Project Syndicate: Z Kuşağı Siyaseti Yeniden Umutlu Hale Getiriyor

Özet:

2025’in karanlık gündemine rağmen, gelişmekte olan ülkelerde yükselen Z Kuşağı öncülüğündeki toplumsal hareketler, siyasete yeniden umut aşılıyor. Gençler; iş, gıda ve enerjiye erişim, ekonomik fırsatlar ve iklim kriziyle mücadele talep ediyor. Mesaj net: Dinleyin ve çözüm üretin ya da yerinizi bırakın.

2025’in son ayları çatışmalar, krizler ve kutuplaşma manşetleriyle geçerken, küresel ölçekte dikkat çeken olumlu bir eğilim öne çıktı. Güney Asya’dan Latin Amerika’ya kadar gençler, siyasal liderleri somut taleplerle karşı karşıya bırakıyor. Z Kuşağı’nın öncülük ettiği bu dalga, yalnızca bir kuşak itirazı değil; işsizlik, hayat pahalılığı, yolsuzluk ve iklim gibi ortak sorunlara verilen kolektif bir yanıt.

Nepal’den Bangladeş’e: Gençlerin Sesi Yükseliyor

Nepal’de yolsuzluk ve nepotizme karşı sosyal medyada büyüyen öfke, platform yasakları ve sert güvenlik müdahaleleriyle daha da tırmandı; sonuçta hükümet geri adım attı ve başbakan istifa etti.
Sri Lanka’da 2022’de ekonomik çöküşün tetiklediği gençlik hareketi, iktidarın devrilmesine uzandı. Bangladeş’te ayrımcı istihdam kotalarına karşı öğrencilerin başlattığı protestolar, baskılara rağmen genişledi ve yönetimi köşeye sıkıştırdı. Kenya’da vergi artışlarına karşı Z Kuşağı protestoları, kabine değişikliklerine yol açtı. Peru’da ise emeklilik reformları, yolsuzluk karşıtı geniş bir toplumsal harekete dönüştü.

Baskı Geri Tepiyor

Bu ülkelerde ortak desen net: Baskı, hareketleri bastırmak yerine büyütüyor. Sosyal medya yasakları, aktivistlerin şifreli platformlara ve alternatif ağlara geçmesini hızlandırıyor. Güvenlik güçlerinin sert müdahaleleri ise toplumsal desteği genişletiyor.

Sorunlar Ortak, Talepler Somut

Z Kuşağı hareketleri sistemleri yıkmayı değil, iş üreten, yolsuzlukla mücadele eden ve iklim eylemine yatırım yapan yönetimler talep ediyor. Bu taleplerin karşılanabilir olduğu da deneyimlerle görülüyor.

Genç İşsizliği: Çözüm Mümkün

Avrupa’da borç krizi sonrası uygulanan AB Gençlik Garantisi programı, genç işsizliğini belirgin biçimde düşürdü. Portekiz, İrlanda, Yunanistan ve İspanya’da 2014’ten bu yana genç işsizliği dramatik şekilde geriledi. Hedefli politikalar ve siyasi irade sonuç veriyor.

Yolsuzlukla Mücadele ve Dijitalleşme

Yolsuzlukla mücadele zor ama imkânsız değil. Profesyonel kamu kadroları, denetim mekanizmaları ve e-devlet uygulamaları fark yaratıyor. Ruanda’nın dijital ihale sistemi ve Gürcistan’ın elektronik tender uygulamaları, şeffaflığın etkisini gösterdi.

İklim: Maliyetler Düşüyor, Fırsatlar Artıyor

Gençlerin iklim talebi yalnızca çevresel değil, gelecek güvencesi talebi. Güneş ve batarya maliyetleri keskin biçimde düştü; yenilenebilirler hane bütçelerini fosil yakıt şoklarından koruyor. Temiz enerji, gençlere kalıcı güvensizlikten uzak bir gelecek sunma vaadi taşıyor.

Sonuç

Z Kuşağı’nın yükselen siyaseti, umutlu ama talepkâr. Hükümetler için yol ayrımı açık: Gençlerin somut taleplerini ciddiye alıp reform üretmek ya da değişimin gerisinde kalmak.

Kaynak: Project Syndicate

Atilla Yeşilada ve Güldem Atabay tarafından kaleme alınan özel raporlarımıza abone olmak ister misiniz?
Raporlarımız kurumsal müşterilere yöneliktir ve ücretlidir.
Koşulları öğrenmek için bize e-mail atın: [email protected]