Türkiye, Suriye’nin Yeniden İnşasında Başrolde: Katar’ın 7 Milyar Dolarlık Enerji Hamlesine Türk Desteği

Katar öncülüğünde Suriye’de başlatılan 7 milyar dolarlık dev enerji yatırımı, sadece savaş yorgunu ülke için değil, Türkiye için de önemli ekonomik fırsatlar sunuyor. ABD’nin Şam’a yönelik yaptırımları kaldırmasının ardından, Türk firmaları Suriye’de yeniden inşa sürecinin en önemli oyuncularından biri olmaya hazırlanıyor.

Suriye Enerji Bakanlığı’nın açıklamasına göre, Katar liderliğindeki konsorsiyumun inşa edeceği dört doğalgaz çevrim santrali ve bir güneş enerjisi santralinin tam kapasiteyle faaliyete geçmesi üç yılı bulacak. Ancak bu yatırımların fayda sağlayabilmesi için ilk şart, ülkedeki elektrik iletim şebekesinin yeniden işler hale getirilmesi.

Türkiye’nin Rolü Güçleniyor

Türk şirketleri, Suriye’deki enerji, inşaat ve altyapı ihaleleriyle yakından ilgileniyor. Kalyon GES Enerji Yatırımları ve Cengiz Enerji, Katar ve ABD’li firmalarla birlikte Suriye’nin elektrik şebekesinin genişletilmesi projelerinde yer alıyor. Ayrıca Ziraat Bankası, koşullar uygun hale geldiğinde Suriye bankacılık sektörüne destek vermeye hazırlanıyor.

Türkiye’nin Suriye’ye yaptığı ihracat 2025’in ilk dört ayında bir önceki yıla göre yüzde 37 artarken, makine ihracatı üçe katlandı, seramik ve cam ürünlerinde ise yüzde 73 artış kaydedildi. Türk çimento üreticileri de büyük projelere finansman sağlandığı takdirde devrede olacaklarını belirtiyor.

Güvenlik ve Elektrik Hattı En Büyük Engeller

Ancak Suriye’nin karşı karşıya olduğu en büyük sorun, elektrik iletim altyapısının neredeyse çökme noktasında olması. Bakanlığa göre, ülke genelinde trafo istasyonlarının ve iletim kulelerinin üçte ikisi ya tamamen kullanılamaz durumda ya da ciddi onarıma ihtiyaç duyuyor. Bu altyapı sorununu çözmek için gereken kaynak 5,5 milyar dolar; devletin ise bu kaynağı sağlama imkânı yok.

Hükümet, özel sektörle yapılacak ortaklıklar aracılığıyla iletim hatlarının onarılmasını hedefliyor. Bu modelle şirketler tüketiciye elektrik satabilecek ve yatırımlarını amorti edebilecekler.

Ancak yaygın yağmalama, silahlı grupların kontrolündeki bölgelerde yürütülecek projeler için ciddi risk oluşturuyor. İletim hatlarının onarımını yöneten yetkililer, çoğu zaman silahlı hırsızların kablo ve iletim kulelerini sökerek bakır ve alüminyum parçalarını sattıklarını ifade ediyor. Sadece Suriye’nin güneyinde son aylarda 130 ton yüksek gerilim alüminyum kablosu çalındı.

Türk Firmalar Hesaplı Risk Alıyor

İstanbul merkezli Formul Plastik’in yöneticisi Ömer Hot, Reuters’a verdiği demeçte, “Yaptırımların kalkması söylentiydi ama Trump’ın açıklamasıyla her şey değişti,” dedi. Şirketi, Suriye’den ilk plastik siparişlerini aldı bile.

Türk tekstil üreticisi Kipaş’ın yönetim kurulu üyesi Ahmet Öksüz ise, Suriye’nin düşük üretim maliyetlerinin cazip olduğunu belirtiyor ancak güvenli organize sanayi bölgeleri kurulması gerektiğini vurguluyor.

Suriye Ekonomisinin Uzun Yolculuğu

Dünya Bankası ve BM tahminlerine göre, Suriye’nin savaş öncesi ekonomik seviyeye geri dönmesi 50 yılı bulabilir. Savaş sonrası milli gelir 9 milyar dolara kadar düşerken, nüfusun yüzde 90’ı yoksulluk sınırının altında yaşıyor. Ülkenin yeniden yapılanması için ihtiyaç duyulan finansman 400 milyar ile 1 trilyon dolar arasında hesaplanıyor.

Bu ortamda Türkiye, hem sınır ötesi ticarette hem de yatırımda Suriye için kilit ortak haline geliyor. Türkiye’nin doğal gaz tedariki, inşaat malzemeleri ihracatı ve teknik bilgi birikimi, Şam yönetiminin ayağa kalkmasında belirleyici olacak.

Sonuç: Türkiye İçin Jeostratejik ve Ekonomik Kazanım

Trump’ın yaptırımları kaldırma kararı sonrası başlayan uluslararası yatırım dalgası, Türkiye için hem ekonomik fırsat hem de jeostratejik kazanç anlamına geliyor. Türk firmaları, yeniden yapılanmanın sadece yüklenicisi değil, yön vericisi konumunda olmayı hedefliyor.

Katar’ın 7 milyar dolarlık enerji planıyla Suriye yeniden yapılanma sürecine girerken, Türkiye bölgedeki altyapı yatırımlarında ana oyuncu konumuna yükseliyor. Türk firmaları için büyük fırsatlar doğarken, güvenlik ve şebeke sorunları süreci zorluyor.