Barış Soydan-OVP: Sanki Seçim Ekonomisi Olmayacakmış Gibi

Paraanaliz’de geçen ay Merkez Bankası’nın yeni ve iddialı enflasyon programının sanki 2027 sonunda seçim olmayacakmış gibi hazırlandığını yazmıştım. Daha önce hep enflasyon tahminleri açıklayan ve tahmin olduğu için kendisini bağlamayan Merkez Bankası bu kez iddialı enflasyon hedefleri açıklamıştı ve “kontrol ufkunun” da 12 ila 24 ay olduğunu belirtmişti. Bu, 12-24 ay sonrasındaki hedefler için para politikasının bugünden ayarlanması, sapma ihtimali ortaya çıkması durumunda değiştirilmesi, gereğinde faiz indirimlerine ara verilmesi hatta artırım yapılması anlamına geliyordu. Önümüzdeki yıl sonu için yüzde 16, 2027 sonu için de yüzde 9 hedefleri konduğuna göre iki ihtimal vardı: Merkez Bankası ya bu hedeflerin seçimden bir yıl önce (Yani en geç 2026 sonu) rafa kalkacağını biliyordu ve mış gibi yapıyordu ya da (2027 sonu hedefi ciddiyse) seçim ekonomisi uygulanmayacaktı.

Güzel ve yalnız ülkemde ilk akla gelen seçenek elbette birincisi, yani Merkez Bankası’nın “2026’dan sonra kim öle kim kala” diye baktığı veya Keynes’in meşhur sözündeki gibi uzun vadede hepimiz öleceğiz, biz kısa vadeyi (2026 sonuna kadar olan dönemi) kurtaralım diye düşündüğü…

Lakin son dönemde siyaset tarafında arka arkaya yaşanan gelişmeler, büyükşehir belediyelerine yapılan operasyonlar, çok sayıda büyükşehir belediye başkanının tutuklanması, Kurultay Davası ile CHP’nin yönetimini değiştirme hazırlığı, benim aklıma karpuz kabuğunu düşürmüştü: Merkez Bankası ve ekonomi yönetimi seçim ekonomisi uygulanmayacağı varsayımıyla/bilgisiyle hareket ediyor olamaz mıydı? Öyle ya, eğer bir sonraki seçimler bundan öncekiler gibi kıran kıran yarışmacı ortamda geçmeyecekse seçim ekonomisine gerek var mıydı?

Dün açıklanan Orta Vadeli Program kuşkularımı daha da artırdı. OVP 2026 ve 2027 için daha önceki hedeflere göre daha düşük büyüme ve daha düşük cari açık öngörüyor. OVP hedefleri BloombergHT’nin hazırladığı grafiklerde şöyle yer aldı:

Kısacası OVP de 2026 sonunda seçim ekonomisi devreye girmeyecekmiş gibi hazırlanmış izlenimi veriyor. OVP’nin açıklandığı gün CHP’nin İstanbul il başkanlığına polis operasyonu düzenlenmesi ve 15 Eylül’deki Kurultay Davası’nda Özgür Özel yönetiminin görevden alınacağı beklentisinin iyice güçlenmesi bu kuşkumu daha da artırıyor.

“Çok paranoyaksın” diyeceksiniz. Cevap olarak ilk gençliğimi 12 Eylül Darbesi döneminde yaşadığımı ve Turgut Özal’ın iddialı 24 Ocak Programı’nı uzun süre seçim olmaması sayesinde uygulayabildiğini iyi hatırladığımı söyleyebilirim. Büyüdüğüm evdeki bankacılar 1970’lerdeki seçimsiz dönem olmasa Güney Kore’nin de Güney Kore olamayacağını söyleyip dururdu o yıllarda. (Dedem ve anneannem 12 Eylül’ü desteklemişti, babamın itirazı varsa bile işi gereği ekonomi tarafında işlerin rayında gittiğini söylüyordu, sıkıysa söylemesin.)

Belki de paranoyadır. Ama değilse, haklıysam, çok uzun sürecek bir sıkı para politikasına hazır olmanızda fayda var.