Döviz
Trump’ın Mali Politikaları ve Fed’e Saldırıları, Doların Güvenli Liman Statüsünü Tehdit Ediyor
ABD Başkanı Donald Trump’ın agresif bütçe açığı politikaları ve ABD Merkez Bankası’na (Fed) yönelik baskıları, Amerikan dolarının küresel yatırımcılar nezdindeki "güvenli liman" statüsünü riske atıyor. Chicago Üniversitesi’nin anketine katılan ekonomistlerin büyük bölümü, önümüzdeki 5–10 yıllık dönemde ABD varlıklarına duyulan güvenin ciddi şekilde zedelenebileceği uyarısında bulundu.
ABD Başkanı Donald Trump’ın agresif bütçe açığı politikaları ve ABD Merkez Bankası’na (Fed) yönelik baskıları, Amerikan dolarının küresel yatırımcılar nezdindeki “güvenli liman” statüsünü riske atıyor. Chicago Üniversitesi’nin anketine katılan ekonomistlerin büyük bölümü, önümüzdeki 5–10 yıllık dönemde ABD varlıklarına duyulan güvenin ciddi şekilde zedelenebileceği uyarısında bulundu.
Ekonomistler Alarm Veriyor: “Dolar Varlıkları Artık Güvenli Görülmeyebilir”
Chicago Üniversitesi Booth İşletme Fakültesi bünyesindeki Kent A. Clark Küresel Piyasalar Merkezi tarafından yapılan ankete göre, ekonomistlerin %90’ından fazlası ABD dolarına endeksli varlıkların güvenli liman olma özelliği konusunda “endişeli” veya “çok endişeli”.
Johns Hopkins Üniversitesi’nden Robert Barbera, “Muhteşem ama kontrolsüz bütçe açıkları dolar varlıklarına bakışı değiştirebilir. Bu tabloya, Beyaz Saray’ın Fed’i fiilen kontrol altına alma riski de eklenirse, kaygım ‘çok yüksek’ seviyeye çıkar,” uyarısında bulundu.
Duke Üniversitesi’nden Anna Cieslak ise Fed’in bağımsızlığına dair soru işaretlerinin, doların güvenli liman imajını ciddi şekilde zedelediğini belirtti:
“Bütçe açıkları, hükümetin doların değerini düşürmeye yönelik adımları, Fed’deki liderlik belirsizliği ve kurumsal bağımsızlığa olan saldırılar bu statüyü doğrudan etkiliyor.”
“Amerikan Tahvilleri Artık Güvenli Varlık Olmayabilir”
Fed’in politika bağımsızlığına dair endişeler ve Trump’ın faiz indirimi baskısı nedeniyle ABD Hazine tahvilleri üzerindeki risk algısı da artıyor. Madrid Carlos III Üniversitesi’nden Evi Pappa bu konuda çarpıcı bir yorum yaptı:
“10 yıllık tahvil getirileri artık dalgalanma anlarında düşmek yerine yükseliyor. Bu, güvenli liman işlevinin ortadan kalktığının göstergesi. Avrupa tahvilleri ile olan fark dikkat çekici şekilde açıldı.”
Nisan ayında yaşanan piyasa sarsıntısı sırasında hem hisse senetleri hem de dolar sert gerilemiş, yatırımcılar güvenli liman olarak İsviçre frangı ve altına yönelmişti.
10 Yıllık Tahvil Faizi %5’e Yaklaşabilir
Ankete katılan 47 ekonomistin yaklaşık %75’i, 10 yıllık tahvil faizlerinin 2025 ortasına kadar %5’in üzerine çıkabileceğini tahmin ediyor. Bu seviye, hem Beyaz Saray hem de Fed için ciddi bir baskı anlamına geliyor.
Bugün itibariyle 10 yıllık getiri %4,3 seviyesinde seyrediyor.
Trump: “Borç Azalacak” – CBO: “Aksine Artacak”
Beyaz Saray ise Trump’ın amiral gemisi niteliğindeki vergi reformunun kamu borcunu azaltacağı görüşünde. Ancak bağımsız kurumların tahminleri, tam tersine işaret ediyor.
ABD Kongre Bütçe Ofisi (CBO), Trump’ın “büyük ve güzel yasa tasarısı” olarak adlandırdığı bütçe paketinin, bu on yıl içinde ABD federal borcunu 2. Dünya Savaşı sonrası rekor seviyesinin üzerine taşıyacağını öngörüyor.
Dolar Değeri ve Enflasyon Endişeleri
Trump’ın Çin başta olmak üzere diğer ülkelere uyguladığı misilleme tarifeler nedeniyle dolar, normalde panik anlarında değer kazanması gerekirken, Nisan ayında sert şekilde değer kaybetti. Bu da yatırımcıların doları artık güvenli bir varlık olarak görmemeye başladığının işareti.
Bu endişelere paralel olarak dolar endeksi üç yılın en düşük seviyelerine indi.
Enflasyon ve Büyüme Beklentileri: Daha Karamsar Bir Görünüm
Ekonomistlerin 2025 için büyüme tahmini %1,6’dan %1,5’e çekildi. Öte yandan çekirdek PCE enflasyonu beklentisi Mart’ta %2,8 iken, Haziran’da %3’e yükseldi. Trump’ın gümrük vergilerinin tüketici fiyatlarına yansıyacağı düşünülüyor.
Ancak Mayıs ayı TÜFE verisi beklenenden daha olumlu geldi ve tüketiciye yansıyan maliyetin sınırlı olabileceği yönünde umut doğurdu.
Mayıs ayında yıllık çekirdek kişisel harcama endeksi (PCE) %2,7’ye yükseldi (önceki ay: %2,6).
Powell’ın Görev Süresi ve Fed Bağımsızlığı
Fed Başkanı Jerome Powell’ın görev süresi Mayıs 2026’da sona erecek, ancak Trump’ın daha önce başkanlık seçimlerini beklemeden onu görevden alabileceği veya yerine “sadık” bir isim getireceği yönünde spekülasyonlar şimdiden başladı.
Teksas Üniversitesi’nden Saroj Bhattarai bu konuda şu yorumu yaptı:
“ABD artık gelişmekte olan bir piyasa gibi görünüyor. Politik belirsizlik, risk primlerini artırıyor; tahvil faizleri yükseliyor, dolar değer kaybediyor.”
Özet: ABD’nin Güvenli Liman İmajı Tehlikede
Trump’ın mali disiplinsizlik olarak görülen politikaları ve Fed’e yönelik siyasi müdahaleleri, ABD’nin onlarca yıllık güvenli liman statüsünü tehdit ediyor. Eğer bu eğilim devam ederse, doların küresel rezerv para konumunu zayıflatacak yapısal bir kırılma yaşanabilir.
Kaynak: FT
