göre 1 milyar 222 milyon dolar artarak 2 milyar 737 milyon dolara çıktı. 12 aylık cari işlemler açığı da 25 milyar 710 milyon dolara yükseldi.  Ödemeler dengesi tanımlı dış ticaret açığının 2 milyar 692 milyon dolar artarak 4 milyar 433 milyon dolara yükselmesi etkili oldu.

Altın ve enerji hariç cari işlemler hesabı ise bir önceki yılın aynı ayında 1 milyar 132 milyon dolar fazla vermişken, bu ay 4 milyar 22 milyon dolar fazla verdi.

Hizmetler dengesi kaynaklı net girişler bir önceki yılın aynı ayına göre 1 milyar 482 milyon dolar artarak 2 milyar 699 milyon dolara yükseldi. Hizmetler dengesi altında seyahat kaleminden kaynaklanan net gelirler bir önceki yılın aynı ayına göre 933 milyon dolar artarak 1 milyar 99 milyon dolar olarak gerçekleşti.

Birincil gelir dengesinden kaynaklanan net çıkışlar, bir önceki yılın aynı ayına göre 328 milyon dolar azalarak 970 milyon dolara geriledi.  Bir önceki yılın aynı ayında 307 milyon dolar net giriş kaydeden ikincil gelir dengesi kalemi bu ayda 33 milyon dolar net çıkış kaydettti.

Portföy yatırımlarında 606 milyon dolar net çıkış

Nisan ayında doğrudan yatırımlardan kaynaklanan net girişler 323 milyon dolar oldu. Portföy yatırımları 606 milyon dolar tutarında net çıkış gösterdi. Alt kalemler itibarıyla incelendiğinde, yurt dışı yerleşiklerin hisse senedi piyasasında 139 milyon dolar net alış, devlet iç borçlanma senetleri piyasasında ise 136 milyon dolar net satış yaptığı görüldü.

Yurt dışındaki tahvil ihraçlarıyla ilgili olarak bankalar ve diğer sektörler sırasıyla 606 milyon dolar ve 26 milyon dolar net geri ödeme yapmışken, Genel Hükümet ise 305 milyon dolar tutarında yeni tahvil ihracı gerçekleşti.

Diğer yatırımlar altında, yurt içi bankaların yurt dışı muhabirlerindeki efektif ve mevduat varlıkları 1 milyar 458 milyon dolar net azalış gösterdi.

Yurt dışı bankaların yurt içindeki mevduatları, yabancı para cinsinden 958 milyon dolar ve Türk Lirası cinsinden 167 milyon dolar net artış olmak üzere toplam 1 milyar 125 milyon dolar net artış ortaya koydu.

Yurt dışından sağlanan kredilerle ilgili olarak; bankalar, Genel Hükümet ve diğer sektörler sırasıyla 280 milyon dolar, 34 milyon dolar ve 248 milyon dolar net kullanım gerçekleştirdi.

Resmi rezervlerde bu ay 3 milyar 217 milyon dolar net artış yaşandı.