Trump–Putin Zirvesi Yeniden Gündemde: “Barış Planı mı, Zaman Kazanma Hamlesi mi?”

Özet:

ABD Başkanı Donald Trump, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile ikinci kez yüz yüze görüşmeye hazırlanıyor. Alaska’da yapılan ilk zirveden sonuç alınamamasına rağmen Trump, “Ukrayna savaşını bitirme” hedefiyle yeni bir buluşma planladığını açıkladı. Ancak uzmanlar, bu adımın Putin üzerindeki diplomatik baskıyı azaltabileceği ve Ukrayna’ya yönelik desteği zayıflatabileceği uyarısında bulunuyor. Görüşmenin planlanan adresi Budapeşte, Avrupa başkentlerinde kuşkuyla karşılandı.

İki Saatlik Görüşme Sonrası Yeni Zirve Kararı

Trump, Putin’le iki saat süren telefon görüşmesinin ardından yaptığı açıklamada, “Ukrayna’da barışa bir adım daha yaklaştık” dedi. ABD Başkanı, yeni zirvenin iki hafta içinde Macaristan’ın başkenti Budapeşte’de yapılacağını duyurdu.

Trump, daha önce “Bu savaşı bir günde bitiririm” sözleriyle dikkat çekmişti. Ancak bu açıklama, son haftalarda Rus lider üzerindeki diplomatik baskıyı hafifletmiş görünüyor.

Zelenskiy Görüşmesi Öncesi Ton Değişikliği

Trump, bugün Oval Ofis’te Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy ile bir araya gelecek. Son haftalarda Zelenskiy’e karşı daha sıcak bir dil kullanan Trump, Putin’e karşı sabrının tükendiğini ima etmişti.
Ancak son telefon görüşmesinde, hem Tomahawk füzelerinin Ukrayna’ya gönderilmesi hem de Rusya’ya yönelik yeni yaptırımlar konusunda çekimser bir tavır sergiledi.

“Tomahawk füzelerine bizim de ihtiyacımız var. O yüzden şu anda ne yapabiliriz, bilmiyorum,” diyen Trump, Cumhuriyetçilerin önerdiği yeni yaptırım paketine ilişkin olarak da “Zamanlaması uygun değil ama belki bir iki hafta içinde olabilir,” açıklamasında bulundu.

Putin’den Uyarı: “İlişkileri Zedeleyebilir”

Kremlin’in açıklamasına göre Putin, Trump’a Ukrayna’ya uzun menzilli silah verilmesi durumunda bunun “iki ülke ilişkilerine ciddi zarar vereceğini” söyledi. Ayrıca barış sürecinin sekteye uğrayabileceği uyarısında bulundu.

Analistler: “Diyalog Var, Baskı Yok”

Johns Hopkins Üniversitesi’nden tarihçi Sergey Radchenko, ikinci bir zirve kararını “fazla iyimser” buldu:

“Çok fazla diyalog çabası görüyorum ama baskı yok. Bu durumda Putin sadece zaman kazanıyor.”

Washington merkezli CSIS uzmanı Maria Snegovaya da benzer bir uyarı yaptı:

“Putin, bu görüşmelerle ABD’nin Ukrayna’ya silah sevkiyatını geciktiriyor ve Trump’ın vaat ettiği enerji yaptırımlarının uygulanmasını erteliyor.”

Budapeşte Tercihi Avrupa’da Tepki Çekti

Planlanan zirvenin Budapeşte’de yapılacak olması, Avrupa başkentlerinde endişe yarattı.
Macaristan Başbakanı Viktor Orban, Avrupa Birliği ve NATO içinde Rusya’ya en yakın duran lider olarak biliniyor.
Orban, savaşın başlamasından bu yana Moskova’ya yaptırımlara karşı çıktı, Ukrayna’ya silah sevkiyatını engelledi ve Rusya ile uzun vadeli doğalgaz anlaşması imzaladı.

Orban, sosyal medya platformu X üzerinden yaptığı paylaşımda,

“ABD–Rusya Barış Zirvesi için hazırlıklar başladı. Macaristan barışın adasıdır,”
ifadelerini kullandı.

Trump–Orban İttifakı: “MAGA Dünyası”nın Yeni Durağı

Trump, Orban’ı uzun süredir “MAGA hareketinin küresel müttefiki” olarak görüyor. Bu nedenle Budapeşte, ABD Başkanı için “dostane bir diplomasi sahnesi” anlamı taşıyor.
Ancak Avrupa liderleri, bu tercihin ABD–AB hattında yeni bir fay hattı yaratabileceği görüşünde.

Uzmanlar: “Putin Anlatıyı Kontrol Etme Peşinde”

ABD Savunma Bakanlığı’nın eski Rusya–Avrupa yetkilisi Celeste Wallander, ikinci zirvenin risklerine dikkat çekti:

“Eğer görüşmeden somut bir anlaşma çıkmazsa, Putin yeniden sahneyi ele geçirir ve dünyaya ‘hikâyeyi ben yazıyorum’ mesajı verir.”

Wallander’a göre, Trump yönetiminin eş zamanlı olarak Rusya’ya mali veya diplomatik bedel ödetmeyen bir barış stratejisi izlemesi, Putin’in elini güçlendirme riski taşıyor.

Ekonomik Boyut: “Barış Sonrası Ticaret Dev Fırsat”

Trump, Putin’le yaptığı görüşmede “barış sonrası ticaret fırsatlarının muazzam boyutta olacağını” söyledi. Kremlin açıklamasında, iki liderin savaş sonrası ekonomik ilişkileri ayrıntılı biçimde ele aldığı belirtildi.

Ancak analistler bu söylemin, barıştan çok jeoekonomik çıkar hesaplarını öne çıkardığı görüşünde.

Atilla Yeşilada ve Güldem Atabay tarafından kaleme alınan özel raporlarımıza abone olmak ister misiniz? Raporlarımız kurumsal müşterilere yöneliktir. Abonelik ücretlidir. Koşulları öğrenmek için bize e-mail atın: [email protected]