TRUMP-ERDOĞAN GÖRÜŞMESİ 5 GÜN SONRA: ACABA TÜRKİYE’YE KAÇA PATLAYACAK?

Cumhurbaşkanı Erdoğan, ABD Başkanı Donald Trump ile 25 Eylül’de Washington’da görüşeceğini açıkladı. Erdoğan’ın paylaşımı öncesinde Trump da görüşmede Boeing uçaklarının büyük ölçekli alımı, F-16 anlaşması ve olumlu sonuçlanması beklenen F-35 müzakerelerinin ele alınacağını ifade etti.

Fakat görüşmenin olacağı biraz tuhaf biçimde ortaya çıkmıştı. CHP Genel Başkanı Özgür Özel konuyu bir nevi “ifşa” biçiminde gündeme getirmiş ve Erdoğan’ın Dolmabahçe’de Trump’ın oğlu ile gizlice görüştüğünü duyurmuştu. Özel bu görüşmeyi Filistin davası özelinde eleştirirken aynı zamanda Erdoğan’ın Trump’tan randevu alabilmek için Türkiye’nin Boeing firmasından çok sayıda uçak alma sözü verdiğini iddia etmişti.

AKP’ye yakın kaynaklar Trump’ın oğlu ile Erdoğan görüşmesini inkar etmedi ancak bunun sadece bir “nezaket ziyareti” olduğunu öne sürdüler.

Fakat görüşmenin bir nezaket ziyaretinden öte olduğu bizzat Trump’ın sosyal medya açıklamasıyla ortaya çıktı. Trump Erdoğan’la görüşeceğini ve bu görüşmede hem F-16 meselesi, hem F-35 meselesi hem de Boeing alımları meselesini açıkladı. Bunun üzerine Cumhurbaşkanı Erdoğan da bir sosyal medya açıklamasıyla Trump’la görüşeceğini duyurdu

ÖZGÜR ÖZEL NE DEMİŞTİ?

Görüşmenin olacağını ilk dile getiren CHP genel başkanı Özgür Özel idi. Özel, Manisa’nın Turgutlu ilçesinde toplu açılış töreninde yaptığı konuşmada şöyle söylemişti:

“(Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan) Trump’ın oğluna diyor ki, ‘Bana bir randevu ayarlarsanız, Trump’la canlı yayında bütün dünyanın gözünün önünde Amerika’dan 300 tane Boeing uçağı almanın siparişinin sözünü veriyorum.’ Bu şartla görüşme ayarlamaya çalışıyorlar” dedi.

“Görüşmeyi inkar edemediyse bunu da inkar edemez. Erdoğan, Trump’ın oğluna diyor ki, “bana bir randevu ayarlarsanız, Trump’la canlı yayında bütün dünyanın gözünün önünde Amerika’dan 300 tane Boeing uçağı almanın siparişinin sözünü veriyorum.” Bu şartla görüşme ayarlamaya çalışıyorlar. Filistin’i yalnız bırakan, iktidarı için Trump’la anlaşan, Trump’tan aldığı icazetle 19 Mart darbesini yapan Erdoğan’ı kınıyorum ve bir an önce bu görüşmeye açıklık getirmeye davet ediyorum.”

Özel aynı zamanda bu görüşmeyi Filistin meselesi üzerinden de eleştirmişti:

“Bir kere bunu niye yapıyor? İsrail yanarken, İsrail’i yaktıran… Örneğin dün Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nde 14’e birle İsrail’e karşı Filistin’i destekleyen karar alındı, o kararı Trump veto etti. Bu Trump’ın oğluyla gitmiş İstanbul’da gizli görüşme yapmış. Ve o görüşmede Amerika’daki seyahati sırasında Trump’tan randevu istemiş. Trump‘ın oğlu demiş ki, ‘O günlerde olmaz, ayın 30’unda olsun. Git bir hafta sonra gel.’ O ‘Bir hafta sonra olmaz, 8 – 9 Ekim’de olsun.’ Ama karşılığında bir şey istiyorlar. Ya bizim bu Trump’tan isteyeceğimiz bir tek şey olabilir. Bir tek şey. İsrail Filistin’deki katliamı durdursun, buna yüz verme, buna yol verme. Mani ol buna.”

TRUMP VE  ERDOĞAN’IN AÇIKLAMALARI

Özel’in bu konuşmalarının ardından AKP’ye yakın çevreler Trump’ın oğlu ile olan konuşmayı inkar etmemiş ama bunun bir “nezaket ziyareti”nden ibaret olduğunu öne sürmüşlerdi.

Ne var ki bütün bunların ardından Trump’ın sosyal medya açıklaması geldi. Trump sosyal medya mesajında şöyle yazmıştı:

“25 Eylül’de Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ı Beyaz Saray’da ağırlamaktan memnuniyet duyuyorum. Cumhurbaşkanı ile, Boeing uçaklarının büyük ölçekli satışı, önemli bir F-16 anlaşması ve olumlu sonuçlanmasını beklediğimiz F-35 görüşmelerinin devamı dâhil olmak üzere birçok Ticaret ve Askerî anlaşma üzerinde çalışıyoruz. Cumhurbaşkanı Erdoğan ile her zaman çok iyi bir ilişkim olmuştur.”

Böylece Özgür Özel’in iddiaları doğrulanmış oldu.

Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan ile ABD Başkanı Donald Trump, telefonda görüştüğü de duyuruldu.

Ve Erdoğan’ın gece yarısı sosyal medya açıklaması geldi: “Değerli mevkidaşım ve dostum ABD Başkanı Sayın Donald Trump ile Beyaz Saray’da yapacağımız görüşmede, kapsamlı stratejik ilişkilere sahip olduğumuz müttefikimiz ABD ile başta ticaret, yatırım ve savunma sanayisi olmak üzere birçok konuyu ele alacağız. Başkan Trump’la yapacağımız görüşmenin ortak küresel barış vizyonumuz çerçevesinde bölgemizdeki savaş ve çatışmaların durmasına katkı sunacağına inanıyorum”

BİR BOEİNG UÇAĞI NE KADAR?

Haber Aktif hesabının verdiği bilgiye göre cinsi ve modeline bağlı olarak Boeing yolcu uçaklarının birim maliyeti 100 ila 400 milyon dolar arasında değişiyor.

Özgür Özel 300 Boeing uçağı alımından bahsetti ama uluslararası medyada sayı 250 adet olarak çıktı. Boeing uçaklarının fiyatları türüne göre 100 ila 400 milyon dolar arası değişiyor. Böylece olası maliyet 25 milyar dolardan 120 milyar dolara kadar çıkabiliyor.Elbette bir de işin F-16 ve F-35 alımları konusu var.

Türkiye Rus S-400 hava savunma füze sistemleri satın alınca ABD tarafından ortak üretiminde de bulunduğu F-35 projesinden dışlamıştır. Bu yüzden F-35 alamayan ve bunun için harcadığı 2 milyar doları da geri alamayan Türkiye ABD’den F-16 almaya çalışıyor ancak bu alım da ABD Kongresi tarafından engelleniyor.

25 Eylül görüşmesinde 300 adetlik bir Boeing anlaşması pek muhtemel değil, ancak çok sayıda Boeing uçağı alımının kararlaştırılmış normal. Türkiye daha önceleri de Boeing ile Avrupalıların rakibi Airbus uçaklarının alımını sık sık politik pazarlık aracı olarak kullanmıştı. Her halükarda hem ülke için hem de borsada işlem gören bir şirket olan THY için önemli mali sonuçları olacak bir anlaşma.
Ayrıca bir de işin savaş uçakları kısmı var. Acaba Türkiye daha önce F-35’ler için yatırdığı 2 milyar doları geri alabilecek veya yeni aklımdan düşebilecek mi? Tabi F-35 ile ilgili bir diğer konu ise Türkiye’nin F-35 projesine yani o projedeki üretici ortak pozisyonuna geri dönüp dönmeyeceği…

Türkiye F-35’in bazı parçalarının üretme görevini almıştı ve iş alemi o ortak üretimden en az 12 milyar dolar kazanç bekliyordu. Türkiye projeden dışlanınca o üretim görevi ABD tarafından başka ülkelere verilmişti.

İKİNCİ YÜZ YÜZE GÖRÜŞME

Sadece 5 gün sonra 25 Eylül’de yapılacağı bizzat ABD Başkanı tarafından duyurulan bu görüşme, Trump’ın ikinci döneminden sonra yapılan ikinci yüz yüze görüşme olacak.

Haberin detaylarına buradan ulaşabilirsiniz.