Fed Başkanı Powell’dan Jackson Hole’da Kritik Mesajlar

ABD Merkez Bankası Başkanı Jerome Powell, Jackson Hole toplantısında yaptığı konuşmada para politikası, istihdam ve enflasyon hedeflerine ilişkin önemli değerlendirmelerde bulundu. Powell, ekonomik görünümün hem aşağı hem de yukarı yönlü riskler barındırdığını, bu nedenle para politikası adımlarında dikkatli ve dengeli hareket edileceğini vurguladı.

Ekonomide Yavaşlama Sinyalleri

Powell, son bir yılda uygulanan sıkı para politikasının enflasyon üzerinde etkili olduğunu, ancak işsizlik oranının da artmaya başladığını hatırlattı. İş gücü piyasasında görülen yavaşlama, özellikle aylık istihdam artışlarının düşmesiyle dikkat çekiyor. Son veriler, aylık istihdam artışının 35 bin seviyelerine gerilediğini gösteriyor. İşsizlik oranı ise yüzde 4,2 ile tarihsel olarak düşük kalsa da, işgücüne katılım oranındaki düşüş risklerin arttığını işaret ediyor.

Gayrisafi yurtiçi hasıla büyümesi de zayıflama eğilimine girdi. Yılın ilk yarısında büyüme oranı yüzde 1,2 seviyesinde gerçekleşti. Bu rakam, bir önceki yılın yaklaşık yarısı düzeyinde. Powell’a göre büyümedeki bu yavaşlamada hem tüketici harcamalarındaki ivme kaybı hem de yapısal faktörler etkili oldu.

Enflasyon ve Tarifelerin Etkisi

Powell, yüksek gümrük tarifelerinin fiyatlar üzerinde baskı yarattığını ve bunun enflasyon görünümünde belirgin bir rol oynadığını söyledi. Son verilere göre yıllık enflasyon yüzde 2,6 seviyesinde, gıda ve enerji hariç çekirdek enflasyon ise yüzde 2,9 olarak ölçüldü. Özellikle mal fiyatlarında görülen artış dikkat çekici olurken, konut dışı hizmet enflasyonunun hedeflerin üzerinde kalmaya devam ettiği ifade edildi.

Powell, tarifelerin fiyatlar üzerinde kısa vadeli baskı yaratacağını, ancak bu etkinin kalıcı bir enflasyon sorununa dönüşüp dönüşmeyeceğinin yakından izleneceğini belirtti. Reel gelirleri düşen çalışanların daha yüksek ücret taleplerinin bir ücret-fiyat sarmalı yaratabileceğine dikkat çeken Powell, işgücü piyasasının mevcut durumunun bu riski sınırlı kıldığını ifade etti.

Para Politikasında Denge Arayışı

Powell, mevcut durumda enflasyon risklerinin yukarı, istihdam risklerinin ise aşağı yönlü olduğunu söyledi. Bu nedenle para politikası kararlarının iki hedef arasında dengeli bir yaklaşımı esas alacağını vurguladı. Politika faizinin artık “nötr” seviyeye daha yakın olduğuna işaret eden Powell, kararların veriye dayalı olacağını ve önceden belirlenmiş bir patikanın söz konusu olmadığını belirtti.

Powell, “Monetary policy is not on a pre-set course” ifadesiyle, kararların tamamen ekonomik verilere göre şekilleneceğini söyledi. Böylece hem fiyat istikrarı hem de maksimum istihdam hedeflerinin gözetileceğini vurguladı.

Yeni Çerçeve ve Stratejik Değişiklikler

Konuşmanın ikinci bölümünde Powell, Fed’in para politikası çerçevesinde yapılan revizyonlara değindi. 2012 yılında kabul edilen ve 2020’de güncellenen “uzun vadeli hedefler ve strateji” belgesinin bu yıl yeniden ele alındığını açıkladı.

Yeni belgede öne çıkan değişikliklerden biri, daha önce benimsenen “esnek ortalama enflasyon hedeflemesi” yaklaşımının terk edilmesi oldu. Powell, geçmişte hedeflenen kontrollü enflasyon sapmasının, pandemi sonrası dönemde yüksek enflasyonun etkisiyle işlevsiz kaldığını belirtti. Bunun yerine yeniden klasik “esnek enflasyon hedeflemesi” çerçevesine dönüldü.

Ayrıca “istihdamda eksiklikler” ifadesi de revize edilerek daha nötr bir yaklaşım benimsendi. Artık işgücü piyasasının güçlü seyrettiği dönemlerde de fiyat istikrarı riske girerse önleyici adımların atılabileceği vurgulandı. Powell, maksimum istihdamın fiyat istikrarı koşullarında sürdürülebilir seviyede istihdam anlamına geldiğini kaydetti.

Enflasyon Beklentileri ve Hedefler

Powell, uzun vadeli enflasyon beklentilerinin halen güçlü bir şekilde yüzde 2 hedefi etrafında sabitlendiğini ifade etti. Bu durumun, enflasyonla mücadelede en kritik unsur olduğunu belirterek, beklentilerin bozulması halinde Fed’in güçlü ve hızlı adımlar atacağını söyledi.

Ayrıca fiyat istikrarının toplumun tüm kesimleri için kritik önemde olduğunu, yüksek enflasyonun özellikle dar gelirli grupları olumsuz etkilediğini dile getirdi. Powell, Fed’in bu bilinçle karar aldığını ve fiyat istikrarını sağlamanın aynı zamanda sosyal refahı da artırdığını vurguladı.

Gelecek Dönem İçin Mesajlar

Powell, konuşmasının sonunda, para politikasının öngörülemez bir patika izleyeceğini, ancak her zaman maksimum istihdam ve fiyat istikrarı hedefleri doğrultusunda şekilleneceğini ifade etti. Faiz oranlarının uzun vadede hangi seviyelerde denge bulacağının ise demografi, verimlilik ve küresel ticaret gibi yapısal faktörlere bağlı olacağını söyledi.

Ayrıca beş yılda bir yapılan çerçeve gözden geçirmelerinin devam edeceğini belirten Powell, böylece Fed’in hem kamuoyu hem de akademiyle sürekli bir diyalog içinde olacağını dile getirdi.