Scope, ABD’nin Kredi Notunu Düşürdü: “Mali Disiplin Zayıfladı, Yönetişim Geriledi”

Avrupa merkezli kredi derecelendirme kuruluşu Scope Ratings, Amerika Birleşik Devletleri’nin uzun vadeli kredi notunu “AA”dan “AA-” seviyesine düşürdü. Kuruluş, kararına gerekçe olarak kamu maliyesindeki bozulma ve yönetişim standartlarındaki gerilemeyi gösterdi.

ABD Kamu Maliyesinde Bozulma ve Artan Borç Dinamikleri

Berlin merkezli Scope’un cuma günü yayımladığı raporda, ABD’nin hem yerel para hem de yabancı para cinsinden uzun vadeli ihraççı ve teminatsız borç notu bir kademe indirildi, görünüm ise “negatif”ten “durağan”a (stable) çevrildi.

Scope, ABD ekonomisinde yüksek bütçe açıklarının kalıcı hale geldiğini ve artan faiz giderlerinin kamu borcunu sürdürülemez seviyelere taşıdığını belirtti.
Raporda, kamu borcunun GSYH’ye oranının 2030’a kadar %140’a ulaşmasının beklendiği ifade edildi — bu oran, gelişmiş ekonomiler arasında en yükseklerden biri.

Kuruluş ayrıca, “önceki vergi indirimlerinin uzatılması ve zorunlu harcamaların yüksek payının” bütçe esnekliğini sınırladığını vurguladı.

Siyasi Tıkanıklık ve Güç Yoğunlaşması Endişesi

Scope’a göre, yürütme erki içinde artan güç yoğunlaşması ve Kongre’deki kutuplaşma politika istikrarını zayıflatıyor ve yönetim hatası riskini artırıyor.
Kurum, özellikle yasama süreçlerinin sık sık tıkanması nedeniyle maliye politikalarının öngörülebilirliğini kaybettiğine dikkat çekti.

Not indirimi, 1 Ekim’de ABD federal hükümetinin büyük bölümünün kapanmasına (shutdown) neden olan bütçe krizi sonrası geldi. Cumhuriyetçiler ve Demokratlar, 30 Eylül’de sona eren mali yıl öncesinde federal harcamaları uzatacak bir yasa üzerinde uzlaşamamıştı.

Washington’da Yetki Krizi Derinleşiyor

Kapanmanın ardından Beyaz Saray, Demokrat valilerin yönettiği eyaletlerdeki fonları dondurdu, bazı federal çalışanların işine son verdi ve ordu ile güvenlik güçlerinin maaşlarının ödenmesini garanti altına aldı.

Bu uygulamalar, Kongre’nin anayasal “bütçe hakkının” yürütme tarafından fiilen gasp edildiği yönündeki tartışmaları körükledi.
Brookings Enstitüsü’nden siyaset uzmanı Molly Reynolds, “Bu durum Kongre’nin varoluşsal yetkisine bir tehdit oluşturuyor. Yürütme yasayı uygulamayacaksa, uzun vadeli bir bütçe anlaşması yapmanın anlamı kalmaz,” dedi.

Partiler Arası Çatışma ve Trump’ın Artan Etkisi

Cumhuriyetçiler her iki kanatta da (Temsilciler Meclisi ve Senato) az farkla çoğunluğu elinde tutarken, federal kapanma, Donald Trump yönetiminin harcamalar üzerindeki kontrolünü güçlendirdi.

Demokratlar, federal fonların yeniden açılması için sağlık sigortası sübvansiyonlarının uzatılmasını şart koşuyor. Cumhuriyetçiler ise önce geçici bir bütçe yasasının kabul edilmesi gerektiğini savunuyor.
Reuters/Ipsos anketine göre, Amerikalıların %50’si kapanmadan Cumhuriyetçileri, %43’ü Demokratları sorumlu tutuyor.

Demokrat Senatör Tim Kaine, “Bütçe anlaşması yapıp, ardından başkanın kafasına göre program kesmesini izleyemeyiz,” dedi.

Cumhuriyetçi kanatta ise bazı isimler Beyaz Saray’ın tek taraflı adımlarından rahatsız. Montana milletvekili Mike Simpson, “Hükümetin para harcama yetkisini yürütmeye devretmek anayasaya aykırı. Kongre görevini yapmıyor,” ifadelerini kullandı.

Buna karşın Trump’a yakın muhafazakârlar, Başkan ve Bütçe Direktörü Russell Vought’un adımlarını destekliyor.
Trump geçtiğimiz hafta Vought’u “Star Wars’taki Darth Vader’a” benzeterek övdü.

Kongre’nin Otoritesi Sarsılıyor

Kapanmanın uzaması, Kongre’nin mali denetim gücünü zayıflatırken, Beyaz Saray’ın harcamalar üzerinde tek taraflı kontrol kurduğu yönünde yorumlara neden oluyor.
Cumhuriyetçi Temsilci Chip Roy, “Eğer Demokratlar bütçeyi geçirmeye yanaşmazsa, başkanın ve ekibinin kendi önceliklerine göre fon dağıtmasına izin verebiliriz,” diyerek Trump yönetimine açık destek verdi.

Bu gelişmeler, Scope’un kredi notu kararında da vurgulanan “yönetişimdeki bozulma” tespitini güçlendiriyor.

Sonuç: ABD İçin ‘Durağan’ Ama Riskli Bir Görünüm

Scope, görünümü “durağan”a çevirmiş olsa da, ABD’nin uzun vadeli mali görünümü açısından yüksek borç yükü, siyasi kutuplaşma ve artan yürütme gücü risklerinin sürdüğünü belirtti.

Atilla Yeşilada ve Güldem Atabay tarafından kaleme alınan özel raporlarımıza abone olmak ister misiniz? Raporlarımız kurumsal müşterilere yöneliktir. Abonelik ücretlidir. Koşulları öğrenmek için bize e-mail atın: [email protected]