BM’den Uyarı: Trump’ın Tarifeleri Küresel Ticarette “Zincirleme Daralma” Etkisi Yaratabilir

BM Ticaret ve Kalkınma Örgütü (UNCTAD) Genel Sekreteri Rebeca Grynspan, Trump yönetiminin yükselttiği gümrük tarifelerinin küresel tedarik zincirlerinde zaten aksamalara yol açtığını ve bu etkinin özellikle en yoksul ülkelerde ihracatın %50’den fazla düşmesine neden olabilecek zincirleme bir krize dönüşebileceğini belirtti.

---

Grynspan: “İş dünyası beklemede, çünkü öngörülebilirlik yok”

UNCTAD Genel Sekreteri Grynspan, küresel tedarik zincirlerinde şimdiden ciddi bozulmaların başladığını, özellikle CEO’ların yatırım ve ticaret kararlarını askıya aldığını vurguladı. “Eğer ticaret ve yatırımı canlandırmak istiyorsanız, güven ve öngörülebilirlik sağlamak zorundasınız” dedi.

UNCTAD verilerine göre küresel doğrudan yatırımlar, 2008 küresel kriz dönemindeki seviyelere geriledi. Küresel büyüme tahmini ise bu yıl için %2,8’den %2,3’e düşürüldü. Grynspan, “Bu %0,5’lik fark küçük görünse de ciddi bir yavaşlamaya işaret ediyor. Bu, son on yılın çok altında bir büyüme temposu,” yorumunu yaptı.

---

Asya’daki Alternatif Üretim Hattı Ülkeleri de Etkileniyor

Vietnam, Kamboçya ve Malezya gibi ülkeler, Çin merkezli üretimin alternatiflere yönelmesiyle büyüme elde etmişti. Ancak Trump’ın Çin’den gelen ürünlerin bu ülkelere kaydırılması halinde %40’a varan yeni tarifeler getirme tehdidi, bu kazanımları riske atıyor. “Transshipment” adı verilen bu model, ürünlerin Çin’den başlayarak başka ülkelere sevk edilmesiyle tarifelerden kaçınılmasını hedefliyordu.

Grynspan’a göre bu “katmanlı tarifeler”, en çok az gelişmiş ülkeleri vuracak. UNCTAD tahminlerine göre, eğer tarifeler uygulanırsa bu ülkelerin ihracatı %54’e kadar düşebilir.

---

En Yoksul Ülkeler ve İstihdam Tehlikede

Grynspan, en kırılgan 46 ülkenin ciddi bir ekonomik ve toplumsal riskle karşı karşıya olduğunu söyledi. “İstihdam azalacak, büyüme dünya ortalamasının altına inecek,” dedi.

Örneğin, Kamboçya’nın ABD’ye yaptığı ihracat, ülkenin GSYİH’sinin %10’undan fazlasını oluşturuyor. Trump’ın tarifeleri yürürlüğe koyması halinde, önümüzdeki dört yılda ülkenin 4,5 milyar dolardan fazla ihracat kaybı yaşaması bekleniyor. Özellikle tekstil ve seyahat ürünleri sektörleri büyük darbe alabilir.

---

Kızıldeniz’de Yeni Risk: Deniz Taşımacılığı ve Sigorta Maliyetleri Artıyor

UNCTAD ayrıca, son haftalarda Kızıldeniz’de Husi milislerinin saldırıları nedeniyle deniz ticaret yollarının güvenliğinin zayıfladığını ve bunun da küresel enflasyona ek baskı yarattığını belirtti. İki yük gemisinin saldırıya uğradığı, bir konteyner gemisinin battığı bildirildi.

Grynspan, deniz sigortalarına yansıtılan savaş primi artışının, gemi değerinin %1’i kadar olduğunu ve bu rakamın bazı örneklerde 1 milyon dolara ulaştığını söyledi. Gemilerin daha uzun rotalara yönelmesi, yakıt maliyetlerini artırarak fiyatlar üzerinde ek baskı yaratıyor. “Yalnızca Kızıldeniz’deki durum bile küresel fiyatlara %0,6’lık bir artış getirebilir,” uyarısında bulundu.

---

UNCTAD’dan Çağrı: Karmaşık Anlaşmalar Zaman Alır, Belirsizlik Artıyor

Grynspan, Trump yönetiminin yeni ticaret anlaşmaları yapma isteğinin olumlu bir sinyal olduğunu kabul etse de, bu tür anlaşmaların karmaşık ve uzun süreçler gerektirdiğine dikkat çekti. “Şu an yaşanan belirsizlik büyümeyi ve yatırımları olumsuz etkiliyor,” dedi.

Atilla Yeşilada ve Güldem Atabay tarafından kaleme alınan özel raporlarımıza abone olmak ister misiniz? Raporlarımız kurumsal müşterilere yöneliktir. Abonelik ücretlidir. Koşulları öğrenmek için bize e-mail atın: [email protected]