Hedge fonlar emtiaya yöneliyor: Fiziksel piyasalarda yeni getiri arayışı

Küresel hedge fonlar ve büyük trading şirketleri, hisse senedi ve tahvil piyasalarında getirilerin sıkıştığı bir dönemde, yeni kazanç alanı olarak emtia piyasalarına yöneliyor. Ancak bu kez yalnızca finansal türevlerle değil, doğrudan petrol, doğalgaz ve elektrik gibi fiziksel emtia piyasalarında pozisyon alıyorlar. Bu hamle, yüksek getiri potansiyeli kadar ciddi riskleri de beraberinde getiriyor.

---

Küresel piyasalarda volatilitenin azalması ve geleneksel varlık sınıflarında getirilerin sınırlanması, hedge fonları yeni kazanç alanları aramaya zorluyor. Bu arayışın son adresi ise fiziksel emtia piyasaları oldu. Financial Times’ın haberine göre, Balyasny, Jain Global ve Qube gibi büyük hedge fonlar ile Jane Street gibi dev işlem firmaları, enerji ve emtia piyasalarında doğrudan fiziksel varlıklara dayalı işlemleri hızla artırıyor.

Bu eğilim, emtia ticaretinde onlarca yıllık deneyime sahip Trafigura ve Vitol gibi dev ticaret evlerinin hâkimiyetine yeni oyuncuların meydan okuması anlamına geliyor.

Türevden fiziğe geçiş

Finansal kurumlar uzun süredir elektrik, doğalgaz ve petrol kontratları üzerinden işlem yapıyor. Ancak son dönemde hedge fonlar, yalnızca fiyat hareketlerine bahis oynamakla yetinmeyip, emtianın bizzat kendisine temas eden faaliyetlere yöneliyor.

Bu kapsamda yapılan işlemler arasında:

• Doğalgaz boru hatlarında taşıma haklarının satın alınması

• Ham petrol için depolama kapasitesi kiralanması

• Elektriğin batarya sistemlerinde depolanarak talebin zirve yaptığı saatlerde satılması

yer alıyor. Bu tür işlemler, yatırımcılara yalnızca kazanç değil, aynı zamanda benzersiz bir bilgi avantajı da sağlıyor.

“Bir bilgi altına hücumu yaşanıyor”

Enerji ve sanayi odaklı hedge fonu Gallo Partners’ın yatırım direktörü Michael Alfaro, yaşanan süreci şöyle tanımlıyor:

“Bu tam anlamıyla bir bilgi altına hücumu. Fiziksel emtia ticareti yaptığınızda, ekonomik değişimleri resmi veriler açıklanmadan önce hissetmeye başlıyorsunuz.”

Alfaro’ya göre, piyasanın nabzını tutan bu erken sinyaller, hedge fonlara klasik finansal araçlarla elde edilemeyecek bir öngörü kazandırıyor.

Balyasny, Jain ve Qube sahaya iniyor

Çok yönlü hedge fonlardan Balyasny, Avrupa’daki elektrik ticareti ekiplerini büyütürken, Centrica ve Norlys gibi enerji şirketlerinden deneyimli isimleri transfer etti. Fon ayrıca doğalgaz ticaretine de ağırlık vermeye başladı.

Jain Global, bu yıl doğalgaz hizmetleri alanında faaliyet gösteren Anahau Energy’yi satın alarak fiziksel doğalgaz ticaretine doğrudan girdi.

Nicel (quant) fon Qube, Avrupa elektrik piyasalarına bağlı kuruluşu Volta aracılığıyla adım attı. Volta, ABD’nin altı eyaletini kapsayan fiziksel elektrik piyasası kurallarını şekillendiren NEPOOL adlı danışma grubuna üyelik için başvurdu. LinkedIn verilerine göre, Qube 2024’ten bu yana en az dokuz doğalgaz ve elektrik trader’ını kadrosuna kattı.

Dev kârlar iştah kabarttı

Bu yönelimin arkasında, emtia ticaretinde elde edilen olağanüstü kârlar yatıyor. Özellikle Trafigura ve Vitol gibi ticaret devlerinin son yıllarda açıkladığı rekor kazançlar, hedge fonlar için güçlü bir motivasyon oluşturdu.

Ayrıca Citadel, 2022’de Avrupa’da doğalgaz fiyatlarının sert dalgalandığı dönemde devasa getiriler elde etti. Rusya’nın Ukrayna’yı işgaliyle tetiklenen enerji krizi, doğru pozisyon alan yatırımcılar için tarihi fırsatlar yarattı.

Citadel sahada agresif büyüyor

Citadel, uzun süredir enerji varlıklarına yatırım yaparak ticaret faaliyetlerini destekliyordu. Ancak 2025’te bu alandaki hamlelerini hızlandırdı.

• Mart ayında Louisiana’daki Paloma doğalgaz sahasında 1,2 milyar dolarlık varlık satın aldı.

• Ekim ayında Alman enerji trader’ı FlexPower’ı bünyesine kattı.

• Citadel’e bağlı Apex Natural Gas, Texas’taki Haynesville havzasında iki ayrı işlemle doğalgaz varlıkları satın almak üzere anlaşmaya vardı.

Bu yatırımlar, hedge fonların yalnızca finansal değil, operasyonel oyunculara dönüşme eğilimini de gösteriyor.

2022 gibi bir yıl kolay gelmez

Buna karşın, 2025 emtia piyasaları açısından 2022’ye kıyasla oldukça sakin geçti. Petrol ve doğalgaz fiyatları dar bantta hareket etti.

Dünyanın en büyük varlık yöneticilerinden birinde çalışan bir hedge fon tahsis yöneticisi durumu şöyle özetliyor:

“Emtiada her zaman ya şölen vardır ya da kıtlık. Arası nadiren olur.”

Fiziksel emtia: Yeni bir getiri kanalı mı?

Büyük hedge fonlar için fiziksel emtia, portföy çeşitlendirmesi açısından ayrı bir getiri kanalı anlamına geliyor. Düşük getirili dönemler can sıkıcı olsa da, 2022 gibi aşırı volatil yıllarda elde edilen kazanç potansiyeli bu riski cazip kılıyor.

Özellikle elektrik piyasalarında, gelişmiş hava tahminleri ve tüketim verileri sayesinde talep patlamalarını önceden öngörmek mümkün olabiliyor.

Bir büyük hedge fon yöneticisine göre, fiziksel elektrik ticareti bu nedenle fonlar için “tatlı nokta” haline gelmiş durumda.

Bataryalar yeni petrol depoları mı?

New York merkezli Pentathlon Investments’ın ortağı Ilia Bouchouev, hedge fonların çoğunlukla bataryaları doğrudan satın almak yerine, kiralama ve opsiyonlu sözleşmeler yoluyla pozisyon aldığını söylüyor:

“Bu, onlarca yıldır petrol depolamada kullanılan modele çok benziyor. Bataryalar, depolamanın yeni versiyonu.”

Ama riskler de büyük

Ancak fiziksel emtia ticareti, hedge fonlar için alışılmadık riskler barındırıyor. 2000’li yılların ortasında Amaranth fonunun, doğalgaz işlemleri nedeniyle çöküşü hâlâ hafızalarda. Fon, yatırımcı sermayesinin %35’ini kaybetmişti.

Bir büyük nicel hedge fon yöneticisi ise şu soruyu soruyor:

“Vitol, Trafigura, Gunvor gibi devlerle ya da BP ve Shell gibi şirketlerle nasıl rekabet edecekler?”

Bu şirketlerin yalnızca büyük bilançolara değil, taşımadan rafinaja kadar uzanan tüm lojistik zinciri kontrol ettiklerine dikkat çekiyor.

Kaynak:  FT

Atilla Yeşilada ve Güldem Atabay tarafından kaleme alınan özel raporlarımıza abone olmak ister misiniz? Raporlarımız kurumsal müşterilere yöneliktir. Abonelik ücretlidir. Koşulları öğrenmek için bize e-mail atın: [email protected]