Gündem
Ukrayna Saldırısı Rusya’nın Novorossiysk Petrol İhracatını Durdurdu: Küresel Arzın %2’si Tehlikede
Rusya’nın Karadeniz kıyısındaki Novorossiysk limanına düzenlenen füze ve drone saldırısı, ülkenin petrol ihracatını geçici olarak durdurdu. Küresel arzın yaklaşık %2’sine denk gelen bu kesinti, petrol fiyatlarını sert yükseltti.
Rusya’nın Karadeniz kıyısındaki Novorossiysk limanına düzenlenen füze ve drone saldırısı, ülkenin petrol ihracatını geçici olarak durdurdu. Küresel arzın yaklaşık %2’sine denk gelen bu kesinti, petrol fiyatlarını sert yükseltti.
Ukrayna ordusunun Cuma sabahı düzenlediği geniş çaplı saldırı, Rusya’nın Karadeniz’deki en önemli petrol çıkış noktası olan Novorossiysk limanında ihracat faaliyetlerinin geçici olarak durmasına yol açtı.
Endüstri kaynaklarına göre, 2,2 milyon varil/gün (küresel arzın yaklaşık %2’si) seviyesindeki akış kesildi.
Saldırı, son aylarda Rus enerji altyapısına yönelik en büyük Ukrayna operasyonlarından biri olarak değerlendiriliyor.
Kiev yönetimi, Ağustos’tan bu yana Rus petrol rafinerileri ve ihracat terminallerini hedef alarak Moskova’nın savaş finansman kapasitesini azaltmayı amaçlıyor.
Petrol fiyatları saldırı sonrası hızla yükseldi
Haberlere paralel olarak, küresel enerji piyasalarında Brent petrolü %1,4 artışla 63,88 dolar/varil, WTI ise %1,5 yükselişle 59,57 dolar/varil seviyesine çıktı.
Analistler, arz şokunun kısa vadede küresel fiyatları yukarı yönlü baskılayabileceği uyarısında bulunuyor.
Vanda Insights CEO’su Vandana Hari, “Novorossiysk’teki yangın ve hasar raporları fiyatlarda anında yankı buldu. Piyasa, bu saldırının zincirleme etkisinden endişe ediyor,” dedi.
Ukrayna: “Askeri ve ekonomik kapasiteyi hedef aldık”
Ukrayna Genelkurmay Başkanlığı, saldırının Neptune seyir füzeleri ve çeşitli tipte saldırı dronlarıyla gerçekleştirildiğini açıkladı.
Açıklamada, “Amaç, Rus saldırganın askeri ve ekonomik kapasitesini zayıflatmak” ifadeleri yer aldı.
Kiev ayrıca Saratov bölgesindeki bir rafineri ile Engels kentindeki yakıt depolama tesisini de vurduğunu duyurdu.
Ukrayna kaynakları, saldırıda bir S-400 hava savunma sistemi ve füze deposunun da imha edildiğini ileri sürdü.
Reuters bu bilgileri bağımsız kaynaklardan doğrulayamadı.
Novorossiysk’te büyük hasar: İki iskele devre dışı
Sanayi kaynakları, Sheskharis terminalinde iki ana petrol iskelesinin (1 ve 1A) ciddi hasar gördüğünü bildirdi.
Bu iskeleler, 40 bin ve 140 bin ton kapasiteli tankerlerin yükleme yaptığı tesisler olarak biliniyor.
Saldırıda Sierra Leone bayraklı Arlan tankeri de hasar aldı; üç mürettebat yaralandı.
Krasnodar Valisi Veniamin Kondratyev, “Novorossiysk en ağır darbeyi aldı. 170 kişi ve 50 araç gece boyunca yangınları söndürmek için çalıştı,” dedi.
Vali, yangının kısa sürede kontrol altına alındığını ancak limandaki bazı kıyı yapılarının da zarar gördüğünü belirtti.
Transneft ve CPC sevkiyatları geçici olarak durdu
Rus petrol boru hattı devi Transneft, saldırının ardından Novorossiysk’e olan sevkiyatlarını durdurduğunu açıkladı.
Şirket olayla ilgili detaylı yorum yapmadı.
Hazar Boru Hattı Konsorsiyumu (CPC) da kısa süreliğine Yuzhnaya Ozereevka terminalindeki yüklemelere ara verdi.
Alarm kaldırıldıktan sonra operasyonlar yeniden başladı.
Konsorsiyumun bu terminalden Kasım ayında günde 1,45 milyon varil petrol ihraç etmeyi planladığı bildirildi.
Tahıl ve konteyner terminalleri de etkilendi
Rus haber ajansı Interfax, düşen drone parçalarının NKHP tahıl terminaline isabet ettiğini, ancak tesisin normal faaliyetlerine devam ettiğini duyurdu.
Nakliye grubu Delo, benzer şekilde konteyner terminaline drone enkazı düştüğünü ancak operasyonların kesintisiz sürdüğünü bildirdi.
İngiliz deniz güvenliği firması Ambrey, bir vincin ve bazı konteynerlerin hasar gördüğünü, ancak mürettebatın güvenli bölgeye sığınarak zarar görmediğini açıkladı.
Rusya’nın enerji omurgasına sistematik saldırı
Novorossiysk saldırısı, Ukrayna’nın 2025 boyunca sürdürdüğü enerji altyapısını hedef alan stratejik saldırılar zincirinin bir parçası.
Yıl başından bu yana Baltık ve Karadeniz limanları, Transneft boru hattı sistemi ve çok sayıda rafineri benzer saldırılara uğradı.
Kiev yönetimi bu stratejiyle, Rusya’nın savaş ekonomisini zayıflatmayı ve enerji gelirlerinde kalıcı bir daralma yaratmayı amaçlıyor.
Bu çerçevede ABD’nin geçtiğimiz ay Lukoil ve Rosneft şirketlerine uyguladığı yeni yaptırımlar da etkili oldu.
Washington, 21 Kasım’dan itibaren bu şirketlerle yapılan ticari işlemleri yasakladı.
Trump yönetimi, “Rus petrol gelirlerini azaltarak savaş finansmanını kesmeyi” hedefliyor.
Jeopolitik riskler fiyatları yukarı çekiyor
Uzmanlara göre, bu tür saldırıların enerji arz zincirinde ani kesintilere yol açması, petrol fiyatlarının kısa vadede 65 dolar/varil bandının üzerine tırmanmasına neden olabilir.
Brent petrolü haftayı %2’nin üzerinde yükselişle kapatırken, yıl genelinde %12 değer kazancı ile ilerliyor.
Uluslararası Enerji Ajansı (IEA), geçen hafta yayımladığı raporda küresel petrol talebinin 2050’ye kadar artmaya devam edeceğini ve 2035’te 105 milyon varil/gün, 2050’de ise 113 milyon varil/gün seviyesine ulaşacağını öngördü.
Ancak kısa vadede piyasalar, savaş, yaptırımlar ve tedarik zinciri riskleri nedeniyle volatil kalmaya devam ediyor.
OPEC+ üretimi artırdı ama arz baskısı devam ediyor
OPEC+ ülkeleri, Aralık ayında 137 bin varil/günlük yeni bir üretim artışı konusunda anlaştı.
Bu, yıl içinde dokuzuncu artış oldu.
Ancak grup, Ocak–Mart döneminde üretim artışlarını duraklatmayı planlıyor.
Enerji analistleri, OPEC+’ın kontrollü üretim politikası ile Rusya’daki arz kesintilerinin birleşmesinin fiyatlar üzerinde yukarı yönlü baskıyı artıracağını söylüyor.
Atilla Yeşilada ve Güldem Atabay tarafından kaleme alınan özel raporlarımıza abone olmak ister misiniz? Raporlarımız kurumsal müşterilere yöneliktir. Abonelik ücretlidir. Koşulları öğrenmek için bize e-mail atın: [email protected]
