Gündem
ANALİZ: Trump Yönetimi Venezuela Üzerindeki Baskıyı Artırıyor: Askerî Müdahale Tartışmaları Isınıyor
Trump gerçekten Venezuela'ya saldırır mı?
Trump yönetimi, Caracas üzerindeki baskısını artırırken hem askerî tehdit hem yaptırım mekanizmaları aynı anda devrede. Washington’daki tartışmalar, bir “rejim değişikliği” ihtimalinden, gelecekte Maduro ile yapılabilecek müzakerelere ve Venezuela’nın kaderini belirleyecek olası geçiş senaryolarına kadar geniş bir yelpazeye yayılıyor. Bu arada ABD’nin kartelleri terör listesine alması, havacılık uyarıları ve yeni yaptırımlar ülkenin ekonomik izolasyonunu derinleştiriyor.
ABD’den Venezuela’ya Sert Baskı: Yeni Yaptırımlar, Hava Sahası Uyarıları, Terör Listesi
Trump yönetimi, Venezuela üzerinde açık askerî müdahale riskine girmeden baskıyı artıran bir propaganda ve psikolojik operasyon stratejisi yürütüyor. Washington’da tartışmalar artık yalnızca uyuşturucu kaçakçılığıyla mücadele ekseninden çıkmış durumda:
-
Maduro yönetiminin meşruiyeti,
-
ABD’nin olası askerî operasyonlara katılımı,
-
Venezuela’da “sonsuz savaş” ihtimali
gibi konular tartışmaların merkezinde.
CIA Direktörü John Ratcliffe ile Ulusal İstihbarat Direktörü Tulsi Gabbard arasında bile, ABD’nin dünyadaki rolü ve Venezuela’ya yönelik karşı-terör stratejisi konusunda görüş ayrılıkları yaşanıyor.
ABD kamuoyunda da Venezüella’ya yönelik askerî bir adımın hukuki zemini tartışılıyor. 16 Kasım’da Washington yönetimi, Cártel de los Soles (CDLS) örgütünü Yabancı Terör Örgütü (FTO) listesine aldı. Ardından 22 Kasım’da Hazine Bakanlığı bu karteli “Özel Olarak Belirlenmiş Uyruklar” listesine ekledi. Aynı gün ABD Federal Havacılık Dairesi (FAA), Karakas hava sahasında artan askerî hareketlilik nedeniyle uçuşlara yönelik NOTAM yayımladı. Altı havayolu Avrupa ve Karayipler’den Venezuela uçuşlarını askıya aldı.
Hem yaptırımların sertleşmesi hem de havacılık güvenliği uyarısı, Venezuela’nın daha derin bir ekonomik izolasyona sürüklendiğini gösteriyor. Özellikle bankacılık, kripto piyasası ve petrol sektörü üzerindeki baskı ciddi ölçüde arttı.
Müzakere Sinyalleri: Trump ve Maduro Gizli İletişim Hatları Kurdu
Askerî baskı ve yaptırımlar devam ederken iki hükümet arasında bir süredir kapalı kapılar ardında temaslar yürütülüyor.
Trump, son haftalarda sık sık Maduro ile konuştuğunu ve “neler olduğunu bildiğini” söyledi. 28 Kasım’da New York Times, iki liderin 17 ve 21 Kasım’da telefonla görüştüğünü yazdı. Her ne kadar görüşmenin içeriği bilinmese de diplomatik kanalların canlı olduğu kesin.
Kolombiya Dışişleri Bakanı Rosa Villavicencio, Maduro’nun belirli şartlarda görevden ayrılmaya razı olabileceğini ima etti. Venezuela Başsavcısı General Albert Ramsdín ise bu iddiaları reddederek Maduro’nun hâlâ en güçlü aktör olduğunu ve geçiş sürecinde ABD ile müzakere etmek için hazırlıklı olduğunu belirtti.
Geçiş Senaryoları: “Maduro’nun Reddedemeyeceği Teklif” mi? Yoksa Sonsuz Savaş mı?
Trump yönetimi, Venezuela’da siyasi çözüm için birkaç alternatif üzerinde duruyor:
-
“Maduro’nun reddedemeyeceği bir teklif”: Yumuşak siyasi geçiş veya zorlayıcı baskı.
-
Daha geniş kapsamlı bir geçiş planı: Hem askerî tehdit hem yaptırımlar aynı anda devrede kalacak.
Venezuela yönetimi ise iki hat üzerinden hareket ediyor:
-
Yumuşak mesajlar: Maduro, Trump ile doğrudan müzakere çağrısı yapıyor; ABD şirketlerine Venezuela petrol sektöründe yer açılabileceğini söylüyor.
-
Sert retorik: “Yankee saldırganlığı” hâlinde halk direnişi, uzun süreli gerilla savaşı ve komün sistemlerinin askerî koordinasyonu vurgulanıyor.
Analistler, Maduro’nun ülke içindeki toplumsal kontrol gücünün hâlâ yüksek olduğunu ve rejim değişikliği durumunda organize bir direnişin kesin olduğunu belirtiyor.
Maduro’nun görevi bırakması için:
-
ABD yaptırımlarının hafifletilmesi,
-
Kendisine ve ekibine hukuki güvence,
-
Ekonominin gelecek dönemde toparlanacağına dair garanti
gibi şartlar istediği ifade ediliyor.
Anayasal Bir Geçiş Formülü Mümkün mü?
Venezuela Anayasası’nın 233. maddesi, başkanın görevden ayrılması hâlinde 30 gün içinde seçim yapılmasını öngörüyor. Ancak ülkede seçim sistemine güven erimiş durumda. Muhalefet lideri María Corina Machado’nun iptal edilen seçim galibiyetinin yeniden tekrarlanması hâlinde bile krizin derinleşeceği kaygısı var.
Değerlendirme
Washington’ın Venezuela’ya yönelik baskısı hem ekonomik hem askerî hatlarda yoğunlaşıyor. Aynı zamanda gizli diplomatik temasların açığa çıkması, ABD’nin Maduro yönetimini tamamen devirmekten ziyade onu müzakere masasına çekme stratejisi izlediğini düşündürüyor. Ancak Caracas’taki rejimin sosyal kontrol mekanizmaları ve askerî yapılanması, olası bir geçiş sürecinin sancılı ve uzun soluklu olacağını gösteriyor.
Kaynak: Global Source Partners Venezuela Ekibi
Atilla Yeşilada ve Güldem Atabay tarafından kaleme alınan özel raporlarımıza abone olmak ister misiniz? Raporlarımız kurumsal müşterilere yöneliktir. Abonelik ücretlidir. Koşulları öğrenmek için bize e-mail atın: [email protected]
