ANALİZ: ABD Enflasyonu Düştü, Acep Ölçüm Hatası Mı?

ABD Enflasyon Verisine Güven Sarsıldı: Ekonomistler Raporun “Sorunlu” Olduğunu Söylüyor

Kasım ayına ilişkin ABD enflasyon verisinin beklentilerin çok altında gelmesi piyasalarda ilk etapta olumlu bir hava yaratsa da, Wall Street ekonomistleri rakamların güvenilirliğini sorguluyor. Uzmanlara göre, yakın dönemde yaşanan hükümet kapanması nedeniyle veri toplama sürecinin aksaması, enflasyon rakamlarında aşağı yönlü ciddi bir sapmaya yol açmış olabilir.

ABD Çalışma İstatistikleri Bürosu’nun (BLS) açıkladığı verilere göre, tüketici fiyat endeksi (TÜFE) Kasım ayında yıllık bazda yüzde 2,7 arttı. Bu oran, Bloomberg anketine katılan ekonomistlerin yüzde 3,1 olan beklentisinin ve Eylül ayındaki yüzde 3 seviyesinin belirgin şekilde altında kaldı.

Gıda ve enerji fiyatlarını dışarıda bırakan çekirdek enflasyon ise yıllık bazda yüzde 2,6 olarak açıklandı. Piyasa beklentisi çekirdek enflasyonun yüzde 3 seviyesinde gerçekleşmesi yönündeydi.

Hükümet Kapanmasının Gölgesinde Gelen Veriler

Ekonomistlerin temel eleştirisi, söz konusu enflasyon raporunun veri kalitesiyle ilgili. ABD’de yakın dönemde yaşanan hükümet kapanması, BLS’nin yaklaşık altı hafta boyunca sahadan veri toplamasını engelledi. Bu nedenle kurum, Ekim ayına ilişkin enflasyon raporunu tamamen iptal etmiş ve birçok kalemde fiili fiyat gözlemleri yerine tahminlere dayalı hesaplamalar yapmak zorunda kalmıştı.

KPMG ABD Başekonomisti Diane Swonk, verilerin ihtiyatla değerlendirilmesi gerektiğini vurgulayarak, “Bu rakamları çok ciddiye almamak lazım. Normalde artması gereken fiyatlar düşüyor, düşmesi gerekenler ise artıyor. Gözlemlediğimiz gerçek fiyatlarla bu tablo örtüşmüyor” değerlendirmesini yaptı.

Trump Yönetimi Veriyi Sahiplendi

Enflasyon, son aylarda ABD’de yaşam maliyetlerinin artmasıyla birlikte Başkan Donald Trump açısından önemli bir siyasi baskı unsuru haline gelmişti. Bu nedenle Beyaz Saray, düşük gelen Kasım enflasyonunu hızlı şekilde sahiplenerek Trump yönetiminin ekonomi politikalarının etkili olduğu mesajını verdi.

Ulusal Ekonomi Konseyi Direktörü Kevin Hassett, “Henüz fiyat sorununun tamamen çözüldüğünü ilan etmiyoruz ama bu TÜFE raporu olağanüstü derecede iyi” ifadelerini kullandı. Hassett’in adı, mevcut Fed Başkanı Jay Powell’ın yerine geçebilecek olası adaylar arasında da anılıyor.

Piyasalar Veriye Temkinli Yaklaştı

Ancak piyasaların enflasyon verisine verdiği tepki sınırlı kaldı. Kısa vadeli ABD tahvil getirileri ilk anda iki ayın en düşük seviyesine gerilese de, bu hareketin yaklaşık yarısı kısa sürede geri alındı.

ABD hisse senedi piyasalarında ise dalgalı bir seyir izlendi. S&P 500 endeksi günü yüzde 0,8 yükselişle tamamlarken, Nasdaq Composite endeksi yüzde 1,4 artış kaydetti. Buna rağmen analistler, piyasanın veriye tam anlamıyla ikna olmadığını belirtiyor.

Barclays ABD Enflasyon Stratejisi Başkanı Jon Hill, “Piyasalar bu veriyi ciddiye almıyor çünkü rakamlar mantık testinden geçmiyor. BLS’nin bu hesaplamaları nasıl yaptığına dair yeterli açıklama yok. Bu kadar büyük bir sapma varken yatırımcılar tüm pozisyonlarını bu veriye dayandırmak istemiyor” dedi.

Konut Kalemi ve Black Friday Etkisi

Analistlere göre hükümet kapanmasının en büyük etkisi, TÜFE’nin yaklaşık üçte birini oluşturan konut maliyetleri kaleminde görüldü. Veri toplanamayan dönemde bazı fiyatların sıfır artışla varsayılmış olabileceği belirtiliyor.

Buna ek olarak, Kasım ayının son haftasında veri toplama sürecinin yeniden başlamasıyla birlikte Black Friday indirimlerinin fiyatları aşağı çekmiş olabileceği ifade ediliyor. Bu durum, özellikle dayanıklı tüketim ve perakende kalemlerinde enflasyonu olduğundan daha düşük göstermiş olabilir.

JPMorgan kıdemli ekonomisti Michael Hanson, “Beklentilerin çok altında kalan bu rakamlar, BLS’nin Ekim ayında toplayamadığı birçok fiyatı sabit tuttuğuna işaret ediyor. Bu da mevcut verilerde ciddi bir aşağı yönlü yanlılık yaratmış olabilir. Önümüzdeki aylarda veri toplama normalleştiğinde bu etkinin tersine dönmesini bekliyoruz” değerlendirmesinde bulundu.

BLS’den Sınırlı Açıklama

BLS ise Perşembe günü yaptığı kısa açıklamada, “Bazı endekslerde anket verileri yerine anket dışı veri kaynakları kullanılmıştır” ifadelerine yer vermekle yetindi. Ancak ekonomistler, bu açıklamanın piyasalardaki soru işaretlerini gidermek için yeterli olmadığı görüşünde.

Fed ve Faiz Politikası Tartışmaları

Zayıf gelen enflasyon verisi, Başkan Trump’ın Fed’e yönelik faiz indirimi çağrılarını artırmasına zemin hazırlayabilir. Trump, mevcut Fed Başkanı Jay Powell’ı faiz indirimlerinde yavaş davranmakla eleştirmiş ve sert ifadeler kullanmıştı.

Buna karşın analistler, tek bir tartışmalı enflasyon raporunun Fed’in para politikası duruşunu kökten değiştirmesini beklemiyor. Fed, geçtiğimiz hafta yaptığı toplantıda borçlanma maliyetlerini üç yılın en düşük seviyesine indirmiş, ancak toplantı içindeki görüş ayrılıkları dikkat çekmişti.

Federal Açık Piyasa Komitesi (FOMC) üyelerinin bir kısmı erken ve hızlı faiz indirimlerinin enflasyonu yeniden körükleyebileceği uyarısında bulunurken, diğerleri zayıflayan iş gücü piyasasının desteklenmesi gerektiğini savunuyor.

İşsizlik Artıyor, Fed’in Gözü PCE’de

BLS tarafından bu hafta açıklanan ayrı bir veri seti, ABD işsizlik oranının Kasım ayında dört yılın en yüksek seviyesine çıktığını gösterdi. Fed, enflasyon değerlendirmelerinde TÜFE yerine kişisel tüketim harcamaları (PCE) enflasyonunu esas alıyor. Bu nedenle önümüzdeki dönemde açıklanacak PCE verilerinin para politikası açısından daha belirleyici olması bekleniyor.

---

Kaynak: Financial Times

Atilla Yeşilada ve Güldem Atabay tarafından kaleme alınan özel raporlarımıza abone olmak ister misiniz? Raporlarımız kurumsal müşterilere yöneliktir. Abonelik ücretlidir. Koşulları öğrenmek için bize e-mail atın: [email protected]