AMB: Avrupa Bankaları ‘Benzeri Görülmemiş’  Risklerle Karşı Karşıya

Avrupa Merkez Bankası (ECB), Euro Bölgesi bankalarının önümüzdeki yıllarda “eşi benzeri görülmemiş derecede yüksek” şok riskleriyle yüzleşeceği uyarısında bulundu. Jeopolitik gerginlikler, ticaret politikalarındaki değişim, iklim kaynaklı krizler ve teknolojik dönüşümün bir araya gelmesiyle bankacılık sisteminin kırılganlıklarının arttığı belirtiliyor. ECB, bankaların güçlü sermaye tamponları oluşturması, teknoloji altyapılarını yenilemesi ve siyasi risklere karşı daha dayanıklı hâle gelmesini temel öncelik ilan etti.

---

ECB’den Üç Yıllık Yol Haritası: Daha Sık Şoklara Hazırlık

ECB, 2025–2027 dönemine ilişkin denetim önceliklerini açıklarken Avrupa bankacılık sektörüne açık bir uyarı yöneltti: Yeni normal, daha sık ve daha karmaşık şoklar dönemi.

Ticaret savaşları, siber saldırılar, jeopolitik krizler ve iklim kaynaklı doğal afetlerin giderek arttığını vurgulayan ECB, bankaların “bir sonraki krizin doğasını bilmeden” geniş bir yelpazede risklere hazırlıklı olması gerektiğini belirtti.

Bu nedenle bankaların:

• Güçlü sermaye tamponları oluşturması,

• Modern ve güvenli teknolojik altyapıya sahip olması,

• Finansal koşullarla uyumlu proaktif yönetim anlayışı benimsemesi,

• Ve daha sıkı bir denetime alışması gerektiği ifade edildi.

---

‘Aşırı ve Düşük Olasılıklı Şoklar’ Artık Daha Muhtemel

ECB raporunda, küresel ekonomik ve siyasi atmosferin riskleri derinleştirdiği vurgulandı:

“Jeopolitik gerilimler, ticaret politikalarındaki değişimler, iklim ve doğa kaynaklı krizler, demografik dönüşüm ve teknolojik yıkım; aşırı ancak düşük olasılıklı olayların görülme ihtimalini benzeri görülmemiş seviyeye taşımaktadır.”

Bu nedenle ECB, bankaların özellikle siyasi risklere ve belirsizliklere karşı dayanıklılığını artırmayı “bir numaralı denetim önceliği” olarak belirledi.

ECB ayrıca bankalara reverse stres testi uygulanacağını açıkladı. Bu yöntemde ECB, bankalara belirli bir sermaye kaybı düzeyi verecek ve “böyle bir kaybın hangi senaryolarla ortaya çıkabileceğini” kendilerinin modellemesini isteyecek.

---

Jeopolitik Risklere Maruz Kalma Mercek Altında

ECB, bankaların yabancı ülkelere yönelik risklerini yakından takip edeceğini açıkladı. Bu riskler yalnızca yurtdışı operasyonlardan değil:

• İhracatçı firmalara verilen kredilerden,

• Yabancı para birimlerine olan pozisyonlardan,

• Tedarik zincirlerindeki coğrafi bağımlılıktan

da kaynaklanabiliyor.

ECB Başdenetçisi Claudia Buch, düzenlediği basın toplantısında Avrupa bankalarının likidite durumunun “rahat” göründüğünü söyledi ancak piyasa kaynaklı fonlamaya aşırı bağımlılığın kriz dönemlerinde risk yaratabileceği uyarısında bulundu.

---

Şimdilik Görünüm İyi: Karlılık Güçlü, Aktif Kalitesi Sabit

ECB’ye göre bankalar şu anda dayanıklı durumda:

• Kârlılık güçlü,

• Aktif kalitesi istikrarlı,

• Ekonomik büyüme ve düşük enflasyon bankacılık sektörünü destekliyor.

Bu nedenle bankaların 2026 yılında geçerli olacak sermaye gereksinimlerinde genel bir artış yapılmayacak. ECB, bağlayıcı olmayan ek tampon niteliğindeki Pillar 2 Guidance seviyesinin ise gevşeyeceğini belirtti.

Toplam Ortak Özsermaye Tier 1 (CET1) oranı gereksinimi ve rehberlik seviyesi 2026’da %11,2 olarak korunacak.

---

ECB: “Bu İyi Dönem Kalıcı Değil”

ECB, olumlu görünümün geçici olduğu konusunda da uyarıyor.

ABD-AB ticaret gerginlikleri ve küresel jeopolitik risklerin özellikle:

• Otomotiv,

• Kimya,

• İlaç

gibi ABD’ye ihracatı yüksek sektörleri olumsuz etkileyebileceği ve bunun da bankaların kredi portföylerinde varlık kalitesini bozabileceği uyarısı yapıldı.

Ayrıca, finansal piyasalarda siyasi risklerin fiyatlamalara tam olarak yansımaması nedeniyle varlık fiyatlarında ani düzeltmeler yaşanabileceği belirtildi.

ECB, kötü kredilerin artmasını önlemek amacıyla önümüzdeki dönemde kredi verme standartlarını yakın takibe alacağını duyurdu.

---

Sonuç: Avrupa Bankacılığı Daha Zorlu Bir Döneme Giriyor

ECB’nin mesajı net: Avrupa bankaları, alışılmışın ötesinde jeopolitik ve ekonomik şokların gölgesinde daha temkinli, daha dayanıklı ve daha sıkı denetlenen bir yapıya evriliyor.

Kısa vadeli görünüm olumlu olsa da jeopolitik kırılganlıklar nedeniyle yüksek stres senaryoları artık istisna değil, yeni normal olarak görülüyor.

Atilla Yeşilada ve Güldem Atabay tarafından kaleme alınan özel raporlarımıza abone olmak ister misiniz? Raporlarımız kurumsal müşterilere yöneliktir. Abonelik ücretlidir. Koşulları öğrenmek için bize e-mail atın: [email protected]