BYD Yatırımı Meclis Gündeminde: Manisa’daki Fabrika Nerede Kaldı?

OSD Başkanı Eroldu’dan Çinli Devlere Mesaj: “Ne Yapmak İstiyorlar, Açıklasınlar”

Türkiye otomotiv sektörü Çinli üreticilerin yatırım vaatlerini mercek altına alıyor. Otomotiv Sanayii Derneği (OSD) Başkanı Cengiz Eroldu, Çinli otomotiv devi BYD’nin geçen yıl Temmuz ayında duyurduğu 1 milyar dolarlık Manisa yatırımıyla ilgili önemli açıklamalarda bulundu.

“Geçen sene Temmuz, bu sene Temmuz… Manisa’ya baktığımızda herhangi bir faaliyet yok. Kendilerinin açıklama yapması gerekiyor” diyen Eroldu, Chery’nin Samsun’daki olası yatırımını da değerlendirerek “İnşallah gerçekleşir, otomotiv sanayi olarak biz her yeni yatırımı destekliyoruz. 2.2 milyon adet olan üretim kapasitemizi 3 milyona çıkarmak istiyoruz” dedi.

BYD Yatırımı Gecikti mi?

BYD’nin Türkiye’de kuracağı 1 milyar dolarlık fabrika uzun süredir kamuoyunda merakla bekleniyor. CNBC-e’nin ulaştığı resmi kaynaklar ise herhangi bir gecikme olmadığını, hem BYD hem de Chery’nin yatırım süreçlerinin planlandığı gibi ilerlediğini bildirdi.

Ancak sahadaki durgunluk kafaları karıştırıyor. Verilen teşviklere rağmen Manisa’da fabrikanın inşasına dair somut bir ilerleme gözlemlenmemesi soru işaretlerini artırdı.

Meclis’e Soru Önergesi: “Vergi Avantajı Var, Yatırım Yok”

Bağımsız Balıkesir Milletvekili Burak Dalgın, 18 Temmuz 2025 tarihinde Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır’a sunduğu yazılı soru önergesiyle konuyu TBMM gündemine taşıdı. Dalgın, sosyal medya üzerinden yaptığı paylaşımda şu ifadeleri kullandı:

“BYD, Manisa’da fabrika kurma sözü vererek ithal araçlara uygulanan ek gümrük vergisinden muaf tutuldu. Ancak pazar payını ciddi şekilde artıran şirketin fabrika yatırımı ne aşamada?”

Satışlar Patladı, Yatırım Hâlâ Bekleniyor

Milletvekili Dalgın’ın vurguladığı gibi BYD, 2024’te Türkiye’ye ithal ettiği araçlara uygulanan yüzde 40’lık ek gümrük vergisinden muaf tutuldu. Bu teşvik, Manisa’da üretim tesisi kurulması şartına bağlanmıştı.

Ancak aradan geçen bir yıldan uzun sürede herhangi bir şantiye hareketi görülmedi. Buna karşılık, BYD Türkiye pazarında ciddi bir büyüme yaşadı. 2025’in ilk 6 ayında 25 binin üzerinde araç satan marka, satışlarını geçen yıla göre %784 oranında artırdı.

Bakanlığa Yöneltilen Sorular

Milletvekili Dalgın, Bakan Kacır’a sunduğu soru önergesinde şu konulara açıklık getirilmesini talep etti:

• BYD’nin Manisa’daki yatırımında hangi aşamaya gelindi? Fabrika ne zaman faaliyete geçecek?

• Gümrük vergisi muafiyetleri, üretim ve istihdam taahhütlerine bağlı mı?

• Yatırımın hayata geçmemesi halinde kullanılmak üzere alınan teminatlar var mı? Bunlar nakde çevrilebilir mi?

• BYD’nin Türkiye’de elde ettiği vergi avantajının piyasa rekabetine etkisi ne düzeyde?

• Şirketin Macaristan’daki yatırımı ile kıyaslandığında Türkiye’deki niyeti ne ölçüde ciddi?

Haksız Rekabet Tartışmaları Büyüyor

BYD’nin aldığı teşviklere rağmen fabrika yatırımını hayata geçirmemesi, rakip otomobil markaları arasında rahatsızlığa neden oldu. Bazı sektör temsilcileri, bunun haksız rekabet yarattığını savunurken, konuya ilişkin Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın vereceği yanıt merakla bekleniyor.

Çeşitli basın kaynakları

Atilla Yeşilada ve Güldem Atabay tarafından kaleme alınan özel raporlarımıza abone olmak ister misiniz? Raporlarımız kurumsal müşterilere yöneliktir. Abonelik ücretlidir. Koşulları öğrenmek için bize e-mail atın: [email protected]