FT: Merkez Bankalarının Hazırlığı

Avrupa ve Asya merkez bankaları, küresel finans sisteminin belkemiği olarak görülen ABD doları swap hatlarının (swap lines) geleceğine dair kaygılarını derinleştiriyor. Önümüzdeki dönemde bu likidite kaynağının zayıflaması halinde yeni mekanizmalara ihtiyaç duyabileceği değerlendirmeleri yükseliyor.

Swap Hatlarının Tarihsel Önemi ve 21. Yüzyılda Yeniden Gündeme Girişi

1800’lerin sonunda Avusturya Merkez Bankası’nın Hamburg’daki bankacılık krizi sırasında 10 milyon onsluk bir gümüş tren gönderdiği, 30 yıl sonra Fransa Merkez Bankası’nın benzer şekilde bir altın gemisiyle müdahale ettiği tarihsel olaylar, swap hatlarına benzer bir dayanışmanın temelini oluşturuyor. Swap hatları, ABD Merkez Bankası’nın (Fed) dolar ihraç edemeyen yabancı ülke merkez bankalarına kriz zamanında dolar likiditesi sağlamasını mümkün kılıyor. 2008 krizinde 583 milyar, Euro Alanı krizi sonrasında ve 2020 Covid döneminde ise 450 milyar dolar swap desteği verilerek, küresel finansal bulaşma büyük ölçüde önlenmişti.

Güvenlik Açığındaki Tehlikeler: Trump Etkisi ve Fed Liderliği Değişimi

Ancak bu destek mekanizmasına dair güven, ABD iç siyaseten gelen sinyaller nedeniyle zayıflıyor. Başkan Trump yönetimi “Avrupa’yı kurtarmaktan” hoşlanmadığını belirtiyor; Başkan Yardımcısı JD Vance, bu tür yardımlara karşı sert eleştirilerde bulunuyor .
Fed Başkanı Jay Powell konuya sahip çıkarken, 2026’daki görevden ayrılması sonrası ABD’nin swap desteğini sürdürme kararlılığı sorgulanıyor. Kongre’nin rolü ve korunmacı politikaların yükselişi, swap hatlarının koşullarını zorlayabilir.

Alternatif Yapılar: Avrupa-Asya Blok Politikaları ve Altın Rezervi Hazırlığı

ECB Başkan Yardımcısı Luis de Guindos, Fed’in swap hatlarını sürdüreceği konusunda olumlu açıklamalar yapsa da, ECB bankalarının dolar riskine dair raporlama yapmasını istemesi endişeleri yansıtıyor. Bu durum, CEPR gibi düşünce kuruluşlarının öncülüğünde 14 merkez bankasının birlikte hareket edebileceği, kendi aralarında likidite paylaşımını öngören bir pakt hazırlanmasına önayak oluyor . Bu tasarıda, merkez bankalarının toplam 1,9 trilyon dolar tutarındaki varlıklarının acil durum kredisi için kullanılması hedefleniyor. Ayrıca bazı ülkelerin Çin ile swap anlaşmalarını detaylı şekilde değerlendirmesi, altın rezervlerini artırması gibi önlemler alındığı bildiriliyor .

Kindleberger Tuzağı: Dolardaki Güç Boşluğu ve Yükselen Altın Fiyatı

Ekonomist Charles Kindleberger’in üzerinde durduğu “rezerv para birimi gücünü kaybettiğinde ortaya çıkan boşluk” tezi (Kindleberger trap), şu an için karşılanabilecek seviyede görülse de, gelecekte risk taşıdığı uyarısı yapılıyor. Bu nedenle, Beyaz Saray’ın bu konuda net destek açıklamaları yapmaması veya Trump dönemi siyasi koşullara teslim olması halinde, swap endişelerinin artabileceği ve altın talebinin yükseleceği ifade ediliyor .