Reuters: Trump’tan Erdoğan’a Rus Petrolü Baskısı: “F-35 Yolu Açılabilir”

Beyaz Saray’da bir araya gelen ABD Başkanı Donald Trump ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, ikili ilişkilerde yeni bir döneme girerken, Washington’dan Ankara’ya dikkat çeken bir mesaj geldi: “Rus petrolünü bırakın, F-35’leri konuşalım.”

Washington, D.C. | 26 Eylül 2025 — ABD Başkanı Donald Trump, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’la yaptığı kritik görüşmenin ardından Türkiye’nin Rusya’dan petrol alımını durdurabileceğini ve bu adımın atılması hâlinde Ankara’ya yönelik yaptırımların kaldırılarak F-35 savaş uçağı satışının yeniden gündeme gelebileceğini açıkladı.

Beyaz Saray’daki görüşme sonrası gazetecilerin sorularını yanıtlayan Trump, iki lider arasında yaklaşık iki saat süren görüşmenin “son derece yapıcı” geçtiğini belirtti. Ancak somut bir karar açıklamak yerine, “ilgili duyuruların kısa sürede yapılacağını” ifade etti.

“Erdoğan’ın Rus petrolünü bırakacağına inanıyorum. Çünkü başka yerlerden de alabilir,” diyen Trump, bu adımın Ankara-Washington hattındaki diplomatik ve ticari ilişkilerde önemli bir dönüm noktası olacağını ima etti.

Petrol ve F-35 Dosyası Birbirine Bağlandı

Trump yönetimi, Rusya’nın Ukrayna’daki savaşına kaynak aktardığı gerekçesiyle enerji gelirlerini kısmak için Avrupa ve NATO müttefiklerine baskı yapıyor. Macaristan ve Slovakya gibi ülkeler için “istisnai durumlar” vurgulanırken, Türkiye’nin enerji kaynaklarını çeşitlendirme kapasitesi nedeniyle Trump, Ankara’dan daha fazla adım bekliyor.

Ankara ise bu baskıyı, Trump’la geliştirilen yakın ilişkileri bir avantaja çevirerek kullanmak istiyor. Erdoğan’ın Beyaz Saray’a yaklaşık altı yıl aradan sonra yaptığı bu ziyaretin ana gündemlerinden biri, 2020 yılında S-400 alımı nedeniyle uygulanan yaptırımların kaldırılması ve Türkiye’nin F-35 savaş uçağı programına geri dönüşü oldu.

Trump bu konuda yeşil ışık yaktı:

“Satın almak istediği şeyleri alacağını düşünüyorum. Eğer iyi bir görüşme yaptıysak — ki yaptık — yaptırımları neredeyse hemen kaldırabiliriz.”

Suriye Dosyası Uyumlu, İsrail-Gazze Gerilimi Farklılaşıyor

Trump ve Erdoğan, geçmişteki gelgitli ilişkilerine rağmen, bu dönem Suriye meselesinde benzer çizgide buluşuyor. Her iki lider de, bir dönem büyük gerilime neden olan Kürt YPG güçlerine desteğin yerine, artık Şam merkezli çözümleri destekliyor. Bu da Suriye kaynaklı sorunların büyük ölçüde giderildiğini gösteriyor.

Ancak Gazze konusunda derin görüş ayrılıkları devam ediyor. Erdoğan, BM konuşmasında İsrail’in saldırılarını “soykırım” olarak nitelendirerek Batılı ülkeleri sert şekilde eleştirmişti. Buna rağmen Trump, Erdoğan’la diyaloğu sürdürmeye istekli:

“İstediklerini söyleyebilirler. Ama iş çözüm bulmaya geldiğinde, yine Beyaz Saray’ın kapısını çalacaklar,” dedi ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio.

F-35 ve F-16 Dosyası: Yaptırımlar Kalkar mı?

Türkiye, 2020’de Rusya’dan aldığı S-400 hava savunma sistemi nedeniyle F-35 programından çıkarılmıştı. Ancak Ankara hem bu uçakları satın almak hem de programda üretici olarak yer almak istiyor. Erdoğan ayrıca, mevcut hava filosunu yenilemek için 40 adet F-16 Blok 70 uçağı ve modernizasyon kiti talebini de masaya getirdi.

ABD Dışişleri kaynaklarına göre, Washington, Türkiye’ye yapılacak bazı silah satışları için “niyet beyanı” taslağı hazırladı. Ancak bu belgede F-35 yer almıyor çünkü mevcut yasalar, S-400’ler Türk envanterindeyken bu satışlara izin vermiyor.

Bununla birlikte, Trump’ın siyasi iradesiyle Kongre direncinin aşılabileceği yönünde değerlendirmeler yapılıyor. Emekli büyükelçi Timur Söylemez’e göre:

“Siyasi irade varsa, F-35 satışına dair bir çerçeve anlaşma mümkün olabilir. Hem Washington hem Ankara bu konuda diplomasiye alan tanırsa gelişme yaşanabilir.”

Boeing Anlaşması ve Ticaret Hacmi de Masada

Görüşmede sadece savunma sanayii değil, ticaret ve enerji de öne çıktı. Trump, Türkiye’nin Boeing’den 200’den fazla yolcu uçağı satın almak üzere olduğu büyük anlaşmayı da gündeme taşıdı. ABD’li yetkililer, bu anlaşmanın değerinin 10 milyar doları aşabileceğini ve General Electric üretimi motorları da kapsayacağını bildirdi.

Bu alımın gerçekleşmesi durumunda, Ankara-Washington hattında son yılların en büyük ticaret anlaşmalarından biri imzalanmış olacak.

Türkiye İçin Stratejik Bir Fırsat Penceresi

Türkiye, NATO’nun en büyük ikinci ordusuna sahip ve bölgesel riskler karşısında hava gücünü modernize etmek istiyor. Orta Doğu, Doğu Akdeniz ve Karadeniz’de artan tehditler, hem F-16 hem de F-35 gibi gelişmiş platformların Ankara açısından önemini artırıyor.

Trump yönetimiyle kurulan yeni denge, Türkiye açısından savunma sanayiine erişimi artırmak ve yaptırımları hafifletmek açısından önemli bir fırsat sunuyor. Beyaz Saray’daki görüşmenin ardından gözler şimdi atılacak somut adımlarda.

“Dostuz,” diyen Trump, ilişkilerin seyrini şu sözlerle özetledi: “Anlaşmalar yaparız. Ve biz bunu iyi yaparız.”

Atilla Yeşilada ve Güldem Atabay tarafından kaleme alınan özel raporlarımıza abone olmak ister misiniz? Raporlarımız kurumsal müşterilere yöneliktir. Abonelik ücretlidir. Koşulları öğrenmek için bize e-mail atın: [email protected]