Joseph Stiglitz: “ABD’nin Mali Görünümü Kötüleşecek, Tahvil Piyasası Tehlikeyi Hâlâ Fiyatlamadı”

Özet

Nobel ödüllü ekonomist Joseph Stiglitz, ABD’nin uzun vadeli mali görünümü ve Trump’ın tarife politikalarının etkileri konusunda uyardı. Stiglitz’e göre, tahvil piyasası borç yükünün ciddiyetini hâlâ tam olarak fiyatlamadı. Trump’ın tarifelerle bütçe açığını kapatma planının kısa vadede işe yaramayacağını belirten Stiglitz, ABD’nin mali pozisyonunun mevcut projeksiyonlardan daha kötü olacağını söyledi. Stiglitz ayrıca, ABD-AB ticaret anlaşmasında Avrupa’nın “kötü bir anlaşmaya” razı olduğunu savundu.

Stiglitz: “ABD’nin Mali Riskleri Tahvil Piyasasında Yeterince Fiyatlanmadı”

Nobel ödüllü ekonomist Joseph Stiglitz, CNBC’ye yaptığı açıklamada, ABD’nin uzun vadeli borçlanma maliyetlerinin yükseldiğini ancak tahvil piyasasının mali riskleri hâlâ tam anlamıyla fiyatlamadığını söyledi.

Stiglitz, İtalya’daki Ambrosetti Forumu’nda yaptığı konuşmada, ABD’nin borçlanma kabiliyeti konusunda iyimser olduğunu ancak mali disiplin eksikliğinin ciddi sorunlara yol açacağını vurguladı:

“ABD hükümetini finanse edebileceğiz, evet. Ancak 10 yıl sonrası için reel faiz beklentilerinin %2’den %2,5’e yükselmiş olması, piyasaların yönetimden memnun olmadığının işareti.”

Stiglitz’e göre, Trump yönetiminin gümrük tarifelerinden elde edilecek gelirle bütçe açığını kapatma planı, kısa vadede teknik olarak mümkün değil:

“Trump, tarifelerle açık kapatacağını düşünüyor ama şirketler tedarik zincirlerini anında değiştiremiyor. Kısa vadede eski zincirler üzerinden yüksek tarife ödeniyor. Ancak uzun vadede şirketler düşük tarife bulacak yollar geliştiriyor ve gelirler düşecek.”

Trump’ın Tarife Planı: Açığı Kapatmak Yerine Derinleştirebilir

Stiglitz, ABD’nin mali görünümünün mevcut tahminlerden daha kötü olacağını belirtti. Trump yönetimi, gümrük gelirlerinin bütçe açığını azaltacağını savunsa da, şirketlerin tedarik zincirlerini yeniden yapılandırmasıyla tarife gelirlerinin hızla düşmesi bekleniyor.

Bu durum, ABD’nin borçlanma ihtiyacını artırabilir ve uzun vadeli tahvil faizleri üzerindeki baskıyı güçlendirebilir.

ABD Tahvil Piyasasında Baskı: 30 Yıllık Getiriler %5’i Test Etti

Hafta içinde ABD’nin 30 yıllık Hazine tahvili getirisi %5’e kadar yükselerek son yılların en yüksek seviyelerini test etti. Bu sıçrama, temyiz mahkemesinin Trump’ın tarifelerinin çoğunu yasa dışı ilan eden kararı sonrası gerçekleşti.

Karar, Washington’un milyarlarca dolarlık tarife gelirini iade etmek zorunda kalabileceği endişesini doğurdu. Bu gelişme, ABD bütçe açığının önümüzdeki dönemde daha da büyüyebileceği beklentisini güçlendirdi.

Bütçe Açığı Uyarısı: %6’nın Üzerinde ve Artıyor

ABD’nin federal bütçe açığı, halihazırda GSYH’nin %6’sının üzerinde seyrediyor. Ancak Trump yönetiminin vergi indirimleri, harcama kesintileri ve tarife politikaları nedeniyle bu oranın %7’ye doğru tırmanabileceği belirtiliyor.

Eski Obama dönemi Beyaz Saray Ekonomi Danışmanları Konseyi Başkanı Jason Furman, aynı forumda yaptığı açıklamada Trump yönetiminin “yüksek açık patikasını” daha da kalıcı hale getirdiğini söyledi:

“Trump yönetimi, vergi indirimleri ve harcama kesintileri uyguladı, ardından tarifeleri ekledi. Kâğıt üzerinde bütçe tarafsız görünüyor ama gerçekte borç oranı hızla yükseliyor.”

Furman, bunun ABD ekonomisini “felç etmeyeceğini” ancak daha yüksek mortgage faizleri ve şirket yatırımlarında yavaşlama gibi ciddi yan etkiler yaratabileceğini vurguladı.

Tahvil Piyasasında Endişe: Uzun Vadeli Riskler Artıyor

Aberdeen Global’in küresel sabit getirili menkul kıymetler başkanı Jonathan Mondillo, tahvil piyasasının karmaşık bir beklenti içinde olduğunu belirtti:

“Tahvil yatırımcıları bir yandan tarife gelirleriyle borçların azalmasını umuyor, diğer yandan bütçe açıklarının daha fazla borçlanma ihtiyacı yaratmasından kaygı duyuyor.”

Nisan ayında Trump’ın ilk tarife açıklamalarıyla birlikte tahvil getirilerinde sert yükselişler görülmüştü. Şimdi ise piyasalar, Trump’ın yeni tarife politikalarının ve olası iade yükümlülüklerinin ABD’nin borçlanma dengesini daha da bozabileceğini fiyatlamaya başladı.

Stiglitz: “Avrupa ABD ile Kötü Bir Ticaret Anlaşması İmzaladı”

Stiglitz, CNBC’ye verdiği röportajda ABD ile AB arasındaki yeni ticaret anlaşmasını da eleştirdi. Nobel ödüllü ekonomiste göre, Brüksel kötü bir anlaşmaya razı oldu:

“Avrupa, kötü bir durumu yönetmeye çalışıyor ama sonuçta kötü bir anlaşmaya imza attı. Bunun nedeni sadece ticaret değil; mesele savunma. Avrupa şu anda fiilen savaşta, ancak kendi savunma kapasitesini oluşturmuş değil.”

Stiglitz, Trump yönetiminin güvenilir bir müttefik olmadığını belirterek, “Avrupa 2017’de Trump göreve geldiğinde dersini çıkarmalıydı, ama çıkarmadı. Bu, alabilecekleri en iyi anlaşmaydı” dedi.

Piyasalar İçin Çifte Risk: Tarife Gelirleri + Bütçe Açığı

Son gelişmeler, ABD’nin mali yapısında çifte baskı oluştuğunu ortaya koyuyor:

1. Tarife gelirlerinin sürdürülebilir olmaması,

2. Yükselen bütçe açığı ve borçlanma maliyetleri.

Uzmanlara göre, ABD’nin uzun vadeli mali görünümü giderek daha kırılgan hale geliyor. Bu da tahvil piyasalarında volatiliteyi, doların değerini ve küresel sermaye akımlarını doğrudan etkileyecek.

Kaynak: CNBC, Bloomberg, Reuters

Atilla Yeşilada & Güldem Atabay’ın günlük/haftalık strateji notları ile BIST–FX–tahvil–emtia analizleri için kurumsal abonelik: [email protected]
Not: Ücretli/kurumsal hizmettir. Yatırım tavsiyesi değildir.