Gündem
Reuters analizi: Erdoğan, Beyaz Saray’da Trump ile F-35 ve Savunma Anlaşmalarını Masaya Yatıracak
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Trump ile yapılacak kritik görüşmede ABD yaptırımlarının kaldırılması, F-35 satışlarının yeniden başlaması ve 10 milyar dolarlık Boeing anlaşması için zemin arayacak.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Trump ile yapılacak kritik görüşmede ABD yaptırımlarının kaldırılması, F-35 satışlarının yeniden başlaması ve 10 milyar dolarlık Boeing anlaşması için zemin arayacak.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Perşembe günü Beyaz Saray’da ABD Başkanı Donald Trump ile bir araya gelecek. Erdoğan’ın hedefi, iki ülke arasındaki son yılların en sıcak ilişkilerini kullanarak ABD’nin F-35 savaş uçağı yasağını kaldırması ve Türkiye’ye yeniden satış yapmasının önünü açmak.
Erdoğan’ın yaklaşık altı yıl aradan sonra gerçekleştireceği Washington ziyareti, aynı zamanda Türkiye’nin savunma sanayiinde önemli kazanımlar elde etme ve yaptırımları geride bırakma umuduyla yapılıyor. Trump’ın dış politikada anlaşmalara açık tavrı, Ankara’ya yeni fırsatlar sunuyor.
S-400 Gölgesinde F-35 Umudu: Yaptırımlar Aşılabilir mi?
Trump yönetimi, 2020 yılında Türkiye’nin Rusya’dan S-400 hava savunma sistemi almasının ardından Ankara’yı F-35 programından çıkarmış ve yaptırım uygulamıştı. Ancak Trump’ın Beyaz Saray’a dönüşüyle birlikte Türkiye, bu kararların gözden geçirilebileceğine dair umut taşıyor.
Eski Washington büyükelçilerinden Timur Söylemez, “Kongre direnci bekleniyor olsa da, siyasi irade oluşursa F-35’ler konusunda bir çerçeve anlaşma yapılabilir” değerlendirmesinde bulundu.
Trump da görüşme öncesi yaptığı açıklamada F-35 konusunda “olumlu bir sonuç” beklediğini söyledi.
F-16 Satışı Masada, Fakat Yasal Engel Sürüyor
F-35’lerin yanı sıra Ankara’nın uzun süredir talep ettiği 40 adet F-16 Blok 70 savaş uçağı da görüşme gündeminde yer alıyor. ABD Savunma Bakanlığı, Türkiye’ye yönelik bir “niyet beyanı” hazırlayarak satış sürecini hızlandırmayı planlıyor.
Ancak ABD’li yetkililer, Türkiye’nin F-16’larda talep ettiği teknik yükseltmelerin uçağın maliyetini F-35 seviyesine çıkardığını belirtiyor. Buna karşın F-35’lerin satışına S-400 nedeniyle hala yasal engel bulunuyor.
Ankara ise savunma alanında zaman kaybetmek istemiyor. Orta Doğu, Doğu Akdeniz ve Karadeniz’de artan tehditler, Türkiye’nin hava gücünü modernize etme ihtiyacını daha da acil hale getiriyor.
Gazze Meselesi Gölge Düşürebilir mi?
İki lider arasında sıcak ilişkiler olsa da, Gazze konusunda derin görüş ayrılıkları bulunuyor. Erdoğan, İsrail’in saldırılarını “soykırım” olarak tanımlarken, Trump yönetimi İsrail’e açık destek vermeye devam ediyor.
Erdoğan, BM Genel Kurulu’nda yaptığı konuşmada, “Gazze’deki vahşete karşı çıkmayanlar, bu suçun ortağıdır,” ifadelerini kullandı.
ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio ise Fox News’e yaptığı açıklamada, “Liderler ne isterse söyleyebilir ama bir şey elde etmek istediklerinde adres yine Beyaz Saray olur” dedi.
Boeing Anlaşması: 10 Milyar Dolarlık Paket Geliyor
Savunma sanayi dışında Erdoğan-Trump görüşmesinde ticaret de önemli bir başlık olacak. ABD’li yetkililere göre, Türk Hava Yolları ile Boeing arasında 200’den fazla yolcu uçağı için görüşmeler sürüyor. Anlaşma, 737 ve 787 modellerinin yanı sıra yaklaşık 10 milyar dolarlık GE motoru satışını da kapsıyor.
Bu paket, Trump için iç kamuoyuna karşı güçlü bir “iş başarı hikayesi” sunarken, Erdoğan’a da Türkiye’nin sivil havacılık kapasitesini genişletme imkanı sağlayacak.
Eurofighter Talebi Yunanistan ve İsrail’i Rahatsız Etti
Türkiye ayrıca 40 adet Eurofighter Typhoon savaş uçağı satın almak istiyor. Ancak bu adım, bölgedeki ABD müttefikleri olan Yunanistan ve İsrail’de rahatsızlık yaratmış durumda.
Ankara, Typhoon’ları hava filosunu güçlendirmek için geçici bir çözüm olarak görüyor. F-35’lerin erişilemez olduğu bir ortamda, alternatif hava gücü projeleri önem kazanmış durumda.
Yeni Dönemde Fırsat mı, Tuzak mı?
Erdoğan’ın Washington ziyareti, Türkiye’nin Batı ile ilişkilerinde “pragmatik yeniden dengeleme” dönemine işaret ediyor. Ankara, Trump’ın kişisel ilişkiler üzerinden şekillenen dış politika anlayışını avantaja çevirmek istiyor.
Trump açısından ise bu görüşme, NATO’nun güney kanadındaki önemli bir müttefikle ilişkileri onarmak, ABD savunma ve sanayi ürünlerini ihraç etmek ve diplomatik başarı göstermek anlamına geliyor.
Toplantının sonucu ne olursa olsun, Erdoğan-Trump zirvesi Türkiye-ABD ilişkilerinde yeni bir dönemin başlangıcı olabilir.
Atilla Yeşilada ve Güldem Atabay tarafından kaleme alınan özel raporlarımıza abone olmak ister misiniz? Raporlarımız kurumsal müşterilere yöneliktir. Abonelik ücretlidir. Koşulları öğrenmek için bize e-mail atın: [email protected]
