ANALİZ:  TL’yi kim savunacak?

Haftayı 8.886 ve yeni bir tarihi rekorla kapatan dolar/TL’de yeni zirve nerede olabilir?  Temmuz’un Gelişmekte Olan Piyasalar FX içinde en gözde para birimi olan TL, bir kez daha Erdoğan’ın öngörülemez siyaset tarzına kurban edildi. Ancak, TL’yi daha da zayıflatacak unsurlar sadece içsel değil. Global düzlemde Gelişmekte Olan Ülke (GOÜ) ekonomileri baskı altında.

Fed başta, bir çok rezerv para merkez bankasının sıkılaştırmaya yönelmesi de tüm GOÜ varlık sınıfı için risk teşkil ediyor. TUIK’nin ustaca manevralarına karşın zıvanadan çıktığı gizlenemeyen enflasyon artık yıllık %20’yi taban etti kendine. Yerleşikler hıza dövize kaçıyor.

Global düzlem:  Bol  para  dönemi bitiyor

Fed Kasım ya da en geç Ocak 2022’de varlık alımlarını azaltmaya başlayacak. Fed’in 2022 ortasında “tapering”i sonlandırıp, 2022 sonunda ilk faiz artımını ilan etmesi beklentisi yüksek.

Bu kararın yankıları önce ABD 10 yıl vadeli devlet tahvillerinde gözlendi. Getiri bir hafta içinde %1.29’dan Cuma gecesi %1.456’ya fırladı. Görüşümüz, tahvil faizlerinde trendin yukarı yönde kırıldığı.  Reuters’in “BUZZ-COMMENT-Dollar should rise to pre-pandemic levels if COVID retreat persists” başlıklı kur analizine göre, Dolar Endeksi’nin halihazırda dinlendiği 93.5 düzeyinden 96.49’ya yükselmesi olasılık dahilinde.

Gelişen Piyasalar’da satışlar sürebilir

Doların %3.5 prim yapması GOP FX’i kötü vuracak. GOÜ FX Endeksi 3cü haftayı da kayıpla kapatırken, bu hafta dolara karşı %0.2 değer yitirdi.

Son olarak, Brent petrol’un $78.01/varille nerdeyse 3 yıllık zirve yapması da enerji ithalatçısı Türkiye için ciddi bir sorun teşkil edebilir. Goldman Sachs’a göre 4Ç2021’de Brent ortalama    $80/varilde seyredecek.

Yılsonu yaklaştıkça FX borç itfa yükü yükselecek olan özel sektörün global kredi maliyetlerinde artışın etkisiyle, net itfaları yeniden yükseltmesi (borç geri ödemesi yapması) bekleniyor. Özetle, son çeyrekte finansal sistemden döviz çıkışı hızlanacak.

İhracatçılar daha zayıf TL istiyor

Diken.com.tr’ye göre İstanbul Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracatçıları Birliği (İHKİB) Başkanı Mustafa Gültepe’ye göre Türkiye’nin ihracatta rekabetçi olabilmesi için TL’deki değer kaybı sürmeli. Gültepe’nin dolar kuru için işaret ettiği nokta ise 9 TL.  Hükümetin bu isteğe uyarak dövizin yükselmesine göz yumması mümkün.

QNB Finansbank Araştırma TL cinsinden toplam fon hareketini (hisse, bono, carry trade) şöyle hesapladı: “Geçen hafta  TL varlıklardan 0.9 milyar dolarlık çıkış gözlenmiştir. Ancak Haziran ortası ile karşılaştırıldığında hala nette 2.7 milyar dolarlık giriş vardır ki bunun da  risk iştahının bozulması durumunda ilk etapta çıkması muhtemel fon tutarı olduğunu düşünüyoruz.

Yurtiçi yerleşikler tarafında ise, altın ve parite etkisinden arındırdıktan sonra gerçek kişilerin döviz mevduatında 17 Eylül haftasında 0.3 milyar dolarlık sınırlı artış olmuştur.

Bu artış, şirketlerin döviz mevduatındaki 0.4 milyar dolar artışla ilgili gözükmektedir.

Nisan ayındaki sert düşüşün ardından toplam DTH 15 milyar dolar artmıştır. Ancak bu artışın en azından bir kısmının, yaz aylarında artan efektif girişleri ile ilgili olduğunu düşünüyoruz.

Enflasyonun kış aylarında baz etkisiyle düşmesi bekleniyor, ama vatandaş açısından TÜFE çoktan %20’yi geçti bile. Yani, TL mevduat tutmak için neden yok. TCMB’nin ise önümüzdeki aylarda parasal gevşemeyi sürdürmesi en olası senaryo. Bu durumda, yerleşikler dövize kaçmaya devam ederek, sürekli ek talep yaratacak.

Dolar/TL’de yeni hedef nedir?

Commerzbank FX analisti Tatha Ghose’a göre, TL’de riskler yukarı yönlü.  Ghose “Formalite olarak dolar/TL’de 10.00 hedefini koyduk, ama bu sadece yatırımcılarımızı risklere uyarmak için” ifadesini kullandı.

TD Securities, dolar/TL için yıl sonu beklentisini 9,15 olarak korudu. Kuruluş tarafından hazırlanan raporda TCMB’nin bugünkü sürpriz faiz indirimi kararının ani reaksiyonlara neden olmasının beklenmediğini kaydetti.

Raporda Türk lirasının beklenenden bir miktar daha fazla ve hızlı değer kaybı gösterebileceğini öngörürken, TD Securities üçüncü çeyrek sonu dolar/TL kuru beklentisini 8,85, yıl sonu beklentisini 9,15 olarak koruduğunu vurguladı.

Değerlendirmede TL’de 9,00 seviyesine doğru istikrarlı bir hareket beklendiğinin altı çizildi. 2022 ilk çeyrek sonu için ise tahminin 9,75 olduğu ifade edildi.

Bizce de dolar/TL’nin 9.25 düzeyine yükselmesi halinde, TCMB ve belki de kamu bankaları kura müdahale etmek zorunda kalacaklar. TL’nin sert değer kaybı döviz-enflasyon spirali yaratır. Andığımız müdahale swap veya doğrudan satış yoluyla piyasadan döviz emmek şeklinde olabilir. Fakat, Berat Albayrak döneminde gözlendiği gibi, bankalara baskı yapılarak, ya da yeni makro-ihtiyati tedbirlerle TL’nin açığa satışının yasaklanması da söz konusu. Eğer Erdoğan ve Bahçeli 2022 başında erken seçim planlamıyorsa, TCMB’nin yıl sonuna doğru yön değiştirerek, en az 300-400 baz puan parasal sıkılaştırma yapması da göz ardı edilemez bir olasılık.

Yazan:  FÖŞ

Türkiye’yi bekleyen acı kış

Atilla Yeşilada  TL için zor kış: Gıda enflasyonu patlayacak mı?

YORUM:  TL üstünde baskı her saniye artıyor