İklim Krizi Sağlığı Tehdit Ediyor: Her Yıl 546 Bin Kişi Aşırı Sıcaktan Ölüyor

University College London (UCL) ve Dünya Sağlık Örgütü’nün (DSÖ) ortak çalışmasıyla hazırlanan 2025 Lancet Countdown İklim ve Sağlık Raporu, iklim krizinin insan sağlığı üzerindeki yıkıcı sonuçlarını gözler önüne serdi. Rapor, küresel sıcaklık artışına bağlı ölümlerin son yıllarda %23 yükseldiğini ve 2012–2021 döneminde her yıl ortalama 546 bin kişinin aşırı sıcak nedeniyle hayatını kaybettiğini ortaya koydu. Bu da dünya genelinde her dakika bir kişinin sıcaklık kaynaklı nedenlerle yaşamını yitirdiği anlamına geliyor.

Fosil Yakıtlar Hem Isıtıyor Hem Zehirliyor

Rapor, fosil yakıt kullanımının yalnızca küresel ısınmayı hızlandırmakla kalmayıp, aynı zamanda hava kirliliğini, orman yangınlarını ve dang humması gibi bulaşıcı hastalıkların yayılımını tetiklediğine dikkat çekiyor.

UCL’den Dr. Marina Romanello, bulguların vahametini şu sözlerle değerlendirdi:

“Bu rapor, dünyanın dört bir yanında insan hayatını ve geçim kaynaklarını yok eden yıkıcı tabloyu açıkça ortaya koyuyor. İklim değişikliğini hafifletme ve uyum sağlama konusundaki gecikmeler, her yıl milyonlarca gereksiz ölüme yol açıyor.”

Sıcaklığa Bağlı Ölümler Artıyor

1990’lardan bu yana sıcaklık kaynaklı ölümler %23 arttı.
2012–2021 arasında aşırı sıcaklar nedeniyle her yıl yaklaşık 546 bin kişi hayatını kaybetti.

Sydney Üniversitesi’nden Prof. Ollie Jay, bu ölümlerin büyük ölçüde önlenebilir olduğuna dikkat çekerek şöyle konuştu:

“Isı stresi herkesi etkileyebilir ve ölümcül olabilir. Çoğu insan bunun farkında değil, ancak her sıcaklığa bağlı ölüm aslında önlenebilir.”

The Guardian’da yer alan habere göre rapor, hükümetlerin tüm uyarılara rağmen fosil yakıt endüstrisine desteğini sürdürdüğünü gösterdi.
2023 yılında hükümetler fosil yakıt şirketlerine günde 2,5 milyar dolar sübvansiyon sağladı.

Aynı yıl, yüksek sıcaklıklar nedeniyle tarım ve inşaat gibi sektörlerde yaşanan verim kaybı da 2,5 milyar dolar olarak hesaplandı.
Toplamda, 2023’te fosil yakıtlara verilen destek 956 milyar dolara ulaştı. Bu miktar, 2024’te COP29’da en çok etkilenen ülkelere taahhüt edilen 300 milyar doların üç katından fazla.

İklim değişikliğinin gıda üretimi ve geçim kaynakları üzerindeki baskısı giderek artıyor:

2023’te kuraklık ve sıcak hava dalgaları nedeniyle 123 milyon kişi daha gıda güvensizliğiyle karşı karşıya kaldı.

2024’te artan yangınlar ve hava kirliliği sonucu 154 bin kişi duman kaynaklı nedenlerle yaşamını yitirdi.

Dr. Romanello, insanlığın hâlâ çözüm yollarına sahip olduğunu vurguladı:

“Eğer fosil yakıt finansmanını sürdürürsek sağlıklı bir gelecek mümkün olmayacak.”

Romanello, çözümün temiz enerjiye geçiş, iklime dayanıklı şehirler ve sürdürülebilir beslenme alışkanlıklarının benimsenmesinde yattığını belirtti.

“Umudumuz, yerel toplulukların ve sağlık çalışanlarının sahada gördükleri gerçekler karşısında harekete geçmesinde yatıyor.”