Genel
Rusya Ukrayna limanlarına saldırdı: Üç Türk sahipli gemi hasar gördü
Rusya’nın Cuma günü Odesa bölgesindeki iki Ukrayna limanına düzenlediği saldırılar, üç Türk sahipli ticari geminin hasar görmesine yol açtı. Saldırılar, Moskova’nın “gölge filo” tankerlerine yönelik Ukrayna İHA operasyonlarına misilleme tehdidinden sadece günler sonra gerçekleşti. Ankara, çatışmaların Karadeniz’e sıçramasından endişeli.
Karadeniz’de tansiyon tırmanıyor
Rusya’nın Cuma günü Odesa bölgesindeki iki Ukrayna limanına düzenlediği saldırılar, üç Türk sahipli ticari geminin hasar görmesine yol açtı. Saldırılar, Moskova’nın “gölge filo” tankerlerine yönelik Ukrayna İHA operasyonlarına misilleme tehdidinden sadece günler sonra gerçekleşti. Ankara, çatışmaların Karadeniz’e sıçramasından endişeli.
Üç Türk sahipli gemi saldırıda zarar gördü
Ukraynalı yetkililer, Rusya’nın Odesa bölgesindeki Chornomorsk ve Odesa limanlarına İHA ve balistik füzelerle saldırı düzenlediğini açıkladı.
Üç geminin de Türk sahipli olduğunu belirten Ukrayna Donanması, Cenk Shipping’e ait Cenk T adlı geminin de hedef alındığını doğruladı.
Cenk Shipping, gemide can kaybı olmadığını ve hasarın sınırlı olduğunu açıkladı.
Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenskiy, saldırılara ilişkin olarak şunları söyledi:
“Bu saldırılar, Rusya’nın diplomasiyi ciddiye almadığını bir kez daha kanıtlıyor.”
Saldırı, Erdoğan’ın ‘sınırlı ateşkes’ önerisinin hemen ardından geldi
Saldırılar, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın, enerji tesisleri ve limanlar için “sınırlı ateşkes” çağrısını Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’e ilettiği telefon görüşmesinden yalnızca saatler sonra gerçekleşti.
Dışişleri Bakanlığı, hasar gören Türk gemileriyle ilgili bilgi aldıklarını ve Türk vatandaşlarının yaralanmadığını açıkladı.
Türkiye ayrıca şu uyarıyı yaptı:
“Karadeniz’de tırmanmayı önlemek için seyrüsefer güvenliğini ve tarafların enerji-liman altyapısını hedef alan saldırıların durması gerekir.”
Uzmanlar uyarıyor: “Kontrolsüz bir tırmanma çevresel felakete dönüşebilir”
Uluslararası ilişkiler uzmanı ve eski Cumhurbaşkanlığı danışmanı Mesut Casın, saldırıların Karadeniz’e yayılma riskine dikkat çekti:
“Bu tırmanma çok tehlikeli, kimse ne olacağını kestiremez. Putin karşılık verme hakkını kullanacağını söyledi; bu da bazı Rus denizaltılarının sadece Ukrayna’yı değil, NATO müttefiklerine ait tankerleri de hedef alabileceği anlamına geliyor.”
Casın’a göre böyle bir senaryo, Karadeniz’de büyük bir çevre felaketine yol açabilir.
“Gölge filo” risk yaratıyor: Eski diplomat Kuneralp’ten uyarı
Son dönemde hedef alınan gemilerin çoğu, Rusya’nın uluslararası yaptırımları delmek için kullandığı “gölge filo” tankerleri olarak biliniyor.
Eski büyükelçi Selim Kuneralp, bu gemilerin teknik yetersizliklerine ve sigorta sorunlarına dikkat çekiyor:
“Bu tankerler modern değil, bakımları yetersiz. Rusya bunları kendi iç sigortasıyla güvence altına alıyor ama bu sigortaların ne kadar geçerli olduğu büyük bir soru işareti.”
Küresel ticaret de risk altında
Rusya’nın Karadeniz filosunun büyük bölümünü kaybetmesi, ticari gemilerin korunmasında ciddi açıklar yarattı.
Ukrayna şu ana kadar yalnızca boş tankerlere saldırdığını belirtse de, risk giderek büyüyor.
GlobalSource Partners analisti Atilla Yeşilada, dünya gıda tedariki açısından kritik bir noktaya işaret ediyor:
“Hem Ukrayna hem Rusya temel gıda ve tarım emtialarının önde gelen ihracatçıları. Küresel kuraklığın etkileri sürerken bu hatların aksaması dünyayı zor durumda bırakır.”
Karadeniz üzerinden geçen tahıl koridoru, dünya gıda fiyatları açısından büyük önem taşıyor.
Ankara diplomatik denge arayışında
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, hafta içinde NATO toplantılarında Karadeniz’de güvenli seyrüsefer konusunu gündeme taşıdı.
Türkiye, Romanya ve Bulgaristan ile birlikte mayın temizleme operasyonları yürütüyor.
Ancak Montreux Sözleşmesi gereği Karadeniz’e dışarıdan savaş gemisi girişine izin vermeyen Ankara, bölgedeki artan baskıya rağmen askeri rolünü genişletme konusunda temkinli:
Eski diplomat Kuneralp şöyle uyarıyor:
“Bu Türkiye’nin tek başına yüklenebileceği bir süreç olmaz. Türkiye’nin Rusya-Ukrayna arasında doğrudan bir çatışmaya çekilmesi çok riskli.”
Sonuç: Türkiye, gerilimin kendi kıyılarına sıçramasından endişeli
Ankara, hem Moskova hem de Kiev ile iletişim kanallarını açık tutan az sayıdaki aktörden biri.
Yetkililer, ABD’nin devam eden diplomatik girişimlerinden de umutlu.
Şimdilik Türkiye, Karadeniz’de savaşın derinleşmesini engellemek için yoğun diplomasi yürütüyor, ancak bölgedeki tansiyon belirgin şekilde yükseliyor.
Kaynak: Dorian Jones, Reuters
Atilla Yeşilada ve Güldem Atabay tarafından kaleme alınan özel raporlarımıza abone olmak ister misiniz? Raporlarımız kurumsal müşterilere yöneliktir. Abonelik ücretlidir. Koşulları öğrenmek için bize e-mail atın: [email protected]
