Türkiye 24 Yıl Sonra Yeniden Tarım Sayımına Başladı: Veriler Ne Kadar Güvenilir?

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2001 yılından sonra ilk kez bu yıl “Tarım Sayımı” uygulamasını başlattı. 24 yıl aradan sonra gerçekleştirilen sayım, tarımsal üretimin temel yapısal görünümünü yerleşim yeri bazında ortaya koyacak en kapsamlı veri kaynağı olacak.

Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) ile Avrupa İstatistik Ofisi’nin (EUROSTAT) tavsiyesi doğrultusunda, tarım sayımının yaklaşık on yılda bir yapılması gerekiyor. Türkiye’de bugüne kadar 1927, 1950, 1963, 1970, 1980, 1991 ve 2001 yıllarında olmak üzere toplam yedi kez genel tarım sayımı gerçekleştirildi.

TÜİK’in açıklamasına göre, bu yıl sahadan tam sayım ile başlanacak süreç yıl sonuna kadar devam edecek. İşletmeci, arazi, hayvan, alet ve makine varlığı gibi temel veriler tam sayım yoluyla toplanacak. İş gücü, hayvan barınakları, gübre yönetimi ve toprak yönetim uygulamaları ise örnekleme yöntemiyle belirlenecek. Elde edilen veriler Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) ve Çiftçi Kayıt Sistemi (ÇKS) ile karşılaştırılarak tutarlılık kontrolü yapılacak, idari kayıtlarda yer almayan tarım arazilerinin tespiti sağlanacak. Örnekleme çalışmalarının ise 2026’da tamamlanması, sonuçların aynı yılın ikinci yarısında kamuoyuyla paylaşılması planlanıyor.

Ziraat Mühendisleri Odası’ndan Eleştiri: “Verilere Güven Var mı?”

TMMOB’a bağlı Ziraat Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu Başkanı Baki Remzi Suiçmez, tarım sayımı uygulamasını değerlendirdi. Suiçmez, sayımın Atatürk döneminde başladığını ve 10 yılda bir yapılması gerekirken 2001’den beri yapılamadığını söyledi.

“Daha mera varlığı bile tam bilinmeden hayvancılıkla ilgili nasıl doğru planlama yapılabilir?” diyen Suiçmez, tarım planlaması için sağlıklı ve güncel verilere ihtiyaç olduğunu vurguladı. Sahadan gelen duyumlarda sayım için yeterli personelin olmadığı ve örnekleme yoluyla yapılacak güncellemelerin doğru sonuç vermeyeceği belirtildiğini aktardı.

“Mera varlığı resmi rakamlarda 14.6 milyon hektar görünürken, gerçek rakamın 12 milyon hektara düştüğü söyleniyor. Bu durumda 3 yıllık tarımsal planlamalar bile sağlıklı yapılamıyor, bazı illerde ilk yıl ürün değişikliğine gidildi” dedi.

Suiçmez, açıklanan enflasyon verilerine bile güvenin zayıf olduğu bir ortamda TÜİK’in sahadan hangi personelle veri toplayacağı sorusunu da yöneltti. “Yıllardır sayım yapılmıyor çünkü tarımın geldiği gerçek durum ortaya çıkacak. Tarımdaki başarı hikayeleri ile örtüşmeyecek” ifadelerini kullandı.

“Eğer sayım sadece kağıt üzerinde, örnekleme yoluyla yapılırsa doğru sonuçlar çıkmaz. Şu anda hayvan varlığı, mera büyüklükleri gibi verilerde ciddi çelişkiler var. Yoksa bu rakamlar tekrar mı makyajlanacak? Sonuçları merakla bekliyoruz” diye konuştu.