Bakır piyasasında panik ve coşku elele

Trump’tan Bakıra Şok Tarife: Fiyatlar Rekor Kırdı, Piyasalar Sarsıldı

ABD Başkanı Donald Trump’ın bakır ithalatına %50 oranında gümrük vergisi uygulayacağını açıklaması, küresel emtia piyasalarında büyük dalgalanmaya yol açtı.

ABD Başkanı Donald Trump, bakır ithalatına uygulanacak yeni tarifelerin oranını %50’ye çıkaracaklarını duyurarak hem New York’ta bakır vadeli işlemlerinde rekor yükselişe hem de Londra Metal Borsası’nda (LME) fiyat düşüşlerine neden oldu. Açıklama, Trump’ın gazetecilere yaptığı plansız bir konuşma sırasında geldi ve piyasalar üzerinde ani ve güçlü etkiler yarattı.

“Bakır Eve Dönmeli” Sloganı Gerçeğe Dönüşüyor

Trump’ın Şubat ayında “Bakır artık eve dönmeli” diyerek işaret ettiği ithalat kısıtlamaları, artık uygulamaya geçme aşamasına geldi. O tarihten bu yana küresel bakır tedarikçileri, tarife yürürlüğe girmeden önce ABD’ye rekor düzeyde sevkiyat yaparak önlem almaya çalıştı.

Yeni %50’lik tarife oranı, bu ticaret akışının sonlanmasına yol açacak gibi görünüyor. Ancak belirsizlik hâlâ sürüyor; tarifelerin hangi ürünleri kapsayacağı ve bazı büyük üreticilere (örneğin Şili) istisna tanınıp tanınmayacağı bilinmiyor.

ABD’de Sanayi İçin Yeni Bir Maliyet Kalemi

ABD’de bakır, enerji, inşaat, otomotiv ve veri merkezleri dahil pek çok sektörde kritik hammadde konumunda. Bu nedenle ithalata getirilecek %50’lik tarife, üretim maliyetlerini artırabilir ve sanayinin rekabet gücünü zayıflatabilir.

Jefferies analistleri, “ABD’nin kendi maden ve rafineri kapasitesi, iç talebi karşılamaya yetmiyor. Bu yüzden ithalat tarifesi, ABD’de bakır fiyatlarını diğer bölgelere kıyasla daha pahalı hale getirecek,” ifadelerini kullandı.

Macquarie Emtia Stratejisi Başkanı Marcus Garvey ise tarifelerin etkisinin büyük ölçüde ayrıntılara bağlı olduğunu belirterek, “Oran kadar, hangi bakır türlerine uygulanacağı ve herhangi bir geçiş süresi olup olmayacağı belirleyici olacak,” dedi.

Bakırda Tarihi Fiyat Hareketleri

Trump’ın açıklamasının ardından New York COMEX’te bakır fiyatları %17 artışla tüm zamanların en yüksek seviyesine ulaştı. Ancak ertesi gün %4’ün üzerinde bir düşüşle dengelendi. LME’de ise fiyatlar %2,4’e kadar geriledikten sonra 9.653 dolar/ton seviyesinde işlem gördü.

New York ile LME arasındaki fiyat farkı, tarihte ilk kez %25’e ulaşarak, ABD piyasasında oluşan primli fiyat yapısını ve arz endişesini gözler önüne serdi.

Trump’ın Sanayi Politikası ve Fed Baskısı Çakışıyor

Trump yönetimi, ABD içinde madenciliği ve metal işleme faaliyetlerini artırmayı hedeflerken, aynı zamanda Federal Reserve (Fed) üzerinde faiz indirimi baskısı kurmaya devam ediyor. Ancak ithalat tarifeleri gibi maliyet artırıcı adımlar, Fed’in enflasyonla mücadele politikasını karmaşık hale getirebilir.

Uzmanlara göre bu ikilem, Trump’ın “ABD’de üretimi canlandırma” hedefi ile gerçek ekonomik etkiler arasında çelişki yaratıyor.

İstisnalar ve Uygulama Takvimi Belirsiz

Ticaret Bakanı Howard Lutnick, Trump’ın sözlerini detaylandırarak, tarifelerin Temmuz sonunda ya da en geç 1 Ağustos’ta yürürlüğe gireceğini belirtti. Ancak hangi bakır ürünlerinin kapsama alınacağı ya da hangi ülkelere muafiyet tanınacağına dair herhangi bir bilgi paylaşılmadı.

Birçok analist, tarifelerin %25 seviyesinde kalmasını beklerken, %50’lik oran piyasalarda şok etkisi yarattı. Bu nedenle istisna listeleri ve geçiş süreci gibi detayların önemi daha da arttı.

Küresel Arz Talep Dengesi Zorlanıyor

Önümüzdeki 10 yıl içinde küresel bakır talebinin artması bekleniyor. Elektrikli araçlar, yenilenebilir enerji projeleri, veri merkezleri ve elektrik altyapıları gibi alanlarda bakır ihtiyacı hızla büyüyor. Ancak mevcut üretim kapasitesi bu talebi karşılamaya yeterli değil.

Morgan Stanley’e göre ABD’nin net bakır ithalatı toplam talebin %36’sını oluşturuyor. Jefferies, “ABD’nin tamamen kendine yeterli bir üretim yapısına kavuşması, en az 10 yıllık bir sürece ihtiyaç duyar. Bu süre zarfında ithalat kaçınılmaz kalacak,” değerlendirmesini yaptı.

Özet ve Beklentiler

Trump’ın açıkladığı %50’lik bakır tarifesi, yalnızca kısa vadeli fiyat hareketleriyle değil, aynı zamanda küresel ticaret dengeleri ve ABD sanayi politikaları üzerindeki etkileriyle de gündemde kalacak gibi görünüyor. Piyasalar uygulama detaylarını beklerken, bakırda dalgalı seyrin devam etmesi öngörülüyor.

Yatırımcıların gözü şimdi Trump yönetiminin tarifeleri hangi ürün gruplarına nasıl uygulayacağı ve büyük üretici ülkeler için özel düzenlemeler getirip getirmeyeceğinde olacak.

Kaynak: Bloomberg

Atilla Yeşilada ve Güldem Atabay tarafından kaleme alınan özel raporlarımıza abone olmak ister misiniz? Raporlarımız kurumsal müşterilere yöneliktir. Abonelik ücretlidir. Koşulları öğrenmek için bize e-mail atın: [email protected]